Kościół w Przeworsku był jednym z kluczowych miejsc działalności bożogrobców w Polsce. Ze względu na znajdującą się w nim replikę miejsca pochówku Jezusa zwany jest Przeworską Jerozolimą.
Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Grobu Chrystusowego powstał w Jerozolimie. Jego głównym zadaniem była opieka nad bazyliką Grobu Chrystusowego, prowadzenie hospicjum i opieka nad pielgrzymami, licznie odwiedzającymi to miejsce. Do Polski zakonników sprowadził książę Jaksa herbu Gryf w 1163 r., osiedlając ich w Miechowie. Kiedy ustało pielgrzymowanie do Jerozolimy, opanowanej przez wyznawców islamu, pielgrzymi z Europy przybywali m.in. do Miechowa.
Miejsce pochówku Chrystusa w Jerozolimie posiadało wszystkie przywileje odpustowe. W Polsce zaczęły powstawać w kolejnych kościołach repliki Bożego Grobu. Można w nich było uzyskać odpusty podobne do uzyskiwanych w Ziemi Świętej. Odbywały się procesje – wzorowane na jerozolimskich – do miejsc przedstawiających Grób Pański, Kalwarię czy Betanię. Bożogrobcy wprowadzali charakterystyczną, nieznaną wcześniej liturgię i nabożeństwa. „Godzinki o grobie Bożym” ułożone zostały przez zakonnika z Miechowa, śpiewane są na melodię „Godzinek o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny”. Zwyczaj budowania grobów Bożych w Wielki Piątek rozpowszechnił się w Polsce właśnie dzięki bożogrobcom.
ZŁOTE LATA
Do Przeworska zakonnicy przybyli w 1394 r. Rok wcześniej biskup lubuski erygował w Przeworsku parafię z istniejącym już wcześniej drewnianym kościołem św. Katarzyny. Sprowadzeni bożogrobcy prowadzili przy niej duszpasterstwo ponad trzydzieści lat, a kiedy świątynia okazała się za mała, rozpoczęli w 1430 r. budowę murowanego kościoła. Wzniesiony na dziedzińcu zwanym „cmentarzem”, jest potężną świątynią w stylu gotyckim. W roku 1718 dobudowano koło nawy bocznej kaplicę Grobu Pańskiego.
Czytaj dalej w e-wydaniu lub wydaniu drukowanym
Idziemy nr 32 (875), 07 sierpnia 2022 r.
całość artykułu zostanie opublikowana na stronie po 11 sierpnia 2022
Co? Gdzie? Kiedy?
