Zaproszenie do Brazylii

Przynosicie nam radość wiary i mówicie, że powinniśmy przeżywać wiarę młodym sercem. Nie wstydzicie się Jego krzyża! Wręcz go obejmujecie, gdyż zrozumieliście, że w darze z siebie mieści się prawdziwa radość i że Bóg zwyciężył zło miłością. Niesiecie pielgrzymujący krzyż przez wszystkie kontynenty, przez ulice świata! Śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa są w centrum naszej nadziei. Nieście tę pewność: Pan jest żywy i idzie obok nas przez nasze życie! To jest waszą misją! Wy, świadkowie Jezusa, nieście świadectwo, że Jezus żyje. To da nadzieję światu zestarzałemu poprzez wojny, poprzez zło, poprzez grzech. Naprzód, młodzi! – mówił Papież do młodych w Niedzielę Palmową.

Pierwsze wypowiedzi papieża Franciszka są znaczącą zapowiedzią klimatu Światowych Dni Młodzieży, które w drugiej połowie lipca zapełnią Rio de Janeiro. Obserwując przygotowania, trudno oprzeć się wrażeniu, że ukazują one organiczny rozwój Kościoła jako Ciała Chrystusa, dokonujący się poprzez następujące po sobie pokolenia młodych.

RADOSNE RIO

Brazylijskie spotkanie będzie miało szereg elementów nowych. Gospodarzem będzie wielki kraj, bardzo zaangażowany w tak zwaną Misję Kontynentalną, kraj rosnącej świadomości „prostych katolików” przekonanych o misyjnym charakterze chrześcijaństwa i ich wiary. Większość uczestników przyjedzie z sąsiednich krajów, które też charakteryzuje wiara przeżywana we wspólnocie, radosna, pogłębiana przez ową Misję Kontynentalną; kontrastująca z powierzchownością i wrzaskliwą radością, charakteryzującą sekty. Punktem odniesienia Dni Młodzieży będzie papież Franciszek, pochodzący z bliskiej Argentyny, ale już niosący spojrzenie powszechne Kościoła na wszystkich kontynentach.

Zbieżnością jest rzeczywistość i siła Krzyża i Zmartwychwstania Chrystusa obecne w przemówieniach papieża Franciszka i ich odniesienie do problemów świata. Papież zna dobrze realia. Jego wkład w Konferencję Episkopatów Latynoamerykańskich w Aparecida wspominany jest do dziś. Przesłanie, jakie skieruje do młodych, by nie zatrzymywali się na tym co powierzchowne, będzie znaczące. Co przyniosą ze sobą Europejczycy? Azjaci? Afrykanie?

Ameryka Łacińska ma swoją specyfikę wyrazu wiary. Radość i gościnność będą prezentem dla wszystkich, którzy przyjadą do Rio. Jakie to przyniesie owoce na dłuższy dystans? Dziesięć tysięcy wolontariuszy pochodzących z różnych krajów, spodziewane dwa miliony uczestników ze wszystkich kontynentów. Jakie będą owoce nie tylko dla nich i ich wiary, ale i dla świata? Jak przez styl życia wzbogacony o to doświadczenie przeniosą chrześcijaństwo na „Dziedziniec Pogan”, w społeczeństwa obywatelskie swoich krajów?

OTWÓRZMY DRZWI

W Liście z okazji Roku Wiary, jaki kardynał Bergolio napisał rok temu, przyszły papież podkreślał – wśród negatywnych doświadczeń ostatnich dziesięcioleci – zjawisko „zamkniętych drzwi”, coraz bardziej dokuczliwe systemy kontroli, telekamery bezpieczeństwa, nieufność zarówno wobec współziomków, jak i przybyszów, na różny sposób rozpaczliwie pukających do naszych drzwi. Zamknięte drzwi oddzielają, wyrażają i pogłębiają nieufność, smutek, gaszą nadzieję. Zamknięte drzwi jak pancerna zasłona kryją za sobą niepewność życia poddanego lękowi i zamkniętego przed drugim, który zagraża memu bezpieczeństwu, podczas gdy „drzwi otwarte” są symbolem światła, przyjaźni, zaufania, wolności. Przyszły papież wzywał, by nie ulegać paraliżującemu defetyzmowi, ale starać się żyć w sposób naznaczony zaczynem sprawiedliwości i świętości, otwarcia na tych, którzy znaleźli się na różnorodnych peryferiach, wyrzuceni przez mechanizmy zła i egoizmu, wybrańców losu. Apelował o tworzenie klimatu wspólnoty kościelnej otwartych drzwi, nie tylko by ugościć przybyszów, ale przede wszystkim – by wyjść na zewnątrz i wypełnić Ewangelią ulice i życie ludzi naszej epoki.

Światowe Dni Młodzieży są świętem przyjaźni, wiary, wspólnoty. Papież Franciszek przypomina szerszy kontekst: „Kościół jest posłany przez Zmartwychwstałego Chrystusa, by nieść ludziom przebaczenie grzechów – i w ten sposób przyczyniać się do wzrostu Królestwa miłości, nieść pokój w ludzkie serca w sposób tak wyrazisty, by owocował w relacjach międzyludzkich, w społecznościach, w instytucjach. Duch Zmartwychwstałego Chrystusa wyzwolił Apostołów od lęku i sprawił, że wyszli z Wieczernika, by nieść Ewangelię. Trzeba, byśmy i my mieli więcej odwagi, by świadczyć o wierze w Zmartwychwstałego Pana. Nie obawiajmy się być chrześcijanami i żyć jako chrześcijanie!” (7.04.2013 r.).

Co zrobić, by radosna wspólnota
niemal dwóch milionów młodych ludzi,
pochodzących ze wszystkich kontynentów,
pomogła ludzkości w odnalezieniu nadziei,
jaką niesie w sobie?

Złożone konteksty, które zdają się dominować kulturę współczesnych społeczeństw, zwłaszcza starzejącej się Europy, trzeba wzbogacić o styl życia w duchu Ewangelii, aby rozerwać zniewolenie mechanizmami egoizmu, przynajmniej wzbudzić głód prawdy, godności właściwej człowiekowi jako stworzonemu na obraz i podobieństwo Boga, odpowiedzialnego za całość Stworzenia.

Rio de Janeiro gościło rok temu „Rio+20”, szczyt światowy poświęcony zrównoważonemu rozwojowi, na którym zobowiązania podjęły kraje rozwinięte i te na drodze rozwoju, Grupa Brics, Brazylia, India, Chiny, Afryka Południowa. Postanowiono podjęcie konkretnych działań, by wspierać „zieloną ekonomię”, opartą o odnawialne zasoby naturalne i energetyczne. Światowe Dni Młodzieży będą okazją, by zapytać o kroki, jakie w praktyce podjęły te kraje, oraz czy decyzja sprzed roku odbija się w mechanizmach ekonomicznych? Czy Amazonia – „płuca świata” – jest rzeczywiście chroniona, czy dalej grasują tam lobbyści i królują międzynarodowe interesy ekonomiczne? Końcowy dokument „Rio+20” miał wiele zapowiadający tytuł The Future We Want (Przyszłość, jakiej pragniemy). Jednak nie dokumenty, ale gra sił interesów ekonomicznych i klimat nacisku społecznego mają swój wkład w ochronę lub destrukcję puszczy amazońskiej, rozwój handlu narkotyków i handlu ludźmi, „żywym towarem” lub jego ograniczenie. To zależy od popytu światowego, od klimatu kulturowego, a więc też od siły świadectwa, jakie uczestnicy Światowych Dni przeniosą do swoich krajów.

ZADANIE DO WYKONANIA

Joseph Raztinger jako młody teolog w 1969 roku pisał: „Z współczesnego kryzysu wynurzy się Kościół, który dużo stracił. Stanie się mniejszy, będzie musiał zaczynać podobnie jak było u jego początków. (…) Zacznie od małych grup, od wspólnot i sytuacji bycia mniejszością, która w będzie miała jako punkt odniesienia wiarę i płynące z niej doświadczenie życia. Będzie to Kościół bardziej wrażliwy na duchowość, niemiotany w stronę grup politycznych raz prawej, kiedy indziej lewej strony. Stanie się Kościołem ubogich. I wtedy właśnie ludzie zobaczą w tej małej trzódce coś całkowicie nowego: odnajdą go jako nadzieję dla samych siebie, jako odpowiedź na to, czego zawsze szukali w głębi serc” (J. Ratzinger, 24 grudnia 1969 r. – końcowy program radiowy w Hessian Rundfunk, opublikowany w tomie Faith and the Future, Ignatius Press).

Światowe Dni Młodzieży w Rio przypomną to zadanie. Co zrobić, by radosna wspólnota niemal dwóch milionów młodych ludzi, pochodzących ze wszystkich kontynentów, pomogła ludzkości w odnalezieniu nadziei, jaką niesie w sobie? Pomogła odnaleźć odpowiedź, jakiej nieśmiało szuka, a którą trzeba wyrazić wspólnie, w stylu życia bardziej odpowiadającym temu, kim jest człowiek? Chodzi o człowieka, który nie jest odizolowany od innych, ale tego, którzy tworzy szanującą innych wspólnotę, zdolną zapewnić przyszłość społeczeństwa.

ks. Andrzej Koprowski SJ Autor jest dyrektorem Radia Watykańskiego ds. Programowych Idziemy nr 17 (398), 28 kwietnia 2013 r.