Watykan: spotkanie ws. postaci bł. A. Stepinaca

Chodzi o stosunek do jego działalności przed II wojną światową, podczas niej i po jej zakończeniu. Informuje o tym ogłoszony dzisiaj komunikat Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej.

Komisja powstała z inicjatywy Ojca Świętego po wielu spotkaniach i konsultacjach przedstawicieli Stolicy Apostolskiej, Serbskiego Kościoła Prawosławnego i Chorwackiej Konferencji Biskupiej, aby odpowiedzieć na potrzebę wyjaśnienia niektórych problemów historycznych.

Z komunikatu wynika, że Komisja ma za zadanie prowadzić prace naukowe, stosując przy tym metodologię nauk historycznych, opartą na dostępnej dokumentacji i jej kontekstualizacji. Nie wnika ona w proces kanonizacji błogosławionego kardynała, należący do wyłącznej kompetencji Stolicy Apostolskiej.

Przewiduje się, że członkowie tego gremium będą się spotykać co jakiś czas w ciągu 12 miesięcy. Następne posiedzenie odbędzie się w dniach 17-18 października br. w Zagrzebiu.

Na czele Komisji stoi o. Bernard Ardura OPraem, przewodniczący Papieskiego Komitetu Nauk Historycznych. W jej skład wchodzą: ze strony chorwacko-katolickiej – kard. Josip Bozanić, arcybiskup zagrzebski; biskup Mostaru i Duvna Ratko Perić; biskup Požegi Antun Škvorčević; dr Jure Krišto z Chorwackiego Instytutu Historycznego; dr Mario Jareb z Chorwackiego Komitetu Nauk Historycznych; ze strony serbsko-prawosławnej – metropolita Czarnogóry i Wybrzeża Amfilochiusz; metropolita zagrzebski i lublański Porfiriusz; biskup Nowego Sadu i Baczki Ireneusz; biskup Sławonii Jan; stały delegat Serbii przy UNESCO ambasador prof. Darko Tanasković.

Kard. Alojzije Stepinac (1898-1960) służył jako żołnierz armii austriackiej na froncie włoskim, skąd wyszedł zdemobilizowany w 1919 r. W wieku 33 lat przyjął święcenia kapłańskie. Wkrótce po święceniach założył w Zagrzebiu archidiecezjalną Caritas, a w 1934 r. został arcybiskupem-koadiutorem z prawem następstwa przy arcybiskupie Antonie Bauerze. Trzy lata później został arcybiskupem metropolitą zagrzebskim. Stanowisko to zajmował przez cały okres II wojny światowej i po jej zakończeniu, mimo uwięzienia.

W czasie wojny dał się poznać jako gorący przeciwnik faszyzmu i komunizmu, występował w obronie prześladowanych Żydów, prawosławnych Serbów, Cyganów i innych. Tuż po zakończeniu wojny wystąpił ostro przeciw okrucieństwom nowej władzy, za co już w 1946 r. trafił do więzienia. Oficjalna kampania przeciw Stepinacowi rozpoczęła się po tym, jak odrzucił on żądanie podporządkowania Kościoła katolickiego władzom komunistycznym. Zaczęto wówczas zarzucać mu współpracę z Niemcami i współudział w mordowaniu Żydów, Serbów i Cyganów. Po szybkim, sfałszowanym procesie skazano go na 16 lat pozbawienia wolności, z których pierwszych pięć lat spędził w ciężkim więzieniu w Lepoglavie, po czym wypuszczono go, ale pozostał już do końca życia pod nadzorem.

W 1952 r. Pius XII mianował go kardynałem. Stepinac nigdy jednak nie mógł udać się do Watykanu, aby przyjąć kapelusz kardynalski. Zmarł wskutek ciężkiej choroby, której nabawił się w więzieniu. Na wieść o jego śmierci Jan XXIII odprawił osobiście w Bazylice św. Piotra Mszę św. w jego intencji, a wygłoszone podczas niej kazanie papieskie przyjęto jako nieoficjalny początek procesu kanonizacyjnego.

Władze jugosłowiańskie niespodziewanie zgodziły się pochować kardynała w katedrze zagrzebskiej, przedstawiając to zresztą jako akt dobrej woli wobec Kościoła katolickiego. Pogrzeb zmarłego w opinii świętości arcybiskupa Zagrzebia odbył się 13 lutego 1960 r. Natychmiast też jego grób stał się miejscem licznych pielgrzymek. Jan Paweł II ogłosił go błogosławionym 3 października 1998 r. w narodowym chorwackim sanktuarium maryjnym Marija Bistrica.