19 marca
wtorek
Józefa, Bogdana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Biblia na Pustyni Judzkiej

Ocena: 0
2221

Jedno z najbardziej doniosłych odkryć w dziejach archeologii biblijnej zapoczątkował zupełny przypadek.

fot. xhz

Wczesną wiosną 1947 r. beduiński pasterz Mohammed ed-Di’b (Mohammed Wilk), szukając zagubionej kozy, rzucił kamień, który wpadł do otworu w skalnej ścianie. Usłyszawszy dziwny hałas, nazajutrz wrócił tam ze swoim kuzynem. Gdy wczołgali się do groty, obok skorup rozbitych dzbanów zobaczyli dzbany przykryte pokrywami. Siedem było pustych, a jeden mieścił trzy zwoje: większy i dwa mniejsze.

 


KRÓTKA HISTORIA ODKRYĆ

Znalezisko miało miejsce w grocie położonej około 4 km od północno-zachodniego brzegu Morza Martwego. Chłopcy wydobyli zwoje, a kilka tygodni później ich wuj zaniósł je do handlarza starożytności w Betlejem, który zapłacił mu równowartość kilkunastu dolarów. Zakupione następnie za cenę kilkunastokrotnie większą przez syryjskiego metropolitę Mar Atanazjosa Jeszuę Samuela, trafiły do Klasztoru św. Marka w Starej Jerozolimie. Kiedy wśród Beduinów rozeszła się wieść, że znaleziska mają wartość materialną, zaczęli przeszukiwać okoliczne groty, znajdując w nich fragmenty zwojów.

Znaleziskami zainteresował się izraelski profesor Eleazar L. Sukenik, który datował je na sam początek ery chrześcijańskiej. Znaczenie zwojów docenili również dwaj młodzi uczeni wizytujący jerozolimską American School of Oriental Research – John C. Trever i William H. Brownlee. Pod koniec stycznia 1949 r. archeolodzy zidentyfikowali grotę spenetrowaną przez Beduinów, oznaczając ją symbolem 1Q, w nawiązaniu do ruin starożytnej osady w pobliskim Qumran.

Rozpoczął się osobliwy wyścig. Archeolodzy z Departamentu Starożytności w Jordanii, Francuskiej Szkoły Biblijnej i Archeologicznej oraz Palestyńskiego Muzeum Archeologicznego ze zmiennym szczęściem konkurowali z Beduinami, stopniowo przejmując kontrolę nad przeszukiwaniem okolic Morza Martwego.

Zarówno okolice Morza Martwego, jak i Betlejem oraz Stara Jerozolima należały wtedy do Jordanii. Sytuacja w Palestynie stawała się coraz bardziej napięta i zanim 15 maja 1948 r. utworzono państwo Izrael, Mar Atanazjos, zabierając posiadane zwoje, wyjechał do Stanów Zjednoczonych. W 1955 r. nabył je za ćwierć miliona dolarów tajemniczy Mr Green, którym okazał się prof. E.L. Sukenik. Powróciły do Jerozolimy, gdzie zostały umieszczone w specjalnie wybudowanej, przeciwatomowej Świątyni Księgi. W tym samym roku rozpoczęto wydawanie serii „Discoveries in the Judean Desert” (Odkrycia na Pustyni Judzkiej), kontynuowanej do dzisiaj. W pracach nad odczytywaniem setek różnej wielkości tekstów zachowanych na odnalezionych rękopisach olbrzymie zasługi położył polski uczony Józef Tadeusz Milik.

Gdy archeolodzy penetrowali bliskie sąsiedztwo Qumran, Beduini przenieśli się w inne okolice. Na początku lat 50. dostarczyli do Jerozolimy kolejne rękopisy, odnalezione, jak się później okazało, w grotach okresowego potoku Wadi Murabbaat. Pochodzą one z okresu drugiego powstania żydowskiego przeciw Rzymianom, które wybuchło w latach 132-135 po Chrystusie pod wodzą Bar Kochby. Wkrótce pojawiły się następne znaleziska, pochodzące z terenów jeszcze bardziej oddalonych od Qumran. Lista tych miejsc powiększyła się o Chirbet Mird i Nachal Chever. Archeolodzy rozszerzyli wtedy poszukiwania na teren w promieniu około 8 km od osady qumrańskiej. W latach 1951-1955 zidentyfikowali kolejne groty, oznaczone symbolami od Q2 do Q11, które dostarczyły kolejnych znalezisk. Najwięcej i najważniejsze pochodzą z groty 1, 4 i 11. W latach 60. XX w. światło dzienne ujrzały znaleziska z Nachal Miszmar, około 10 km od En-gedi, a także Wadi ed-Daliyeh, około 12 km na północ od Jerycha, i Nachal Michmas, na zachód od Jerycha.

Druga połowa XX w. była czasem intensywnych badań i dyskusji wokół odnalezionych rękopisów i artefaktów. Powstawały samodzielne instytuty badawcze i gremia naukowe, a refleksja nad zwojami stała się popularna nie tylko na wydziałach uniwersyteckich, lecz także w publikacjach i programach adresowanych do szerokich rzesz odbiorców. Zarazem – szczególnie po „wojnie sześciodniowej” w 1967 r., kiedy te terytoria przejął Izrael – kontynuowano poszukiwania i prace badawcze, natrafiając na nowe znaleziska. Chociaż nie były tak obfite jak poprzednie, wiele z nich ma duże znaczenie dla badań nad Biblią oraz naświetlenia różnych aspektów życia żydowskiego na przełomie ery przedchrześcijańskiej i chrześcijańskiej.

 


BIBLIA W QUMRAN

Rękopisy z grot qumrańskich pochodzą z okresu od II w. przed Chrystusem do 68 r. po Chrystusie i dzielą się na dwie zasadnicze grupy: rękopisy biblijne, na których zachowały się, w większości fragmentarycznie, teksty ksiąg Biblii, oraz pozabiblijne, wśród których dominuje piśmiennictwo wspólnoty qumrańskiej, identyfikowanej jako esseńczycy, która od ok. 150 r. przed Chr. do 68 r. po Chr. zamieszkiwała tę osadę. Druga data jest dokładna, wiąże się bowiem z wybuchem w 67 r. po Chr. pierwszego powstania żydowskiego przeciw Rzymianom i przybyciem rok później rzymskich legionów nad Morze Martwe. W obliczu najazdu esseńczycy postanowili zachować to, co uznawali za swój największy skarb, czyli bogate piśmiennictwo biblijne i pozabiblijne. Wykorzystali do tego trudno dostępne groty, a Rzymianom nie przyszło do głowy, żeby je penetrować. Zręcznie ukryte skarby przetrwały ponad 1800 lat!

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Profesor zwyczajny, laureat Nagrody Ratzingera, wykładowca Pisma Świętego na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 19 marca

Wtorek - V Tydzień Wielkiego Postu
Szczęśliwi, którzy mieszkają w domu Twoim, Panie,
nieustannie wielbiąc Ciebie.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): Mt 1, 16. 18-21. 24a
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

Nowenna do św. Rafki

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter