Bezradność i przerażenie

Kościół prawie od zawsze miał problem z mediami. Nic się w tej sprawie zasadniczo nie zmieniło.

„Jesteśmy przerażeni, czcigodni bracia, widząc, że jesteśmy atakowani przez tak liczne monstrualne doktryny, a raczej przez tak liczne potworne błędy, które wzdłuż i wszerz rozpowszechnia się za pośrednictwem olbrzymiej liczby broszur i pism, pozbawionych wagi, ale nabrzmiałych złośliwością, z których rozprzestrzeniające się zło opłakujemy” – pisał Grzegorz XVI w encyklice Mirari vos. Była to pierwsza oficjalna papieska wypowiedź o mediach. Choć ukazała się 15 sierpnia 1832 r., to można by ją włożyć dziś w usta niejednego hierarchy w Polsce, zastępując tylko broszury internetem i telewizją. Bezradność i przerażenie – to słowa oddające częste postawy duchowieństwa wobec mediów. Przegrywamy, a co najgorsze, w sporze o prawo obecności w przestrzeni publicznej przegrywają Ewangelia, Boże przykazania i Kościół.

Media, zwłaszcza katolickie, co do zasady, tworzą charyzmatycy. Tu nie wystarczy dekret przełożonego albo prymasa. Przekonali się o tym franciszkanie z Telewizją Familijną, przekonano się kiedyś w archidiecezji warszawskiej. Ksiądz Ignacy Kłopotowski w „Przeglądzie Katolickim” sto lat wcześniej pisał: „Jeśli spytamy o upoważnienie do rozporządzania tak wielką siłą, jaką jest prasa, odpowiedź nie będzie łatwa. Pisarz mówi, naucza, głosi i karci, sam nie zdawszy żadnego egzaminu, nie otrzymawszy specjalnego dyplomu, nie mając ogólnego mandatu. Może on opierać się jedynie na swoim powołaniu, które tworzą pewne uzdolnienia, dyspozycje do zajmowania się wielkimi problemami, sprawami religii i ojczyzny. Dlatego ostatecznym źródłem jego upoważnienia będzie wola Boża”.

Nawet w Kościele „synodalnym” słowa te mogą budzić sprzeciw, a co dopiero przed soborem? Ale nasz błogosławiony patron nie kwestionował władzy biskupów. Wskazywał tylko, że nie wszystko wynika z wydania dekretu. Napięcia między charyzmatykami i hierarchią są czymś, co istnieje w Kościele od zawsze. Charyzmatycy w mediach wyrastają mimowolnie na autorytety. Przykład o. dr. Tadeusza Rydzyka CSsR, który w oczach katolików w Polsce cieszy się większym autorytetem niż niejeden biskup, jest wymowny i dla niektórych frustrujący. Skutkuje to często wyparciem problemu, z którym hierarchia sobie nie radzi. Episkopat wolał sobie media odpuścić, niż zaufać charyzmatykom.

O niezrozumiałej rezygnacji z ogólnopolskiej telewizji katolickiej, paleniu projektu ogólnopolskiej gazety czy pogrzebaniu ogólnopolskiej sieci radiowej pisałem wielokrotnie. Odwołam się zatem do czegoś fundamentalnego. W soborowym Dekrecie o Środkach Społecznego Przekazywania Myśli (4 grudnia 1963 r). zapisano: „Aby skutecznie wesprzeć te różnorodne formy apostolstwa Kościoła, odnośnie do środków przekazu społecznego, winno się wyznaczyć we wszystkich diecezjach świata, według uznania biskupów, jeden dzień w roku, w którym wierni byliby pouczani o swoich obowiązkach w tej dziedzinie, wezwani do modlitwy w tej sprawie oraz do zbierania funduszy na tenże cel, by je uczciwie obrócić na utrzymanie i rozwijanie popieranych przez Kościół instytucji i przedsięwzięć w tej dziedzinie, wedle potrzeb katolickiego świata”. W Polsce episkopat, jeszcze pod przewodnictwem Prymasa Tysiąclecia, wyznaczył taki dzień na trzecią niedzielę września.

Ciekaw jestem, w ilu parafiach wierni usłyszą o tym z ambony. A w ilu będą na media katolickie zbierane ofiary? Nie chodzi o same pieniądze, ale o gest pokazujący, że w zmaganiu ze złem i manipulacją, zalewającymi dzisiaj ludzkie umysły, dziennikarze katoliccy nie są pozostawieni sami. A często tak właśnie się czujemy! Święty Maksymilian mówił: „Możemy budować najpiękniejsze kościoły, ale jeśli nie będziemy mieć katolickich mediów, to kościoły te będą puste”. Patrząc dzisiaj na pustoszejące świątynie, warto choćby już po szkodzie wyciągnąć z tego wnioski.