Chrystus i jawnogrzesznica

XIX-wieczna figura znajduje się przed kościołem Świętych Apostołów Piotra i Pawła, należącym do parafii św. Barbary przy ul. Nowogrodzkiej 51 w Warszawie. Przed kilkoma miesiącami została poddana renowacji. Przedstawia Chrystusa-Mistrza, w postawie nauczającej, przygarniającego korzącą się u Jego stóp jawnogrzesznicę. Rzeźba wykonana została 1902 r. przez Ludwika Pyrowicza na życzenie ówczesnego proboszcza ks. Władysława Seroczyńskiego.

„Kto z Was bez grzechu jest, niech na nią pierwszy rzuci kamień” – taki napis widnieje na postumencie pomnika. – Przedstawiona scena przypomina nam, że Bóg nie potępia człowieka, jeśli tylko żałuje on za swoje grzechy i postanawia poprawę. Bóg nienawidzi grzechu, ale kocha grzesznika. To dla nas lekcja, jak ogromne jest Boże miłosierdzie, takie przesłanie wybrzmiewa z tej wymownej figury – wyjaśnia proboszcz parafii św. Barbary ks. Tomasz Zaperty.

– Figura ma dla nas olbrzymią wartość duchową, ale też historyczną. Przetrwała bowiem powstanie warszawskie i II wojnę światową – opowiada ks. Zaperty. – Gdy na rozkaz niemieckiego okupanta wysadzony został w powietrze pierwszy parafialny kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła, rzeźba Chrystusa i jawnogrzesznicy nie uległa zniszczeniu. Świadectwem tej bolesnej historii są ślady po kulach, które zachowano podczas prac rewitalizacyjnych – wyjaśnia proboszcz.

Pierwszym etapem renowacji pomnika było gruntowne oczyszczenie wapiennej rzeźby z narosłych przez dziesiątki lat grzybów, mchów i porostów. Wzmocniono strukturę rzeźby i odtworzono zniszczoną prawą dłoń Chrystusa. Pierwotnie dłoń wyciągnięta była do przodu, po renowacji uniesiona jest ku górze w geście błogosławieństwa.

Prace rewitalizacyjne nabrały tempa po wpisaniu na wniosek parafii do rejestru zabytków: kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła, który został odbudowany po II wojnie światowej, muru kościelnego wraz z drogą krzyżową i jej zabytkowymi kapliczkami oraz wikariatki. – Prace zespołu konserwatorskiego wspierał wybitny specjalista dr hab. Wiesław Procyk, prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, dla którego było to jedno z ostatnich dzieł, pan profesor bowiem zmarł niespełna miesiąc od poświęcenia odnowionej figury – opowiada dyrektor projektu rewitalizacji Damian Majsterek. Figura poświęcona została 3 grudnia 2022 r., w wigilię wspomnienia św. Barbary, przez metropolitę warszawskiego kard. Kazimierza Nycza.

Rzeźba przetrwała ciężkie walki batalionu Zaremba-Piorun podczas powstania warszawskiego. Ze względu na bogatą historię tego miejsca do prac przyłączyła się również Fundacja Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego. – Realizowałem rodzinny testament – to w tym batalionie walczył stryj mojej żony, porucznik Stanisław Kacicki, kawaler Orderu Virtuti Militari, ciężko ranny w walkach w tej okolicy. Dla naszej rodziny jest to nadal żywe wspomnienie. Chcieliśmy uczcić bohaterstwo jego i kolegów z batalionu – opowiada prezes Fundacji Rafał Szczepański. – To symboliczne, że figura Chrystusa i jawnogrzesznicy przetrwała wojenną hekatombę. Stała się znakiem nadziei i wiary, że Warszawa się odrodzi, że nie zostanie pokonana – dodaje.

Zabytkowy kompleks parafialny wpisany jest w projekt wieloetapowej rewitalizacji. Teren przykościelny porasta piękny starodrzew. Parafia chce stworzyć tu Ogród Świętej Barbary. – Przeprowadziliśmy szczegółową inwentaryzację drzewostanu, niemal 200 rosnących w tym miejscu drzew. Badanie wykazało, że 92 z nich wymagają pielęgnacji. Wszystkie przeszły już specjalistyczną konserwację i leczenie – wyjaśnia dyrektor projektu. – Jednym z naszych kluczowych założeń jest troska o obiekty zabytkowe i roślinność. Szczególnie zależy mi na otwarciu tej zielonej enklawy w centrum miasta dla wszystkich mieszkańców i gości przyjeżdżających do Warszawy – dodaje Damian Majsterek. Proboszcz parafii wskazuje na głęboki wymiar tych działań. – Chcemy stworzyć tu przestrzeń zarówno do modlitwy, kontemplacji piękna Bożego stworzenia, jak i do wypoczynku, spędzania czasu z bliskimi – mówi ks. Tomasz Zaperty.