Książka jest rezultatem spotkań z niepospolitymi ludźmi, których łączy czas urodzenia – pierwsza połowa XX w. – oraz Wilno, gdzie przyszli na świat bądź spędzili niezapomniane lata swojego życia – pisze we wstępie do swojej książki Tadeusz Tomaszewski.
Urodzony w 1957 r. na Wileńszczyźnie autor przez lata związany był z Instytutem Polskim w Wilnie, a obecnie jest redaktorem audycji polskich w wileńskim Radiu Litewskim. Książka to zbiór 21 jego wywiadów, przeprowadzonych na początku XXI w. z przedstawicielami polskiej kultury, sztuki i nauki. Jego rozmówcami są m.in. profesorowie Barbara Skarga, Hanna Świda-Ziemba, Tadeusz Bujnicki i Andrzej Zgorzelski, aktorzy Danuta Szaflarska (daje piękne świadectwo o opiece nad nią Matki Bożej Ostrobramskiej), Emil Karewicz, Stefan Burczyk, architekt Stanisław Morelowski, dziennikarze Józefa Hennelowa i Franciszek Walicki, historyk sztuki Leszek Malinowski, kompozytor Romuald Twardowski.
To wspomnienia nie tylko o mieście, zapamiętanych jego ulicach i znanych zabytkach, ale opowieści o rodzinnych losach, zwłaszcza na tle zmieniającej się sytuacji politycznej, zawsze tak bardzo niekorzystnej dla Polaków dotkniętych przez okupację sowiecką i niemiecką. Szczególnie wzruszające są wspomnienia z pożegnania z ukochanym i nigdy niezapomnianym miastem. Większość rozmówców już nie żyje, ale do końca przywracali oni pamięć o ludziach stamtąd.
Książkę uzupełnia zbiór unikatowych fotografii z okresu dwudziestolecia międzywojennego.
Tadeusz Tomaszewski, „Wracając do Wilna”, Czytelnik, Warszawa 2018, 428 s.