Pielgrzym pokoju i jedności

TRUDNY DIALOG

Choć do Kazachstanu nie przyjechał patriarcha moskiewski Cyryl, jego przesłanie na kongresie odczytał metropolita wołokołamski Antoni, który jest jednocześnie szefem Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego. Nie bez zdziwienia zapewne obecni mogli usłyszeć jego ubolewanie, jakoby „przeinaczane były wydarzenia historyczne”, a od osoby, która popiera wojnę Rosji przeciwko Ukrainie, niełatwo chyba było przyjąć jako szczere wezwanie do „zachowania jasnego umysłu i spokoju duszy” oraz gotowość do dialogu międzyreligijnego. Sam metropolita Antoni, obok oczywistości, że „tylko wiara może uratować ludzkość przed chaosem i anarchią”, komentując słowa swego szefa, powtarzał stwierdzenia o „manipulowaniu informacjami”, mówił o „łatwym stworzeniu obrazu wroga” i podżeganiu do nienawiści. Przedstawiciel patriarchatu popierającego zbrodnicze działania Rosji przypomniał słowa: „Kochaj bliźniego swego jak siebie samego”. Komentując fakt, że metropolita Antoni otrzymał podczas konferencji medal „Za zasługi dla dialogu”, uczestniczący w spotkaniu abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, stwierdził, że wywołało to pewną konsternację, choć obecni „klaskali, jakby się nic nie stało”. – Niestety, abp Antoni i nikt w oficjalnych wystąpieniach nie wspomniał o wojnie w Ukrainie. Jedynie papież mówił o wojnie – powiedział abp Gądecki.

Na kongresie przemawiał też kard. Kurt Koch, prefekt Dykasterii ds. Popierania Jedności Chrześcijan, który stwierdził, że mimo wszystkich trudności nie wolno rezygnować z dialogu Watykanu z Patriarchatem Moskiewskim, „gdyż w przeciwnym razie nie będzie już możliwości, aby rozmawiać i szukać rozwiązań w tej trudnej, zawikłanej sytuacji”.

Papież Franciszek spotkał się z metropolitą Antonim, ale żadna ze stron nie poinformowała o treści odbytej rozmowy.

PRZESŁANIE DO KATOLIKÓW

Dla kazaskich katolików najważniejsze było spotkanie z następcą św. Piotra podczas Mszy świętej sprawowanej w święto Podwyższenia Krzyża Świętego na placu Expo w Nur-Sułtanie, która zgromadziła 10 tysięcy osób. Na Mszy obecni byli wierni także z Tadżykistanu, Turkmenistanu, Kirgistanu, Uzbekistanu, a nawet z Mongolii i Rosji. W koncelebrze uczestniczyli też biskupi z innych krajów, wśród nich abp Stanisław Gądecki, przewodniczący episkopatu Polski.

W homilii papież, nawiązując do przypadającego tego dnia święta, powiedział: „Z Krzyża Chrystusa uczymy się miłości, a nie nienawiści; uczymy się współczucia, a nie obojętności; uczymy się przebaczenia, a nie zemsty. Rozpostarte ramiona Jezusa to uścisk czułości, z jakim Bóg chce przyjąć nasze życie. I ukazują nam braterstwo, do którego jesteśmy powołani, aby żyć między sobą. Wskazują nam one drogę, drogę chrześcijańską: nie drogę narzucania i przymusu, władzy i znaczenia, nigdy drogę, która wymierza krzyż Chrystusa przeciwko innym braciom i siostrom, za których On oddał swoje życie! Droga Jezusa jest inną, jest drogą zbawienia: jest to droga miłości pokornej, bezinteresownej i powszechnej, bez «jeśli» czy «ale»”.

Na zakończenie papież podkreślił, że bycie chrześcijanami oznacza życie bez trucizny: „nie kąsanie się nawzajem, nie szemranie, nie oskarżanie, nie plotkowanie, nie szerzenie złych uczynków, nie zanieczyszczanie świata grzechem i nieufnością, która pochodzi od Złego”. Papież wspomniał narodowe sanktuarium maryjne w Oziornoje. I tym razem nawiązał do wojny „na szczególnie umiłowanej Ukrainie”. „Nie przyzwyczajajmy się do wojny, nie ulegajmy jej nieuchronności. Przyjdźmy z pomocą tym, którzy cierpią, i nalegajmy, aby naprawdę usiłowano osiągnąć pokój. Co jeszcze musi się wydarzyć, ile osób musi umrzeć, zanim konfrontacje ustąpią miejsca dialogowi dla dobra ludzi, narodów i ludzkości? Jedynym wyjściem jest pokój, a jedyną drogą do niego jest dialog” – mówił papież. Ojcu Świętemu dziękował pochodzący z Polski, od 32 lat przebywający w Kazachstanie abp Tomasz Peta, metropolita Nur-Sułtanu.

W ostatnim dniu wizyty papież spotkał się z jezuitami, a następnie z pozostałym duchowieństwem w katedrze Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Podczas tego ostatniego spotkania poświęcił obraz Matki Bożej Wielkiego Stepu, który znajdzie się na stałe w sanktuarium w Oziornoje, gdzie Maryja jest czczona jako Królowa Pokoju. Franciszek zaznaczył, że katolicy powinni być mężczyznami i kobietami komunii i pokoju, którzy sieją dobro, gdziekolwiek są. Przypomniał wielkich świadków wiary Kazachstanu: błogosławionego ks. Władysława Bukowińskiego oraz błogosławionych greckokatolickich: bp. Nikitę Budę, ks. Aleksego Zaryckiego, a także Gertrudę Detzel, której proces beatyfikacyjny jest obecnie otwarty.

Warto dodać, że Stolica Apostolska z zadowoleniem przyjęła podpisane w czasie papieskiej wizyty porozumienie z Kazachstanem, ułatwiające przyznawanie przez to państwo wiz i zezwoleń na pobyt duchownym z zagranicy zaangażowanym w duszpasterstwo w tym kraju.