Arcybiskup, rabin i mufti o dialogu międzyreligijnym

Spotkanie przedstawicieli trzech religii monoteistycznych odbyło się wieczorem 14 stycznia w Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich w Poznaniu, w ramach trwającego w stolicy Wielkopolski XIX Dnia Judaizmu. Rozmowa, którą poprowadziła sekretarz redakcji tygodnika "Idziemy" Barbara Sułek-Kowalska, dotyczyła soborowego dokumentu „Nostra aetate” z okazji 50. rocznicy jego ogłoszenia.

Na początku spotkania rabin Schudrich zapalił Menorę Dialogu, która towarzyszy wydarzeniom związanym z poznańskimi obchodami Dnia Judaizmu.

− Soborowy dokument „Nostra aetate” nie dotyczy jednej parafii, jednej ojczyzny czy jednego narodu, ale Kościoła powszechnego, stąd zawiera w sobie uniwersalizm, który można udowodnić na całym świecie − podkreślił abp Stanisław Gądecki.

Przewodniczący KEP przywołał historię powstania dokumentu. Zwrócił też uwagę, że mówiąc o wyznawcach innych religii, trzeba pamiętać, że wszyscy pochodzimy od prarodziców Adama i Ewy. − Gdzie zanika świadomość, że jesteśmy braćmi i siostrami, tam do głosu dochodzą ludzie, którzy realizują się w walce, zamiast szukać elementu wspólnego − zaznaczył metropolita poznański.

Michael Schudrich zauważył, że dekret Soboru Watykańskiego II całkowicie zmienił relację między katolikami a żydami. Stwierdził, że nie ma dziś potrzeby, by powstał nowy dokument, ponieważ nadal wielu nie poznało i nie rozumie sedna deklaracji „Nostra aetate”.

− Ta deklaracja powstała z potrzeby wyrażenia szacunku wobec drugiego człowieka, niezależnie od jego wyznania − stwierdził z kolei mufti Tomasz Miśkiewicz. Wyraził opinię, że dokument jest wynikiem relacji, jakie panowały między wyznawcami różnych religii. − Obecnie mówienie o wartości człowieka jest trudne dla każdej społeczności. Szacunek, dialog, partnerstwo i przybliżanie innych religii sprzyjają otwartości i budowaniu relacji − stwierdził mufti Muzułmańskiego Związku Religijnego RP.

Na pytanie o ideę obchodów Dnia Judaizmu w Kościele katolickim, abp Gądecki stwierdził, że jest to powrót do etapu, który charakteryzuje się nową więzią między Starym a Nowym Testamentem. − Ta więź będzie istnieć do końca świata. Nie da się zrozumieć Nowego Testamentu bez Starego, bo jest to po prostu dalszy ciąg historii zbawienia − zaznaczył przewodniczący KEP.

Podkreślił, że Dzień Judaizmu przezwycięża stereotypy, a ukazując wspólne dobro, daje platformę dla spotkania z judaizmem. Poprzez rozmowę i dialog lepiej można poznać drugą osobę.

Rabin Schudrich przyznał, że Dzień Judaizmu stanowi dla Żydów wielkie wyzwanie. − To dla nas ogromnie ważne, że nie-Żydzi chcą słuchać o judaizmie − stwierdził. Odnosząc się do idei obchodów Dnia Islamu, zwrócił uwagę, że islam jest dziś najbardziej niezrozumiałą religią w Europie. − Dziś w Europie panują wśród ludzi stereotypy odnośnie do muzułmanów. Trzeba z tym walczyć i głośno o tym mówić, a Dzień Islamu jest do tego dobrą okazją − powiedział naczelny rabin Polski.

Podkreślił, że niejasną sytuację wyznawców islamu potęguje fala uchodźców z Bliskiego Wschodu. − Tora uczy, że musimy być wrażliwi na obcego człowieka. My również mamy takie doświadczenia, nawet bardziej bolesne, bo będąc w Egipcie byliśmy niewolnikami − podkreślił rabin.

− Dzień Islamu to dla nas szansa na pokazanie naszej religii jako religii pokojowej − stwierdził mufti Muzułmańskiego Związku Religijnego RP. Zwrócił uwagę, że jest on przyczynkiem do tego, by się lepiej poznać, a tym samym obdarzyć szacunkiem. − Im lepiej się znamy, tym darzymy się większym szacunkiem − zaznaczył mufti.

W jego opinii nie można mówić dziś o bezpośrednim zderzeniu cywilizacji chrześcijańskiej i muzułmańskiej, bo obie kultury od wieków się przenikają, o czym uczy historia np. Hiszpanii czy Bałkanów. − Świat muzułmański przeżywa obecnie kryzys wewnętrzny, kryzys religijny i tożsamościowy związany z tym, czy podtrzymać kulturę arabską czy przyjąć kulturę zachodnią − zaznaczył mufti Miśkiewicz.

Zwrócił uwagę, że w niektórych krajach muzułmańskich, jak Libia czy Irak demokracja w rozumieniu europejskim nie przyjęła się. − Nie wszystkim narodom leży demokracja w rozumieniu europejskim, niektóre wartości różnią się w islamie i w postrzeganiu ich w Europie − powiedział mufti.

Przyznał, że świat europejski i islamu jest różny, ale jako ludzie dialogu powinniśmy okazać pomoc uchodźcom, zgodnie z tym, co mówi papież Franciszek.

W spotkaniu uczestniczyła m.in. Alicja Kobus, przewodnicząca gminy żydowskiej w Poznaniu.

XIX Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce przebiega pod hasłem: „Co ty tu robisz, Eliaszu?” (1 Krl 19,9).

W Poznaniu Dzień Judaizmu organizują Referat ds. Dialogu Międzyreligijnego Archidiecezji Poznańskiej oraz Stowarzyszenie „Coexist”.

Szczegółowy program obchodów XIX Dnia Judaizmu w Poznaniu można znaleźć na www.coexist.org.pl.