Najgłośniej słychać głos sprzedawców i przedsiębiorców, którzy mają punkty sprzedaży w galeriach. Według danych Reatil Instutute, nie licząc firm z kategorii: moda damska, mieszana i elektronika, branże rozwijające się na terenie galerii handlowych odnotowały spadki od 3 do 12 proc. w porównaniu z analogicznym okresem 2017 r. W działach: zdrowie i uroda, usługi – straty sięgały 11,4 proc, w rozrywce – 11 proc.
Czas dla rodziny
Ograniczenie handlu w niedziele miało wzmocnić kondycję małych sklepów oraz dać szansę na odpoczynek i spędzenie czasu z rodziną pracownikom handlu. Także spowodować, by Polacy zamienili niedzielne nawiedzanie galerii handlowych na wyjście do kina, teatru, na spacer. Wśród zatrudnionych w placówkach handlowych aż 70 proc. stanowią kobiety. Ponad 70 prac. pracowników handlu uznawało za stresogenne godzenie pracy i życia rodzinnego, wskazując na przewlekły stres i zmęczenie.
Badania przeprowadzone przez Nextmen HR Consulting na zlecenie Krajowego Sekretariatu Banków, Handlu i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność” w lipcu i sierpniu br. wskazywały na pozytywne oceny pracowników po wprowadzeniu zakazu handlu w niedzielę. Wśród zatrudnionych na stanowisku kasjer/sprzedawca w sklepach wielkoformatowych 89 proc. kobiet i tyluż mężczyzn oceniło, że są zadowoleni z wprowadzenia zakazu handlu w niedzielę. Na mniejsze poczucie zmęczenia wskazało 53 proc. kobiet i 59 proc. mężczyzn; 61 proc. kobiet i 64 proc. mężczyzn wypowiedziało się o poprawie samopoczucia fizycznego. Wysoko punktowano lepsze poczucie psychiczne, za czym opowiedziało się 67 proc. kobiet i 72 proc. mężczyzn.
Wolne niedziele pracownicy handlu najczęściej przeznaczają na spędzanie czasu z rodziną, przyjaciółmi i znajomymi. Stwierdziło tak 81 proc. kobiet. Z kolei 56 proc. mężczyzn oceniło, że dzięki wolnej niedzieli więcej wypoczywa. Na pytanie, czy uznają za potrzebne zwiększenie wolnych od handlu niedziel do trzech w miesiącu w 2019 r. oraz do czterech w miesiącu od 2020 r., aż 83 proc. badanych kobiet i mężczyzn odpowiedziało „tak”.
Odbieranie praw
Nie ziściły się prognozy, że po wprowadzeniu zakazu handlu w niedzielę hipermarkety będą zwalniać pracowników. Jak ocenia Alfred Bujara, wielkie sieci handlowe przeznaczają obecnie duże środki na marketing, co próbują rekompensować wydłużaniem godzin pracy sklepów. Tak dzieje się w sieci sklepów Biedronka należącej do spółki akcyjnej Jerónimo Martins Polska. – Na przykład w przeddzień niedzieli handlowej pracownicy pracują do godz. 23.45. Obserwuję, że to zupełnie niepotrzebne. Od godz. 22 praktycznie nie ma w sklepie klientów. Sklepy znajdują się często na obrzeżach miast, zwłaszcza dla pań tak późne powroty do domów stają się niebezpieczne – mówi Piotr Adamczak, przewodniczący komisji zakładowej NSZZ „Solidarność” Jerónimo Martins.
– Zmiana poniedziałkowa rozpoczyna pracę już z niedzieli na poniedziałek: piętnaście minut po północy. Nocna komunikacja miejska dowiozłaby mnie godzinę później, więc muszę przyjechać godzinę przed rozpoczęciem pracy. Aby móc pracować w nocy, w niedzielę muszę położyć się spać ok. godz. 18. Czy można mówić, że mam wolną niedzielę? – wypowiada się Marcin Czarczyński, kierownik sklepu Biedronka w Poznaniu.
– Oprócz tego Biedronka o dwie godziny wydłużyła dzień pracy. Sklep otwierany jest o godz. 6, zamykany o godz. 22. Pracownicy mają przez to więcej pracy. Jako kierownik sklepu pracuję też na kasie, sprzątam sklep – wylicza Marcin Czarczyński.
Biedronka nie zwalnia pracowników, ale nie zatrudnia też potrzebnych nowych. – W sobotę pracuję do godz. 23.45. Mamy coraz więcej pracy, czasem jest to bezsensowne przestawianie towaru. Ludzie nie wytrzymują fizycznego obciążenia i presji psychicznej. Chodzą na zwolnienia lekarskie. Nowi pracownicy nie chcą się zatrudniać – mówi Małgorzata Leśniewska, kasjerka z Biedronki.
Jak informują Alfred Bujara i Piotr Adamczak, Krajowy Sekretariat Banków, Handlu i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność” znajduje się w sporze zbiorowym z przedstawicielami w Polsce sieci Biedronka. Walczą o unormowanie godzin pracy zatrudnionych osób. Z kolei Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej obiecało dalsze prace legislacyjne nad uszczelnieniem zapisów ustawy o zakazie handlu w niedzielę.
Co? Gdzie? Kiedy?
