Musimy być wierni

Bomby znowu spadają na Ukrainę. Od kilku dni Rosjanie nasilają ataki. Jak w tych warunkach funkcjonuje Kościół?

Ta wojna trwa nie od roku, ale od ośmiu lat. (…) Dla naszego Kościoła wojna jest wielkim wyzwaniem. Ciągle mówimy o wielkim zawierzeniu Panu Bogu, o stałej modlitwie, z błagalną prośbą o Boże miłosierdzie, o zmiłowanie, o odpuszczenie win naszemu Kościołowi, całemu narodowi ukraińskiemu i całemu światu. Staramy się także być blisko tych, którzy najbardziej potrzebują pomocy, nie tylko wiernych naszego Kościoła, ale wszystkich ludzi, którzy cierpią, doznają skutków tej wojny przez utratę najbliższych, zniszczenie dachu nad głową i mienia.

Chyba najbardziej widoczna i potrzebna w sytuacji wojennej jest właśnie ta charytatywna rola Kościoła?

Tak. Wszystkie nasze Kościoły lokalne starają się przyjść z pomocą swoim wiernym i innym ludziom, którzy ubożeją na skutek działań wojennych. Wiele osób traci pracę, więc nie ma dochodów, a oszczędności się kończą. Poprzez struktury Caritas Kościół stara się ogarnąć troską szczególnie te diecezje i te miejscowości, gdzie toczą się działania wojenne. We Lwowie organizujemy pomoc we współpracy z Caritas w Polsce i w innych krajach. Ze Lwowa przesyłamy tę pomoc humanitarną do Charkowa, Zaporoża czy Odessy.

Niektórzy mówią, że ta pomoc zmalała, ale tak nie jest. Po prostu na początku zasypano nas pomocą humanitarną, bo nikt nie wiedział, jak ta wojna będzie się dalej toczyć, czy będzie możliwość regularnego przesyłania pomocy. Ale pomoc nadal przychodzi i za ten gest solidarności, bliskości, zrozumienia jesteśmy wszystkim ludziom dobrej woli w Polsce i w całej Europie bardzo wdzięczni.

Kościół świadczy również pomoc w formie duchowego wsparcia.

Tak, dajemy nie tylko pomoc humanitarną. Organizujemy nabożeństwa. Nasze ośrodki charytatywne są także blisko osób, które potrzebują rozmowy, porady psychologicznej, podniesienia na duchu, często po utracie bliskich – ojców, synów, braci, którzy zginęli, oddając życie na ołtarzu ojczyzny. Również blisko żołnierzy, którzy powrócili z wojny okaleczeni i wymagają długiego powrotu do zdrowia.

Czy ukraińscy katolicy mają nadzieję na zakończenie tej wojny?

Wojna musi kiedyś się skończyć. Wszyscy to wiemy i wierzymy, że ona skończy się szybko. Wszyscy byśmy tego chcieli. Wiemy, że przede wszystkim zależy to od Pana Boga, ale także w dużej mierze od tego, czy Ukraina będzie miała wystarczająco broni, aby odpowiedzieć na ataki ze strony Rosji, a także aby odnieść zwycięstwo.

Czy pomimo działań wojennych proces synodalny mógł przebiegać normalnie?

Na początku mieliśmy możliwość organizowania spotkań synodalnych, ale nie na całej Ukrainie. Na terenie działań wojennych nie mogliśmy zająć się tą sprawą, bo jednak były sprawy ważniejsze. Ale Kościół w Ukrainie doświadczył synodalności już 30 lat temu, kiedy odradzał się po upadku Związku Radzieckiego. Odczuwał cały czas bliskość Ojca Świętego, Stolicy Apostolskiej, poszczególnych konferencji episkopatów w Europie i na świecie, wyrażaną także w formie pomocy materialnej, dzięki której mógł się odradzać Kościół materialny poprzez restaurację starych kościołów czy budowę nowych świątyń. Tej synodalności doświadczamy również podczas trwającej wojny, poprzez bliskość poszczególnych Kościołów w Europie, które zanoszą każdego dnia modlitwy w swoich świątyniach, a także przychodzą z pomocą humanitarną. Podczas spotkania w Pradze mogłem wszystkim za to wyrazić naszą wdzięczność.

Jakich owoców można się spodziewać po europejskim zgromadzeniu synodalnym w Pradze?

Biskupi zwrócili uwagę na wielką rolę Kościoła i ewangelizacji w dzisiejszych czasach, by odpowiedzieć na aktualne wyzwania. Tak jak kiedyś Kościół zatroszczył się o szkolnictwo, o medycynę, o rolnictwo, będąc obecnym w różnych dziedzinach życia, tak samo dzisiaj staje wobec wyzwań klimatycznych czy etycznych, w których powinien być obecny i dać na nie odpowiedź.

Podczas zgromadzenia niektóre delegacje proponowały pewne reformy w Kościele czy zmiany w jego nauczaniu, na przykład dotyczące podejmowania decyzji w Kościele czy święcenia kobiet. Natomiast delegacja ukraińska bardzo mocno podkreśliła, że w sprawach fundamentalnych nie może być relatywizmu i że wartości są ważniejsze od życia.

Musimy być przede wszystkim wierni Ewangelii. Chrystus nie wyłączał nikogo z Kościoła: wszyscy mają w nim swoją rolę. Podczas swojej działalności Chrystus korzystał z pomocy kobiet, a jednak ustanowił pewną hierarchię Kościoła, która obowiązuje nas do dzisiaj. Kobieta nie jest wyłączona z odpowiedzialności za Kościół. Może się realizować w różnych formach życia zakonnego czy w innych dziedzinach życia Kościoła. Ale jeśli chodzi o święcenie kobiet, nauczanie Kościoła, w tym ostatnich papieży, jest klarowne.