Śpiewać każdy może?

– Być może więc, w przyszłości, przydałoby się – jako część przygotowania do sakramentu małżeństwa – przed ślubem poświęcić z narzeczonymi chwilę czasu, by omówić z nimi liturgię. By wiedzieli, że chodzi o zawarcie małżeństwa w rycie Kościoła rzymskokatolickiego, a nie w rycie pana Nowaka czy Kowalskiego – podpowiada ks. Filaber.

Od słów do czynów

Instrukcja jest materiałem, na podstawie którego biskupi w diecezjach będą stopniowo wprowadzać „program naprawczy”. Już jednak wielu duszpasterzy zgłasza problemy z dostosowaniem się do jej zapisów, związanych np. z powołaniem w każdej parafii scholi, zapewnieniem psalmistom i kantorom formacji czy zastąpienia organów elektrycznych piszczałkowymi. Zwłaszcza że wielu proboszczów nie stać choćby na zatrudnienie na stałe organisty.

Dobrze by było, gdyby organiści
mieli po swojej stronie duszpasterzy

– Tam, gdzie zatrudniony jest muzyk kościelny, a mamy ich, dzięki Bogu, coraz więcej, to on jest odpowiedzialny za kształt muzyki w parafii. Powinien być współpracownikiem proboszcza w duszpasterstwie i wychodzić z inicjatywami. Nawet w najmniejszej parafii można zorganizować scholę liturgiczną, która zdoła pięknie wykonać śpiew liturgiczny, choćby jednogłosowy. Ważne jednak, by powrócić do pojęcia scholi liturgicznej, tj. nie scholki dziecięcej śpiewającej do akompaniamentu gitary, ale scholi – kilkuosobowego zespołu wykonującego pieśni liturgiczne. Ale nawet te scholki pokazują, że jest w nich duży potencjał – mówi ks. Filaber.

Potwierdza to dr Jacek Jackowski z Instytutu Sztuki PAN, muzykolog, muzyk, organista i kierownik chóru w wilanowskiej Świątyni Opatrzności Bożej.

– Nieprawdą jest, że dzieci marzą tylko o śpiewaniu „Kto stworzył mrugające gwiazdki”. Dzieci i młodzieżowe parafialne zespoły równie dobrze, jak dorośli, docenią i podejmą dobrze zharmonizowane, piękne pieśni liturgiczne. Osób, które chcą w Kościele być aktywne w dziedzinie muzycznej, nie brakuje. Trzeba je tylko ukierunkować, zagospodarować ten potencjał, pieśń po pieśni wprowadzać nowy repertuar – mówią zgodnie ks. prof. Filaber i dr Jackowski.

Nie tylko dla organistów

Bardzo ważna w zgodnej opinii duszpasterzy i organistów jest zakładana w instrukcji ich zgodna współpraca w parafiach. – Dobrze by było, gdyby organiści mieli po swojej stronie duszpasterzy w sytuacji, gdy wierni starają się wymusić wykonanie repertuaru, który nie licuje z powagą świątyni. Wtedy też będą sobie stawiać ambitniejsze zadania – mówi Tomasz Kalisz.

Instrukcja powinna trafić także do rąk samych wiernych, np. do pobrania na parafialnych stronach internetowych, a księża powinni zachęcać do jej lektury. – Dzięki temu być może uniknęłoby się problemów, z którymi na co dzień spotykają się organiści, dotyczących różnych nietypowych oczekiwań wiernych – dodaje Jacek Jackowski. Zwraca także uwagę, że instrukcja kładzie nacisk na muzyczne przygotowanie dzieci do I Komunii Świętej i troskę o poziom muzyczny katechetów. – Gdy chodzi o mylenie muzyki religijnej z liturgiczną, większy problem jest z dorosłymi, niż z dziećmi. Jeśli już dzieci nauczymy wsłuchiwać się w muzykę sakralną, przyjmą tę muzykę jako coś normalnego. To z nich wyrośnie w przyszłości elita Kościoła słuchająca i rozumiejąca Bożą muzykę.