28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Czym jest synodalność?

Ocena: 2.7
5521

W Kościele trwa etap diecezjalny synodu. Toczą się debaty nad znaczeniem synodalności: skąd się wzięła, jak ją mamy rozumieć i praktykować. Odpowiedzi daje dokument, który ukazał się w języku polskim.

Proces synodalny jest rozłożony na lata 2021–2023. Przechodzi kolejne fazy: od diecezjalnej, przez kontynentalną, aż do powszechnej. Dobrze zatem się stało, że właśnie teraz otrzymujemy oficjalne tłumaczenie dokumentu Międzynarodowej Komisji Teologicznej poświęconego temu zagadnieniu. Nosi on tytuł „Synodalność w życiu i misji Kościoła”. Ukazał się w roku 2018 i odpowiada na kluczowe pytania dotyczące synodalności.

 


WSPÓLNA DROGA

Zagadnienie synodalności zawsze było obecne w Kościele. Papież Franciszek podkreśla, że „droga synodalności jest tą, której Bóg oczekuje od Kościoła trzeciego tysiąclecia”. Samo słowo jest zakorzenione w Objawieniu i ma starożytny rodowód. „W kościelnym języku greckim […] odnosi się do uczniów Jezusa wezwanych na zgromadzenie, a w niektórych przypadkach jest synonimem wspólnoty eklezjalnej”. Synodos, czyli droga pokonywana wspólnie, w sensie najgłębszym to „zgromadzenie eklezjalne [to znaczy kościelne] zwoływane na różnych szczeblach: diecezjalnym, prowincjalnym, regionalnym, patriarchalnym lub powszechnym”. Celem spotkania było „rozeznawanie w świetle Słowa Bożego i poprzez słuchanie Ducha Świętego kwestii doktrynalnych, liturgicznych, kanonicznych i duszpasterskich, które pojawiły się po drodze”.

Szukając źródeł synodalności, należy jeszcze zwrócić uwagę na wymiar biblijny terminu. Słowa „synod” i „sobór” nawiązują do hebrajskiego terminu qahal, oznaczającego zgromadzenie zwołane przez Pana, przetłumaczone na język grecki jako ekklesia. W Nowym Testamencie stanie się ono nazwą własną wspólnoty uczniów, czyli Kościoła, oznaczającego „eschatologiczne zwołanie Ludu Bożego w Chrystusie Jezusie”. Dzisiaj Kościół katolicki odróżnia terminy „sobór” i „synod”.

Mówimy o synodalności jako „konstytutywnym wymiarze” Kościoła albo po prostu o „Kościele synodalnym”. Należy jeszcze dodać, że wprawdzie Sobór Watykański II pojęciem synodalności się nie posługiwał, jednak można powiedzieć, że sytuuje się ona „w centrum dzieła odnowy promowanego przez sobór”. Wskazuje bowiem na wyjątkowy sposób życia i działania Kościoła, polegający na realizacji „komunii, co oznacza, że wszyscy jego członkowie pokonują wspólną drogę, gromadzą się jako wspólnota oraz aktywnie uczestniczą w misji ewangelizacji”.

 


SYNODALNOŚĆ VS. KOLEGIALNOŚĆ

Pojęcie synodalności odnosimy do „zaangażowania i udziału całego Ludu Bożego w życiu i misji Kościoła”. Kolegialność z kolei odnosi się do biskupów i sprawowanej przez nich posługi wobec Kościoła, któremu przewodzą. Autorzy dokumentu zauważają, że „Kolegialność jest […] szczególną formą, w której synodalność eklezjalna przejawia się i realizuje poprzez posługę biskupów na poziomie komunii między Kościołami partykularnymi danego regionu, a także na poziomie komunii między wszystkimi Kościołami w Kościele powszechnym. Każdy autentyczny przejaw synodalności ze swej natury pociąga za sobą sprawowanie kolegialnej posługi biskupów”. Ponadto synodalność wskazuje na taką postać Kościoła, który jest żywy i twórczo włącza się w nurt Tradycji, pozostając jej wierny. Możemy powiedzieć, że synodalność, odwołując się do zmysłu wiary wierzących (sensus fidei fidelium), czyni wszystkich członków Kościoła podmiotami ewangelizacji i „oferuje najbardziej adekwatne ramy interpretacyjne do zrozumienia posługi hierarchicznej jako takiej”.

 


OD CZASÓW ŚW. PIOTRA

Pierwszą formą synodalności był Sobór Jerozolimski, o którym czytamy w Dziejach Apostolskich. W nim „Kościół apostolski, w decydującym momencie swojej drogi, oświecony obecnością zmartwychwstałego Pana, przeżywa swoje powołanie ukierunkowane na misję. Wydarzenie to, na przestrzeni wieków, było interpretowane jako paradygmat dla synodów celebrowanych przez Kościół”. Dlaczego? Po pierwsze, wszyscy w nim uczestniczyli, chociaż rola i wkład poszczególnych osób były zróżnicowane. Po drugie, na pierwszy plan wybijają się apostołowie, Piotr i Jakub oraz starsi, a zatem osoby posiadające autorytet wynikający z wybrania i posługi. Po trzecie, sam przebieg soboru wskazuje, że był on rzeczywistością uporządkowaną i wyartykułowaną, „w której każdy ma określone miejsce i własną rolę do odegrania”.

Wczesna tradycja będzie się do tego wydarzenia odwoływać. Sama zaś synodalność będzie rozumiana „jako gwarancja i wcielenie twórczej wierności Kościoła wobec jego apostolskiego pochodzenia oraz katolickiego powołania”. Według św. Ignacego Antiocheńskiego „wszyscy członkowie Kościoła są «towarzyszami podróży», na mocy godności chrztu i przyjaźni z Chrystusem”. Prawdziwy Kościół ma cechować: „wierność doktrynie apostolskiej i sprawowanie Eucharystii pod przewodnictwem biskupa, następcy apostołów, pełnienie w sposób uporządkowany różnych posług oraz prymat komunii wzajemnej służby na chwałę Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego”. Niezwykle istotna, niezbędna wręcz, pozostaje relacja wspólnoty ze swoim pasterzem. W Kościele lokalnym „niczego nie można czynić bez biskupa” (nihil sine episcopo). Ale prawdą jest także, że „nie powinno się nic czynić bez kapłanów i diakonów oraz bez zgody ludu. „W przypadku synodu Kościoła lokalnego, co do zasady, uczestniczy w nim cała wspólnota z poszanowaniem ról każdego uczestnika”. Rola przewodzącego wspólnocie pozostaje zawsze kluczowa.

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Autor jest kapłanem diecezji łomżyńskiej, doktorem habilitowanym, specjalistą w zakresie teologii fundamentalnej, profesorem UKSW

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter