Naukowcy stawiają nowe pytania dotyczące nieskończoności

Pod angielskim tytułem „Eternity between space and time” (Wieczność między przestrzenią a czasem) fizycy, filozofowie i teologowie omawiają nowsze stanowiska dotyczące pochodzenia i ekspansji wszechświata, które wykraczają poza klasyczną teorię Wielkiego Wybuchu. Oprócz pytania o to, co było przed wszechświatem i co nastąpi po nim, centralną rolę odgrywają koncepcje nieskończoności i świadomości.

Książka jest zbiorem referatów z międzynarodowego i interdyscyplinarnego kongresu na Uniwersytecie w Padwie w 2022 roku, którego autorami są laureaci Nagrody Nobla Gerard 't Hooft (Uniwersytet w Utrechcie) i Roger Penrose (Uniwersytet w Oksfordzie) oraz  przedstawiciele nauk humanistycznych: wiedeński teolog, filozof Kurt Appel, włoski filozof Massimo Cacciari oraz astrofizyk i teolog ks. Gabriele Gionti z Obserwatorium Watykańskiego.

„Teoria wielkiego wybuchu bez dowodów”

Podczas prezentacji książki ks. Gionti wyjaśnił, że nadal nie ma jednoznacznego dowodu na hipotezę Wielkiego Wybuchu dotyczącą powstania wszechświata. Według jezuity, niektórzy astrofizycy podejrzewają, że po końcu wszechświata może istnieć „pusta wieczność”. Od czasu pracy Penrose'a stało się jasne, że wcześniejsze koncepcje przestrzeni i czasu muszą zostać zakwestionowane.

Podczas premiery książki mediolański fizyk kwantowy Fabio Scardigli poruszył kwestię tego, czy sztuczna inteligencja może w pewnym momencie rozwinąć świadomość. Wynalazca mikrochipa, Federico Faggin, którego artykuł również znalazł się w książce, wyjaśnił, że uważa to za niemożliwe.

Sztuczna inteligencja pozostaje nieświadoma

Według Scardigli, stale rosnąca złożoność algorytmów nie powoduje automatycznie powstania czegoś takiego jak rozum, świadomość czy kreatywność. Fakt, że maszyny komputerowe grają dziś w szachy lepiej niż jakikolwiek człowiek, wynika jedynie z faktu, że gra w szachy zawiera bardzo dużą, ale ostatecznie ograniczoną liczbę możliwych sekwencji ruchów, których komputer może się całkowicie nauczyć.

Oprócz ks. Giontiego i Scardiglii, redaktorami książki są także: profesor psychologii Ines Testoni i teolog Andrea Toniolo (obaj z Uniwersytetu w Padwie). Podczas prezentacji książki podkreślili oni potrzebę nowego dialogu między naukowcami, filozofami i teologami w świetle postępu naukowego dokonanego w ostatnich latach.