Przykry teatr

Od czasu do czasu wydarza się coś, co powinno nam przypomnieć, że znaczną część sceny politycznej podzieliły między siebie dwa główne obozy, oba grające na utrzymanie korzystnej dla siebie polaryzacji i zapobieżenie rozszczelnieniu układu. Ci, którzy w tej polaryzacji się świetnie odnajdują, uznają, że taki problem nie istnieje, a każde podobne zdarzenie będą interpretowali w kategoriach niemalże eschatologicznej walki dobra ze złem.

Czymś takim było zatrzymanie Zbigniewa Ziobry, w zasadzie przed kamerami Telewizji Republika, w celu doprowadzenia go przed komisję do sprawy Pegasusa. Od początku do końca był to koncertowo odegrany przez obie strony spektakl medialny, którego jedynym celem była mobilizacja emocjonalna obu obozów. Pan Ziobro świetnie wiedział, że będzie próba jego doprowadzenia przed komisję, i przygotował się zawczasu, opisując publicznie, jak zamierza postępować. Uwaga mediów przez kilka dni była pochłonięta sprawą dziesięciorzędną, czyli rzekomymi słowami byłego ministra o domniemanym arsenale broni, jaki posiada. Nie było oczywiście przypadkiem, że w momencie, gdy szukali go policjanci, znajdował się w studiu zaprzyjaźnionej telewizji.

Z kolei doprowadzenie pana Ziobry zostało zaplanowane przez rządzących jako kolejny akt spektaklu zatytułowanego obłudnie „Nie ma świętych krów”. Być może przedstawienie miało jeszcze mieć jakieś efekty specjalne, ale coś nie wyszło i ostatecznie wszystko odbyło się względnie kulturalnie. Na koniec komisja zwinęła się, zanim postawiono przed nią świadka, co ostatecznie dowiodło, o co tak naprawdę szło.

Patrzyłem na to przedstawienie z zażenowaniem. Nie tylko dlatego, że jasny był jego teatralny cel, ale i dlatego, że gdy powstawały komisje śledcze tej kadencji sejmu, ta do sprawy Pegasusa była jedyną, która teoretycznie mogła mieć sens. I takie zdanie publicznie wyrażałem. Okazuje się, że głęboko się myliłem.

Moja pomyłka dotyczyła jednak praktyki, nie teorii. W teorii bowiem taka komisja sens by miała. Wykorzystywanie zakupionego w Izraelu systemu do inwigilacji obywateli jest jak najbardziej sprawą dla sejmowej komisji śledczej. Przypomnę, że takie komisje – powoływane na mocy specjalnej ustawy z 1999 r. – mają zajmować się zagadnieniami, które niekoniecznie muszą trafić do prokuratury, bo też niekoniecznie łączą się ze złamaniem prawa, ale które mogą budzić innego rodzaju wątpliwości. Tak właśnie jest w tym przypadku: nawet jeśli władza działała zgodnie z prawem, powstały duże wątpliwości co do relacji pomiędzy wykorzystywaniem takich środków, jak Pegasus, a zakresem prywatności obywateli i uprawnieniami inwigilacyjnymi służb – tymi legalnie istniejącymi w polskim prawie. Wnioski tego właśnie dotyczące komisja miała szansę wyciągnąć, rekomendując np. wzmocnienie ochrony prywatności obywateli.

Tę szansę jednak bezpowrotnie zmarnowano. Komisja okazała się kolejnym narzędziem realizacji politycznej wendety, a ja okazałem się skrajnie naiwny, twierdząc rok temu, że może coś pożytecznego z jej działania wyniknie. Dorzućmy gwoli rzetelności wyrok Trybunału Konstytucyjnego z września ubiegłego roku, który uznawał zakres prac komisji za niezgodny z konstytucją. Przy czym trudno mieć wątpliwości, że TK także w tej czysto politycznej grze uczestniczy.

Taniec dwóch plemion szkodzi nam straszliwie – przepraszam za truizm. W tym wypadku szkodzi dziedzinie, którą uważam za fundamentalnie ważną, czyli ochronie obywateli przed naruszaniem ich praw i prywatności. W ramach starcia „dobra” ze „złem” ci, którzy Pegasusa używali, nigdy przecież nie przyznają, że cokolwiek było nie tak. Ci drudzy natomiast o naszą prywatność nie dbają ani trochę. Chcą tylko zaspokajać żądzę krwi własnych twardych wyborców.

I tak to się kręci.