Od 2010 roku Instytut Pamięci Narodowej organizuje w kwietniu Przegląd Filmowy „Echa Katynia”. Wydarzenie ma na celu nie tylko upamiętnienie ofiar, ale również przypomnienie wydarzeń z 1940 roku, gdy to władze sowieckie zadecydowały o wymordowaniu tysięcy obywateli polskich - oficerów, żołnierzy, funkcjonariuszy Policji Państwowej, urzędników, duchownych.
Przez lata prawda o Zbrodni Katyńskiej była fałszowana przez aparat państwa komunistycznego, a szczególną w tym rolę odgrywała cenzura. To urzędnicy tej instytucji dbali o to, by w publicznym przekazie nie pojawiła się informacja o sowieckiej zbrodni. Wiadomości o tym, co zdarzyło się w 1940 roku były więc przekazywane w relacjach rodzinnych, w nieformalnych grupach czy wydawnictwach - zarówno emigracyjnych jaki i podziemnych. Cenzorzy dbali szczególnie by prawda o Zbrodni Katyńskie nie pojawiła się w przekazie filmowym. Dlatego też pierwszy dokument o zbrodni katyńskiej został nakręcony w Polsce w 1990 roku przez Marcela Łozińskiego („Las katyński”).
Na tegoroczną 10. edycję Przeglądu Filmowego „Echa Katynia” złoży się pięć filmów oraz wiele krótszych form filmowych, które przypominają wydarzenia sprzed 80 lat, jak i pokazują ich znaczenie dla współczesnych w Polsce i na świecie. W repertuarze znajdują się dzieła reżyserów polskich i zagranicznych, będące refleksją nie tylko nad Zbrodnią Katyńską, ale i innymi zbrodniami systemów totalitarnych.
Wydarzenie rozpocznie się w czwartek, 11 kwietnia, i potrwa do poniedziałku, 15 kwietnia. Prócz pokazów filmów Biuro Edukacji Narodowej IPN zaplanowało także pokazy edukacyjne dla młodzieży szkolnej, panele dyskusyjne, spotkania z twórcami, świadkami historii koncert.
Prezentacje filmowe odbywać się będą w Warszawskim Kinie Muranów, natomiast pokazy edukacyjne w Kinie Luna. Galę finałową 10. Przeglądu Filmowego „Echa Katynia” zaplanowano na 15 kwietnia w Teatrze Polskim im. Arnolda Szyfmana w Warszawie. W trakcie gali Prezes IPN dr Jarosław Szarek wręczy statuetki dla filmowców, którzy swoją twórczością przyczynili się do popularyzacji historii Zbrodni Katyńskiej.
Ważnym elementem Przeglądu „Echa Katynia” są pokazy edukacyjne dla młodzieży, połączone z prelekcją dotyczącą historii Zbrodni. Ich uczestnicy zobaczyć będą mogli np. film „Katyń - Ostatni świadek” z 2018 roku w reżyserii Piotra Szkopiaka. Film odsłania kulisy jednej z najbardziej poruszających historii czasów II wojny światowej - ukrywanej przez lata prawdzie o Zbrodni Katyńskiej. Główny bohater filmu Stephen Underwood, zainspirowany biografią jej naocznego świadka, Iwana Kriwoziercowa alias Michał Łoboda, próbuje dojść przyczyny przedwczesnej śmierci mężczyzny w podejrzanych okolicznościach w Wielkiej Brytanii w 1947 roku. Projekcja w Kinie Luna 11 kwietnia o godz. 11.00.
Następnego dnia o godz. 11.00 w Kinie Luna młodzież zobaczyć będzie mogła obraz „Ofiara Pionków” z 2018 roku. Reżyser Assen Władimirow przedstawia burzliwą historię Bułgara dr. Marko Markowa, członka Międzynarodowej Komisji Lekarskiej powołanej przez Niemców po odkryciu zwłok tysięcy polskich oficerów zamordowanych przez NKWD pod Katyniem w 1940 roku. Jest to opowieść o długiej i bolesnej drodze udowodnienia prawdy o udziale Związku Sowieckiego, w tych mało znanych w Bułgarii wydarzeniach.
Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc na pokazy edukacyjne konieczne są wcześniejsze zgłoszenia. Te można przesyłać na adres: karol.litwin@ipn.gov.pl.
Organizatorzy zapraszają również osoby anglojęzyczne. Filmy „Katyń - Ostatni świadek” oraz „Niegdyś moja matka” wyświetlane będą z języku angielskim z polskimi napisami. Ponadto, 14 kwietnia w jednej sali Kina Muranów zostanie zaprezentowany film „Czaszka z Katynia” w języku angielskim. Po filmie odbędzie się spotkanie z reżyserką film - Anną Elisbeth Jessen, również w języku angielskim.
Pełny program 10. Przeglądu Filmowego „Echa Katynia” dostępny jest na stronie internetowej Biura Edukacji Narodowej IPN: ipn.gov.pl/echakatynia.
Co? Gdzie? Kiedy?
