Owoce Chrztu Polski

Kierując się przewidywanymi korzyściami politycznymi, ale przede wszystkim prostą i szczerą wiarą, Mieszko przyjął chrzest w 966 r. Chrzest ten miał dla niego przede wszystkim znaczenie osobiste. W tym momencie nasz książę dokonał radykalnego zwrotu duchowego. Nie przeszedł z jednej religii do drugiej, z religii pogańskiej do religii chrześcijańskiej. On przeszedł od kultu stworzeń do kultu Stworzyciela. Od kultu dzieła rąk boskich (tj. elementów tego świata, takich jak słońce, księżyc, zjawiska pogodowe, „święte” drzewa, „święte” zwierzęta) do kultu samego Boga. W tym momencie otrzymał Ewangelię, którą miał wyznawać, oraz konkretną formę życia chrześcijańskiego, którą miał praktykować. Przez chrzest znalazł się w Kościele, tj. w nowym środowisku, w nowym sposobie wspólnego myślenia i działania. Otwarła się przed nim droga zbawienia.

Ale chrzest miał dla księcia nie tylko wymiar osobisty. Miał on również wymiar społeczny, kulturowy, narodowy i państwowy. Chrzest bowiem oświecił całe nasze życie społeczne. Ukazał ostateczny cel wszystkiego w Bogu, który nas kocha. Trudno objąć jednym spojrzeniem wszystkie dobrodziejstwa, jakie przyniósł Polakom chrzest święty. Błogosławiony papież Paweł VI – z okazji 1000-lecia chrztu Polski – powiedział: „Wiara chrześcijańska, język i alfabet łaciński, sumienie obywatelskie świata zachodniego wspólnie dały początek całości nowej kultury narodu polskiego, która nieprzerwanie miała dawać później, poprzez swoje instytucje polityczne, religijne, edukacyjne i artystyczne, świadectwo niewzruszonej żywotności moralnej, charakterystycznej spójności z cywilizacją europejską i wyjątkowej oryginalności etnicznej, przez tysiąc lat burzliwej i chwalebnej historii” (Pozdrowienie kard. Pietra Parolina na rozpoczęcie Mszy Świętej w katedrze gnieźnieńskiej, Gniezno, 14 kwietnia 2016 r.). Nie można zanurzyć się w polskiej historii, sztuce, literaturze, w wydarzeniach społecznych i politycznych, nie uznając, że na wszystkie te dziedziny głęboki wpływ wywarła i ukształtowała je mocna wiara, która przezwyciężyła wiele przeciwności i prób, jak dom zbudowany na skale (por. Homilia legata papieskiego kard. Pietra Parolina podczas uroczystości 1050. rocznicy chrztu Polski Poznań, Stadion Miejski, 16 kwietnia 2016 r.).

Od momentu przyjęcia chrztu Kościół stał się jednym z najważniejszych fundamentów państwa polskiego. Nowa organizacja kościelna – w postaci arcybiskupstwa gnieźnieńskiego (1000 r.) – spoiła państwo polskie w jedną całość. Gdy później – w czasie rozbicia dzielnicowego – Polska rozpadła się na poszczególne księstwa, świadomość przynależności ich mieszkańców do wspólnej prowincji gnieźnieńskiej była najważniejszym czynnikiem w procesie zjednoczenia i odrodzenia państwa polskiego. Wierzono, że Polska zrośnie się cudownie w jedną całość, podobnie jak niegdyś ciało św. Stanisława, męczennika.

Przyjęcie chrztu od pierwszych chwil zaowocowało rozwojem polskiej kultury we wszystkich dziedzinach. Na ziemie Polski przybywali wybitni ówcześni intelektualiści. Wszyscy ci twórcy, jak i też późniejsi, inspirowali się wiarą, chrześcijańskimi naukami. Ludzie Kościoła organizowali powstanie pierwszych polskich uniwersytetów w Krakowie (1364/1400 r.) i Wilnie (1579 r.). Spośród ludzi Kościoła w Polsce wywodził się jeden z najwybitniejszych uczonych wszechczasów – Mikołaj Kopernik. Polski przekład Pisma Świętego autorstwa polskiego jezuity Jakuba Wujka z końca XVI w. przyczynił się do powstania języka literackiego i ostatecznego ukształtowania się dzisiejszego języka polskiego. Tematyka religijna, począwszy od „Psałterza Dawidowego” Jana Kochanowskiego, a skończywszy na przekładach biblijnych Czesława Miłosza, była nieprzerwanie obecna w polskiej literaturze i sztuce (prof. T. Jasiński).

Przez ponad 1000 lat – tak w czasach dobrych jak i w czasach złych – wiara chrześcijańska „zrodziła przeobfite duchowe owoce, a tylu Polaków znakomicie wyróżniło się wyznawaniem i obroną wiary, zachowaniem nadziei oraz praktykowaniem miłości. Polacy – rozważając życie i gorliwość świętych biskupów męczenników, Wojciecha i Stanisława, którzy w początkach chrześcijaństwa na tej ziemi złożyli najwyższe świadectwo – nie tylko okazali wierność wobec Urzędu Nauczycielskiego Kościoła i Następców Piotra, lecz również przysłużyli się bardzo do rozwoju kultury na ziemi polskiej (por. List Ojca Świętego Franciszka do Polaków z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski). Kościół wyniósł też do godności ołtarza licznych synów i córki polskiej ziemi, którzy w różnych okresach ukazywali w sposób heroiczny chrześcijańskie cnoty lub zostali ozdobieni palmą męczeństwa.

***
Fragment kazania do uczestników Pielgrzymki Rodziny Radia Maryja na Jasnej Górze 10 lipca 2016 r. Kolejne fragmenty zamieścimy w najbliższym czasie.

abp Stanisław Gądecki fot. Biuro Prasowe Jasnej Góry Idziemy nr 29 (563), 17 lipca 2016 r.