28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Wielkie otwarcie

Ocena: 4.8
976

 

Kodeks prawa kanonicznego dawał papieżowi pełną władzę nad soborem: „Tylko Biskup Rzymski może zwołać sobór powszechny, przewodniczyć mu (…), zawiesić lub rozwiązać, jak również zatwierdzać jego dekrety. Biskup Rzymski określa sprawy, które mają być przedmiotem obrad soboru (…)”. Jan XXIII, który nigdy nie brał udziału w sesjach osobiście – obrady śledził w telewizji lub przez radio – korzystał z tej władzy z umiarem. Zakres poruszanych tematów skonsultował najpierw ze wszystkimi uprawnionymi do udziału w soborze kapłanami, później przyjął politykę nieingerowania w pracę komisji przygotowujących sobór. To on jednak zdecydował, co będzie przedmiotem obrad. Jednoznacznie wyraził to w inaugurującym przemówieniu: „Czym innym jest istota starodawnej nauki stanowiącej skarbiec wiary, a czym innym jest sposób jej wyrażania. Otóż na to właśnie – z cierpliwością, jeśli trzeba będzie – należy położyć wielki nacisk, wszystko przystosowując do zadań nauczania i duszpasterstwa”.

 


KANON CZY PANEGIRYK

Od soboru nicejskiego I w 325 r. zgromadzenia te uważane były przez Kościół za gremia określające obowiązującą doktrynę, sądowe i prawodawcze. W dokumentach soborowych od początku dominował więc język prawniczy. Charakterystyczną dla soborów formą literacką był kanon, w którym możliwie jednoznacznie próbowano określić dopuszczalne i niedopuszczalne zachowania. Tak np. wśród kanonów soboru nicejskiego można przeczytać: „Ponieważ znajdują się tacy, co w dniu Pańskim i w dniach Zesłania Ducha Świętego zginają kolana, Święty Sobór postanawia, celem zaprowadzenia we wszystkich eparchiach powszechnej zasady, że wszyscy powinni zanosić do Boga modły w pozycji stojącej”. Często – co naturalne w dokumentach prawniczych – kanon określał również karę za przekroczenie zakazu. Ta forma wypowiedzi towarzyszyła soborom aż do poprzedzającego Vaticanum II Soboru Watykańskiego I, który ogłosił szereg kanonów, np.: „Jeśli ktoś jest tak śmiały, by twierdzić, że nie istnieje nic poza materią, niech będzie przeklęty”.

Język ten nie został wyparty z Kościoła po Soborze Watykańskim II. Jest wciąż obecny, ale tam, gdzie przedstawia się obowiązujące w Kościele prawo, a więc przede wszystkim w kodeksie prawa kanonicznego. Podstawowym gatunkiem dokumentów soborowych stał się zaś panegiryk, również znany chrześcijaństwu od starożytności. Stosowany był chętnie przez ojców Kościoła. Jest to gatunek mający na celu wzbudzenie uznania dla osoby, zjawiska czy idei. Panegiryk może nauczać, ale przez sugestię lub przykład, a nie narzucone orzeczenie. Ma wzbudzić w odbiorcy wewnętrzną aprobatę. To był właśnie cel soboru wyznaczony przez Jana XXIII – zmienić sposób wyrażania prawd wiary, tak by odpowiadał on potrzebom duszpasterstwa. Jak jednak zauważa ojciec John W. O’Malley, historyk soborów, „przyswojenie sobie nowego języka tak gruntownie, żeby żyć z nim w zgodzie, musi pociągać za sobą wewnętrzną transformację”. Zmiana języka wyrażania pewnych treści łatwo może skutkować zmianą wyrażanych treści.

Osiągnięcie oczekiwanych przez Jana XXIII efektów soboru: „nauczania doktryny w bardziej skutecznej formie” przy „zachowaniu świętego depozytu doktryny chrześcijańskiej” nie było więc sprawą prostej zmiany formy wypowiedzi. Trzeba było tak zmienić formę, by bez zmian pozostała treść. Papież zdawał sobie sprawę z trudności: „Aby tak się stało, wymagany jest od was pogodny spokój, braterska harmonia, umiarkowanie inicjatyw, poprawność dyskusji, mądrość we wszystkich decyzjach”. Tylko tak sobór mógł spełnić swoje najważniejsze zadanie, określone przez Jana XXIII w ostatnich słowach tego historycznego przemówienia: „Jezusowi Chrystusowi, naszemu najmilszemu Odkupicielowi, nieśmiertelnemu Królowi narodów i wieków, miłość, moc i chwała na wieki wieków. Amen”.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Autor jest historykiem, pracownikiem Centrum Myśli Jana Pawła II

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter