Boże Ciało po polsku

Rumunia kojarzy się nam przede wszystkim z wypoczynkiem nad Morzem Czarnym. Ale – chociaż w kraju dominuje prawosławie – można tu napotkać stosunkowo liczne katolickie sanktuaria i wspólnoty, w tym również polskie.
Przekonali się o tym pielgrzymi, którzy w maju 2013 r. udali się do Rumunii i w dniu święta Bożego Ciała dotarli do jednej z polskich wsi na Bukowinie. Polacy osiedli na tym terenie pod koniec XVIII w., po pierwszym rozbiorze Polski i przejęciu przez Austriaków tureckiej dotąd Bukowiny. To właśnie Austriacy sprowadzili tu Polaków. Pierwsi osadnicy przybyli z Bochni i Kałuszy, kolejni – z Wieliczki. Zamieszkali we wsi Kaczyka i rozpoczęli pracę w istniejącej do dzisiaj kopalni soli kamiennej.

Następni koloniści przybyli na początku XIX w. z terenów dzisiejszej Ukrainy (gdzie zamieszkali po opuszczeniu rodzinnych stron na pograniczu żywiecko-czadeckim). Założono wtedy takie miejscowości jak Pojana Mikuli, Plesza i Nowy Sołoniec. Właśnie w Pojana Mikuli polscy pielgrzymi przeżywali wspólnie z mieszkańcami Mszę Świętą i procesję Bożego Ciała. Zostali również – iście po staropolsku – ugoszczeni smacznym obiadem, zakończonym wzruszającym koncertem pieśni, śpiewanych piękną polszczyzną przez miejscową młodzież.

Najważniejszym dla Polaków sanktuarium na Bukowinie jest Kaczyka. Przy głównej ulicy tej najstarszej „polskiej wsi” wznosi się kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Pierwsza świątynia, wybudowana na początku XIX w., została zastąpiona w 1904 r. neogotycką budowlą, której projekt wykonał znany architekt i profesor Politechniki Lwowskiej Teodor Talowski. W głównym ołtarzu znajduje się cudami słynący obraz Matki Bożej Kaczyckiej – patronki Bukowiny. Został on sprowadzony około 1810 r., prawdopodobnie z pojezuickiego kościoła w Stanisławowie. Kult Matki Bożej Kaczyckiej uczynił z tego miejsca jedno z największych katolickich sanktuariów maryjnych i centrów pielgrzymkowych w Rumunii. Co roku w święto Wniebowzięcia Matki Bożej uroczystości gromadzą nie tylko bukowińskich Polaków, ale także katolików rumuńskich oraz pochodzących z Niemiec, Ukrainy i Węgier. Dzień odpustu poprzedza niezwykle widowiskowa wieczorna procesja z pochodniami. Podczas uroczystości odbywają się również nabożeństwa ekumeniczne, w których uczestniczą duchowni prawosławni.

W Rumunii swoje sanktuaria maryjne mają również inne mieszkające w tym kraju narodowości. Najsłynniejsze z nich to Miercurea Ciuc – sanktuarium maryjne Szeklerów, zmadziaryzowanych plemion Kumanów i Pieczyngów, które na przełomie I i II w. nękały od wschodu Siedmiogród. Na niewielkim wzgórzu znajdują się tu franciszkański kościół i klasztor, ufundowane w 1442 r. przez węgierskiego bohatera narodowego Jana Hunyadyego jako wotum za zwycięstwa nad Turkami. W głównym ołtarzu stoi dwumetrowa figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, będąca obiektem szczególnego kultu Szeklerów i celem wielu pielgrzymek. Główne uroczystości odpustowe odbywają się tutaj w święto Zesłania Ducha Świętego.

Chrześcijaństwo na terenach dzisiejszej Rumunii sięga czasów apostolskich. Jednym z najbardziej czczonych świętych jest tu Andrzej Apostoł, który – jak mówią przekazy – głosił na tych ziemiach Ewangelię. W regionie Dobrudży, w prawosławnym sanktuarium Ion Corvin znajduje się Grota św. Andrzeja, odkryta w 1918 r. przez prawnika Jeana Dinu. Kierując się otrzymanym we śnie poleceniem, Dinu udał się we wskazane miejsce i odkrył grotę. Uprzątnął to zaniedbane miejsce i wybudował obok kilka klasztornych cel, w których wkrótce zamieszkali pierwsi mnisi. Klasztor został poświęcony w 1943 r., jednak w czasach komunistycznych zniszczono go i zamieniono w zagrodę dla zwierząt. W 1990 r. rozpoczęto odbudowę kompleksu: odnowiono Grotę św. Andrzeja, powstały nowe cele klasztorne i mały kościół poświęcony Opiece Matki Bożej oraz główna świątynia.

W Rumunii urzekają piękne krajobrazy, ciekawe zabytki kultury świeckiej i religijnej. To kraj, który – mimo położenia w sercu Europy – wciąż pozostaje nieodkryty.

***
Materiał przygotowany we współpracy z Pallotyńskim Biurem Pielgrzymkowo-Turystycznym PEREGRINUS, ul. Skaryszewska 12, 03-802 Warszawa, tel. 22 619 15 02, 22 618 67 23, 22 618 68 51, www.bp.ecclesia.org.pl

Magda Siemińska fot. ks. Jacek Mucha, Magda Siemińska Idziemy nr 22 (505), 31 maja 2015 r.