29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Posługa jednania

Ocena: 0
996

Nikt jeszcze w historii nie powiedział tyle dobrego o Ukrainie – tak pielgrzymkę Jana Pawła II do jej ojczyzny podsumowała lwowska dziennikarka. Dwadzieścia lat temu papież wzywał Ukraińców do pojednania i pokazywał im powody do dumy.

Pielgrzymka na Ukrainę odbywała się w cieniu politycznych konfliktów. Rządzący krajem prezydent Łeonid Kuczma zdecydował się zaprosić papieża wbrew woli Rosji – sąsiada, od którego Ukraina była w pewnej mierze zależna. Dla Kuczmy – ale i dla bardzo wielu Ukraińców – przyjazd Jana Pawła II miał pozwolić Ukrainie zaistnieć w świadomości Zachodu i był wyrazem orientacji Ukrainy na Europę Zachodnią.

Jednocześnie Kuczma liczył na zwiększenie własnej popularności, która niedługo przed papieską pielgrzymką zaczęła gwałtownie maleć. 2 listopada 2000 r. znaleziono ciało Heorhija Gongadze, ukraińskiego dziennikarza krytycznego wobec rządzącego obozu, z odciętą głową. Opozycja ujawniła potajemne nagrania, z których miałoby wynikać, że za morderstwem stoi sam Kuczma. Choć nie zostało to udowodnione, na ulice ukraińskich miast wyszli masowo przeciwnicy prezydenta.

Ojciec Święty nie szczędził ciepłych słów wobec przywódcy Ukrainy. Nie odżegnywał się od politycznych kontekstów swojej wizyty. Wpisywał się w nie, mówiąc dużo o europejskiej tożsamości Ukrainy i potrzebie pracy na rzecz dobra wspólnego. Niektóre jego wypowiedzi mogły brzmieć jak napomnienia: „Ludzie polityki! (…) Nie ulegnijcie pokusie wykorzystania władzy dla osobistych bądź grupowych interesów”. Skierowane przez Jana Pawła II do Ukraińców wezwanie do jedności wykraczało daleko poza perspektywy polityków.

 


ODRZUCENIE

Jan Paweł II wylądował na lotnisku Boryspol pod Kijowem 23 czerwca o godz. 12.15. Nie przez wszystkich był mile widziany. Na Ukrainie funkcjonowały w tym czasie trzy duże Kościoły prawosławne, z czego dwa uważały się za Kościoły wyłącznie ukraińskie, a jeden – Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego – podporządkowany jest patriarsze Moskwy. Właśnie część hierarchii zależna od patriarchy Moskwy bardzo ostro wystąpiła przeciwko planowanej pielgrzymce.

Rzecznik prasowy patriarchatu moskiewskiego powiedział: „Naród ukraiński wystarczająco twardo stoi przy swojej tradycyjnej wierze i nie potrzebuje, aby jakaś siła zewnętrzna stawała się katalizatorem jego dążenia do odrodzenia duchowego”. Związany z tą częścią prawosławnych biskupów Związek Bractw Prawosławnych Ukrainy zorganizował cztery duże manifestacje przeciwko pielgrzymce. Rzecznik Związku w obecności biskupa oświadczył: „Przeżyliśmy Hitlera, to przeżyjemy i papieża”. Sam patriarcha moskiewski zorganizował w czasie pielgrzymki papieskiej konkurencyjną wizytę na Białorusi, podczas której apelował „o jedność w wierze słowiańskich narodów Białorusi, Rosji i Ukrainy”.

Jan Paweł II rozpoczął pielgrzymkę od próby pojednania. Witając się z prawosławnymi Ukraińcami, powiedział: „(…) padając przed wspólnym Panem, wyznajemy nasze winy. Prosząc o przebaczenie błędów popełnionych w odległej i niedawnej przeszłości, zapewniamy z naszej strony o wybaczeniu wycierpianego przez nas zła”. Później wielokrotnie powtarzał apele o jedność chrześcijan Ukrainy. W czasie Mszy na podkijowskim lotnisku Czajka w uroczystość Narodzenia św. Jana Chrzciciela 24 czerwca przypomniał rangę chrztu Rusi Kijowskiej. To w Kijowie rozpoczęła się chrystianizacja terenów na wschód aż za Ural. Był to chrzest w obrządku wschodnim, przyjęty jednak jeszcze w czasach przed schizmą, kiedy chrześcijanie różnili się obrządkiem, ale nie było między nimi trwałego podziału.

W Kijowie w wydarzeniach z papieżem brało udział stosunkowo niewiele osób. Na pewno przyczyniła się do tego deszczowa pogoda, ale katoliccy komentatorzy nie kryli rozczarowania brakiem zainteresowania pielgrzymką w ukraińskim społeczeństwie. Na Mszy w obrządku bizantyjskim 25 czerwca pojawiło się około 50 tysięcy osób. Homilię Ojciec Święty poświęcił tego dnia jedności chrześcijan, przypominając głębokie pragnienie Jezusa wyrażone w Wieczerniku w słowach „Aby wszyscy stanowili jedno” (J 17, 21).

 


RANA

Jedność była także motywem przewodnim kolejnych dni pielgrzymki spędzonych we Lwowie. 25 czerwca podczas Mszy w obrządku łacińskim papież beatyfikował dwóch Polaków ze Lwowa – abp. Józefa Bilczewskiego i ks. Zygmunta Gorazdowskiego. Była to okazja do wspomnienia zgodnej współpracy katolików obydwu obrządków na tych ziemiach, ale też do rozliczeń z mroczną przeszłością w polsko-ukraińskich relacjach: „odczuwamy głęboką wewnętrzną potrzebę uznania różnych przejawów niewierności ewangelicznym zasadom, jakich nierzadko dopuszczali się chrześcijanie pochodzenia zarówno polskiego, jak i ukraińskiego, zamieszkujący te ziemie. Czas już oderwać się od bolesnej przeszłości! (…) Niech dzięki oczyszczeniu pamięci historycznej wszyscy gotowi będą stawiać wyżej to, co jednoczy, niż to, co dzieli (…)”.

Papież nie powiedział tego wprost, ale słowa te nawiązywały przede wszystkim do wielkiej rany w polsko-ukraińskich relacjach, jaką jest rzeź wołyńska. Wołyń to teren, który przed II wojną światową należał do Polski, mimo że zdecydowaną większość mieszkańców stanowili tam Ukraińcy. W czasie okupacji niemieckiej w latach 1943-1945 nacjonalistyczne organizacje ukraińskie przeprowadziły akcje masowych mordów, w wyniku których zginęło kilkadziesiąt tysięcy Polaków. W akcjach odwetowych zginęło kilka tysięcy Ukraińców. Wielu księży greckokatolickich wspierało zbrodnię, a nawet brało w niej czynny udział, a głosy protestu ze strony biskupów były słabo słyszalne.

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Autor jest historykiem, pracownikiem Centrum Myśli Jana Pawła II

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter