Po decyzjach zapadłych na konferencjach w Teheranie i Jałcie 94,5 proc. obszaru archidiecezji lwowskiej pozostało na obszarze Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej, a tylko 5,5 proc. na terytorium Polski.
Archidiecezja liczyła 416 placówek duszpasterskich, ponad milion wiernych oraz 754 księży diecezjalnych i 249 zakonnych. Rozpoczęła się wielka akcja przymusowego wysiedlania ludności polskiej, głównie na ziemie zachodnie Polski, przede wszystkim do archidiecezji wrocławskiej bądź ordynariatu w Gorzowie Wielkopolskim. Za ludnością szli kapłani. Księża, za sugestią metropolity lwowskiego abp. Eugeniusza Baziaka, mieli ewakuować się dopiero wtedy, gdy cała parafia lub większa jej część decydowała się na wyjazd.
Słownik, opracowany z ogromną starannością przez cenionego historyka Kościoła bp. Mariusza Leszczyńskiego, zawiera 636 biogramów księży wyświęconych do 1945 r., którzy w latach 1939-1959 zostali zmuszeni do opuszczenia terytorium archidiecezji lwowskiej. Autor w swojej pracy oparł się głównie na materiałach przechowywanych w archiwach diecezjalnych i zakonnych oraz na źródłach drukowanych i opracowaniach. Ocalił od zapomnienia duchowych przewodników tysięcy wiernych.
„Księża diecezjalni ekspatrianci
archidiecezji lwowskiej obrządku
łacińskiego. Słownik biografi czny”
Bp Mariusz Leszczyński
Instytut Pamięci Narodowej
Warszawa 2020, 1082 s.
Co? Gdzie? Kiedy?
