28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Męczennicy z Dachau

Ocena: 0
12074
Przez długie lata prawda o martyrologii duchowieństwa polskiego w czasie II wojny światowej była umyślnie przemilczana na podobieństwo prawdy o ofiarach Katynia.
Rycina z Muzeum KL Dachau przedstawia tzw. karę słupka

Powyższe zdanie wypowiedział w 1999 r. w Kaliszu abp Kazimierz Majdański, sam więzień KL Dachau, poddawany straszliwym eksperymentom medycznym. Problematyka niemieckich obozów zagłady w czasie II wojny światowej, wbrew temu, co się potocznie uważa, nie jest szeroko podejmowana w dyskursie publicznym, a tym bardziej w analizie naukowej. W Polsce czasów komunistycznych tematyka ta nie była całkowicie nieobecna, ale nierzadko ją zniekształcano, instrumentalizowano do celów propagandowych.

W kręgach historyków, zwłaszcza Kościoła, zainteresowanie tematyką obozową odżyło po 1989 r. w związku z procesami beatyfikacyjnymi 108 męczenników ostatniej wojny wyniesionych na ołtarze w 1999 r. oraz grupy męczenników czasów II wojny, których procesy beatyfikacyjne są w toku.

29 kwietnia 2015 r. mija 70. rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego Dachau, miejsca eksterminacji duchowieństwa polskiego w latach 1939-1945. W Dachau uwięziono 1777 polskich kapłanów diecezjalnych i zakonnych, z których 858 zginęło. W środku tego piekła, jakim było życie w KL Dachau, polscy kapłani zachowali ludzką godność. Zapominając o własnej nędzy, służyli innym cierpiącym. Wiedzieli, że na ich świadectwo czekają wszyscy współwięźniowie. Wiedzieli, że dawać świadectwo to ich powołanie, niezależnie od warunków i miejsca. Jesteśmy winni obecnym i przyszłym pokoleniom przekazać pełną wiedzę na ten temat.

Dachau

Założony w 1933 r. niedaleko Monachium pierwszy niemiecki obóz koncentracyjny został po kampanii wrześniowej 1939 r. wprzęgnięty w akcję niszczenia polskiej inteligencji i życia religijnego na okupowanych ziemiach RP. Powodzenie tej akcji było dla Niemców jednym z warunków realizacji programu wyniszczenia narodu polskiego. Plan ten realizowano także poprzez aresztowanie, mordowanie lub wywożenie do niemieckich obozów koncentracyjnych polskich duchownych katolickich.

Większość aresztowanych księży pochodziła z terenów wcielonych po wrześniu 1939 r. do Rzeszy, tworzących od 8 października 1940 r. okupacyjną jednostkę administracyjną Reichsgau Wartheland. Z ziem obejmujących centralne województwa przedwojennej Polski została utworzona Generalna Gubernia – przypadł jej los kolonii Wielkiej Rzeszy – obejmująca m.in. większość archidiecezji warszawskiej.

Pierwsze duże transporty księży polskich do Dachau i innych obozów koncentracyjnych przybyły w kwietniu i maju 1940 r. Drugi etap wywózek to sierpień i wrzesień 1940 r., ostatni – 30 października 1941 r. Aresztowania odbyły się zgodnie z rozporządzeniem Heinricha Himmlera. Chodziło mu o masowe usunięcie duchownych – by Kościół polski praktycznie przestał istnieć. Po wstawiennictwie papieża Piusa XII w Berlinie w sprawie duchownych katolickich przebywających w niemieckich obozach koncentracyjnych w grudniu 1940 r. polskich duchownych zgromadzono w jednym obozie – Dachau.


Księża warszawscy

Już 21 września 1939 r. pod gruzami seminarium duchownego poniósł śmierć ks. dr Wiktor Rostkowski – generalny moderator Sodalicji Mariańskiej na archidiecezję warszawską, zginęło też siedmiu alumnów.

Od 1 października 1939 r. działała na terenie stolicy Einsatzgruppe IV, hitlerowska policja bezpieczeństwa. Jej oddziały przeprowadzały liczne aresztowania i rewizje. Część uwięzionych księży została rozstrzelana, część osadzono w więzieniach: na Pawiaku przy ul. Dzielnej, na Mokotowie przy ul. Rakowieckiej i przy ul. Daniłłowiczowskiej. W dniach 3–4 października 1939 r. zostało uwięzionych i osadzonych w tych więzieniach 54 kapłanów i 47 alumnów seminarium duchownego w Warszawie. Wśród aresztowanych byli także księża pallotyni oraz księża misjonarze, potraktowani jako zakładnicy; 15 i 17 października zostali zwolnieni. Wśród zwolnionych zakładników byli: ks. Franciszek Olszewski, dyrektor Caritas i Archidiecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Warszawie, ks. Zygmunt Choromański, kanclerz Kurii Metropolitarnej w Warszawie, ks. Eugeniusz Dąbrowski, profesor Seminarium Duchownego Metropolitarnego w Warszawie, i inni. Aresztowania księży w Warszawie powtórzyły się w listopadzie 1939 r. Pozbawionych wolności osadzono na Pawiaku. Stąd 4 maja 1940 r. zostali wywiezieni do niemieckiego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, skąd odesłano ich do KL Dachau.

Duchowni polscy w Dachau zajmowali bloki nr 28 i 30, położone najbliżej krematorium. Umierali, wyniszczeni ciężką pracą, głodem, chorobami, badaniami pseudomedycznymi, w „transportach inwalidów” – chorych wywożono na zagazowanie do Hartheim k. Linzu w Austrii; zginęło tam 310 polskich księży – i w komorach gazowych: […] Uśmiercano ich w komorach gazowych w Zamku w Hartheim, lub w drodze do Hartheim w specjalnie przygotowanych do zabijania autobusach, nazywanych przez więźniów „skrzyniami śmierci”. Myśmy naprawdę myśleli, że rzeczywiście jadą na lepsze warunki – wspominał ks. Henryk Malak, więzień KL Dachau, w swojej książce „Klechy w obozach śmierci”, Londyn 1961.
PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter