Władze PRL uważały pielgrzymki za zagrożenie dla ustroju i komunistycznej wizji społeczeństwa. Dlatego podejmowały wszelkie działania, aby ograniczyć „wpływ kleru, zwłaszcza na młodzież”.

Wydana przez IPN książka księży Lecha Gralaka i Piotra Tylca jest poświęcona inwigilowaniu przez SB pieszych pielgrzymek na Jasną Górę w ramach spraw o kryptonimie „Pątnicy”. Chodzi o wszystkie pielgrzymki, które w latach 1976-1988 wyruszały z byłego województwa radomskiego bądź które tamtędy przechodziły, a więc także o Warszawską Pieszą Pielgrzymkę. SB dokładnie rejestrowała do dalszego rozpracowywania wszystkich przewodników i organizatorów. Udało się stworzyć sieć agenturalną. W książce ukazano restrykcje i dotkliwe represje wobec pielgrzymów oraz tzw. działania dezintegracyjne, będące wręcz działaniami przestępczymi. Uwadze władz bezpieczeństwa nie uszły tematy społeczno-polityczne oraz aspekty religijno-moralne, które szczegółowo analizowano. Obiektem zainteresowań były nawet intencje modlitewne. Za gorliwą działalność najbardziej aktywni służbiści SB mogli liczyć na awanse.
„Kryptonim ‹‹Pątnicy››. Służba Bezpieczeństwa
wobec pieszych pielgrzymek na Jasną Górę
w latach 1976-1988”
ks. Lech Gralak, ks. Piotr Tylec
Instytut Pamięci Narodowej
Warszawa 2020, 484 s.