Kościół włączy się w przygotowania do 100. rocznicy odzyskania niepodległości

Niebawem ma zostać powołany Komitet Obchodów Narodowych Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. Mówi o tym podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa o rocznicowych uroczystościach.

Parlament uchwalił ustawę, dostrzegając wagę wydarzeń z 1918 roku i wysiłków Ojców Niepodległości oraz „doceniając wkład, jaki w odzyskanie niepodległości wniosła generalicja Wojska Polskiego i duchowieństwo różnych wyznań, w tym szczególnie Kościoła Katolickiego”.

Główne obchody przypadną oczywiście w przyszłym roku ze szczególnym akcentem na dzień 11 listopada, ale zadaniem Komitetu jest koordynować zadania upamiętniające rocznicę niepodległości przez cztery lata (2017-2021).

Zadaniem Komitetu jest też inicjowanie współpracy między organami władzy państwowej, samorządami, Kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi zainteresowanymi aktywnym udziałem w obchodach.

Z pewnością w przygotowanie obchodów na poziomie ogólnokrajowym i lokalnym (diecezjalnym) bardzo aktywnie włączą się także organizacje kościelne i o tym m.in. będą rozmawiać na Jasnej Górze biskupi.

– Jestem w kontakcie z kancelarią Marszałka Sejmu i Marszałka Senatu oraz z Kancelarią Prezydenta RP, aby wspólnie ze stroną państwową podjąć odpowiednie kroki, by organizacja wspólnych wydarzeń mogła jak najbardziej służyć godnemu przeżyciu tej rocznicy – mówi sekretarz generalny Episkopatu Polski bp Artur Miziński.

Jak dodał, można tu się oprzeć na pozytywnych doświadczeniach ubiegłorocznych obchodów 1050. rocznicy Chrztu Polski, a Kościół będzie się angażować na miarę „potrzeb i możliwości”.

W skład Komitetu, z inicjatywy prezydenta RP, wejdą marszałkowie Sejmu i Senatu, premier i podlegli mu niektórzy ministrowie, prezes IPN oraz przedstawiciele partii politycznych, a także osoby wskazane przez prezydenta spośród przedstawicieli Kościołów i związków wyznaniowych, środowisk kultury i nauki, samorządu, organizacji kombatanckich i społecznych oraz osób szczególnie zasłużonych dla państwa.

Przed Komitetem stanie duże wyzwanie przygotowania obchodów, które powinny zyskać uroczysty charakter i stać się prawdziwym świętem dla wszystkich Polaków. W świadomości zbiorowej naszego narodu odzyskanie niepodległości w 1918 r. funkcjonuje bowiem jako jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Polski.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opracowało na razie Program Wieloletni „NIEPODLEGŁA”. Ma on się przyczynić do „budowania kapitału społecznego i wspólnoty obywatelskiej, zogniskowanego wokół obchodów 100. rocznicy odzyskania niepodległości Polski”.

Program skupi się na realizowaniu projektów, które kształtują postawy patriotyczne, budują pamięć zbiorową i spójny wizerunek Polski oraz włączają obywateli do działania na rzecz dobra wspólnego.

Program „NIEPODLEGŁA” będzie realizowany na trzech poziomach: ogólnopolskim, regionalnym i lokalnym oraz zagranicznym.

Na poziomie ogólnopolskim do zorganizowania konkretnych projektów zobowiązano przede wszystkim instytucje upowszechniania kultury podległe MKiDN (jest ich 39), głównie muzea, biblioteki, filharmonie, filmoteki i ośrodki archiwalne.

Za poziom lokalny odpowiedzialne będą samorządowe instytucje kultury i organizacje pozarządowe, zaś za promocję obchodów poza krajem – Instytut Adama Mickiewicza w Warszawie przy współpracy z polskimi placówkami za granicą.

Z danych Narodowego Centrum Kultury i TNS Polska z 2016 r. wynika, że większość Polaków świętuje rocznicę odzyskania niepodległości w rodzinnym gronie (41), biorąc udział w nabożeństwach lub innych wydarzeniach religijnych (13).

Zdaniem Polaków, obchody 100-lecia odzyskania niepodległości powinny odbywać się na różnych poziomach życia społecznego. W roli organizatorów obchodów, którzy mają największą „moc przyciągania”, najchętniej widziani są przedstawiciele władz – tych lokalnych (46). W dalszej kolejności wymieniane są stacje telewizyjne (30), a za nimi Kościół (17), koalicje lokalnych instytucji (12).

Polaków zapytano też o to, jakie sposoby świętowania są ich zdaniem najodpowiedniejsze do obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Najwyższe oceny uzyskują dwa działania: rekonstrukcje historyczne oraz zadbanie o cmentarze i groby poległych za niepodległość. W dalszej kolejności wymieniane są: parady wojskowe, wycieczki po miejscach pamięci, dni otwarte i organizacja dużych wystaw w muzeach narodowych oraz wielkie, narodowe widowisko oraz koncerty, festyny i inne widowiska.

Wielu Polakom podoba się amerykański styl świętowania, który – zdaniem respondentów – jest spontaniczny, radosny i energiczny. Dzień Niepodległości jest ważny dla wielu obywateli, w obchodach harmonijnie łączą się elementy oficjalne z wesołym świętowaniem na poziomie lokalnym i rodzinnym. W USA ważny jest także szacunek dla flagi narodowej.

Badani oczekują zachowania równowagi pomiędzy elementami tradycyjnego sposobu świętowania, które są uroczyste i oficjalne, a formami partycypacyjnymi, które cechuje oddolność, duże i dobrowolne zaangażowanie obywateli.