28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Blask wiecznego Światła

Ocena: 0
896

Taki tytuł nosi najnowszy list apostolski papieża Franciszka, podpisany 25 marca 2021 r., w uroczystość Zwiastowania Pańskiego, wydany, gdy mija 700 lat od śmierci Dantego Alighieri.

fot. xhz

Dzień ogłoszenia dokumentu nie jest przypadkowy, gdyż, jak mówi się we wstępie, „Data ta […] była łączona zarówno ze stworzeniem świata, jak i dokonanym przez Chrystusa na krzyżu odkupieniem, początkiem nowego stworzenia”.

Pierwsza część listu ma charakter historyczny i wspomina, jak papieże minionego wieku upamiętniali rocznice urodzin lub śmierci poety, chwaląc „go głównie za to, że jest poetą chrześcijańskim i że niemal boskimi akcentami opiewał ideały chrześcijańskie, których piękno i blask kontemplował całą duszą”, jak stwierdził Benedykt XV (n. 1).

Sporo miejsca poświęcono św. Pawłowi VI, zauważającemu, że „tylko ci, którzy wnikną w religijną duszę niezawisłego Poety, mogą w pełni zrozumieć i zakosztować cudownych bogactw duchowych. […] Cel «Boskiej komedii» jest przede wszystkim praktyczny i przemieniający. Chce ona być nie tylko poetycko piękną i moralnie dobrą, ale zdolną do radykalnej przemiany człowieka, do przeprowadzenia go od nieładu do mądrości, od grzechu do świętości, od nędzy do szczęścia” (n. 1).

W podobnym tonie wypowiadał się św. Jan Paweł II, który podczas inauguracji wystawy „Dante w Watykanie” w 1985 r. „przeanalizował kluczowy termin w dziele Dantego: transumanare. Taki był największy wysiłek Dantego: sprawić, aby ciężar tego, co ludzkie, nie zniszczył tego, co jest w nas boskie, ani by wielkość tego, co boskie, nie unicestwiła wartości tego, co ludzkie” (n. 1).

Papież Franciszek z kolei rozważa życie i twórczość znakomitego poety przede wszystkim pod kątem wartości, które są ciągle aktualne dla wszystkich, nie tylko wierzących. „Dzieło Dantego jest bowiem integralną częścią naszej kultury, przypomina nam o chrześcijańskich korzeniach Europy i Zachodu, stanowi dziedzictwo ideałów i wartości” (n. 2). Papież nie wchodzi w szczegóły skomplikowanych losów osobistych poety, ale przypomina niektóre wydarzenia z jego życia, „w których jawi się on jako niezwykle bliski wielu współczesnym, i które są niezbędne dla zrozumienia jego dzieła” (n. 2).

W następnych częściach dokumentu uzasadnia to ogólne stwierdzenie, ukazując Dantego jako proroka głębokiej ufności, który „odczytując na nowo własne życie przede wszystkim w świetle wiary, odkrywa również powierzone mu powołanie i misję, tak że paradoksalnie, z człowieka pozornie przegranego i zawiedzionego, grzesznika i zniechęconego, przemienia się w proroka nadziei” (n. 3). Dante, uważny obserwator życia zarówno świeckich, jak i duchownych, krytykował nawet papieży, którzy zapomnieli o duchu błogosławieństw, czyniąc bożka z władzy i bogactwa. Stawał się jednocześnie rzecznikiem głębokiej odnowy Kościoła i wzywał Boga, by tej odnowie sprzyjał: „Lecz ta Opatrzność, z którą regimenty/ Scypiona ziemskie tak broniły chwały,/ potrafi pomóc w sposób niepojęty” (n. 3; „Raj” XXVII, 61-63).

Szczególnie doniosłe wydają się refleksje papieża o Dantem, piewcy ludzkich pragnień, oparte na słowach poety: „Najwyższym pragnieniem każdej rzeczy, zrodzonym z natury jako pierwsze, jest powrót do swego źródła. A ponieważ Bóg jest źródłem dusz naszych […], sama dusza pragnie przede wszystkim powrócić do Niego” (n. 3; „Biesiada” IV, XII, 14).

Droga człowieka ukazana w „Boskiej komedii” jest – zdaniem papieża Franciszka – realistyczna i możliwa dla każdego, „ponieważ miłosierdzie Boże zawsze daje możliwość przemiany, nawrócenia, odnalezienia siebie i ponownego odkrycia drogi do szczęścia” (n. 5). Ale Bóg pozostawia ludzi wolnymi i „przeznaczenie człowieka do wieczności […] zależy od ich wyborów, od ich wolności: nawet codzienne i pozornie nieistotne gesty mają znaczenie wykraczające poza czas, mają wpływ na wymiar wieczny” (n. 5). Jako wyjątkowy przykład współpracy człowieka z Bogiem Dante przedstawia Maryję, opiewając Jej chwałę m.in. znanymi słowami: „Dziewico matko, córo Syna swego” (n. 7; „Raj” XXXIII, 1), a w innym miejscu nadając Jej wezwanie „imię pięknego kwiatu, który wzywam dnia każdego” (n. 7; „Raj” XXIII, 88-89).

Ojciec Święty zachęca, aby docenić świadectwo Dantego, którego poemat stał się inspiracją dla niezliczonych dzieł kultury, pobudza do refleksji i „także dzisiaj chce on nam ukazać drogę do szczęścia, właściwie drogę ku temu, aby żyć w pełni naszym człowieczeństwem, pokonując ciemne lasy, w których tracimy orientację i godność. […] Jest to przesłanie, które może i powinno nam w pełni uświadomić, czym jesteśmy i czym żyjemy dzień po dniu, w głębokim i nieustannym dążeniu ku szczęściu, ku pełni istnienia, ku ostatecznej ojczyźnie, w której znajdziemy się w pełnej jedności z Bogiem, Miłością nieskończoną i wieczną” (n. 9).

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Autor jest kapłanem diecezji płockiej, filologiem klasycznym i patrologiem, pracownikiem Stolicy Apostolskiej

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter