W 63. rocznicę śmierci gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” w Muzeum Wojska Polskiego rozpoczęto obchody Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych 2016.
2016-02-25 zs, sg fot. Zuzanna Smoleńska/IdziemyUroczystości w siedzibie MWP przy Al. Jerozolimskich 3 w Warszawie potrwają niemal miesiąc. Późnym wieczorem 24 lutego zainaugurował je wernisaż wystawy „Żołnierze Wyklęci – Niezłomni Bohaterowie nienazwanego powstania”.
Licznych gości spotkanie przywitał Zbigniew Wawer, dyrektor MWP.
Po krótkim wprowadzeniu, zaapelował do Ostatnich Żołnierzy II RP i ich rodzin o udostępnianie pamiątek minionych lat walki.
O randze Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, o tym, że pamięć o Bohaterach to dla nas obowiązek, ale i honor mówił zaś dalej Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej prof. Wojciech Fałkowski. – Naszym obowiązkiem jest przywrócić tych ludzi, ich czyn i ich postawy do narodowego panteonu chwały. To honor, ponieważ nawiązujemy do najszczytniejszej tradycji służby Polsce, postawy walki o Polskę. Obowiązek, dlatego że po latach represji, mordów, łajdactw nastąpiło skrupulatne, metodyczne i wieloletnie zacieranie śladów, spychania w niepamięć pogardliwego milczenie i plucia na bohaterów. – Polska – dodał z dumą i nadzieją – wyraźnie dziś stwierdza poprzez swoje instytucje: „tak, to jest ta część chwały oręża polskiego, która weszła do historii i która stanowi podstawę obecnej formacji polskiego żołnierza i polskiej armii”.
W imieniu rodzin Żołnierzy głos zabrał Witold Mieszkowski. – Ja jestem szczęściarz! Mój ojciec, komandor Stanisław Mieszkowski, został odnaleziony przez profesora Szwagrzyka i zidentyfikowany. Ale solidaryzuję się nadal z tymi wszystkimi, którzy jeszcze szczątek swoich ojców nie posiedli – powiedział.
Syn zamordowanego w 1952 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej bohatera przypomniał też, że już w 1992 r. rodziny pomordowanych zwracały się do ówczesnego solidarnościowego rządu o ekshumację spoczywających w kwaterze „Ł” ich bliskich; odwołany już w czerwcu tego samego roku gabinet Jana Olszewskiego nie miał jednak na to szans.
Obecny na spotkaniu Tadeusz Płużański, prezes Fundacji „Łączka”, zauważył, że teraz są praktyczne i istotne możliwości na dokończenie prac przy dołach śmierci. Poinformował też, że trzy godziny przed uroczystością w MWP przekazano do Kancelarii Prezydenta RP petycję w sprawie dalszych prac ekshumacyjnych oraz godne upamiętnienie zamordowanych; odebrany przez Wojciecha Kolarskiego dokument podpisało 80 000 osób.
Na czynnej do 20 marca 2016 roku wystawie „Żołnierze Wyklęci – Niezłomni Bohaterowie nienazwanego powstania” zaprezentowane są sylwetki: generała Augusta Fieldorfa, pułkownika Stanisława Kasznicy, rotmistrza Wotolda Pileckiego, majora Zygmunta Szendzielarza, majora Hieronima Dekutowskiego, majora Bolesława Kontryma, komandora Stanisława Mieszkowskiego i porucznika Jana Ropowicza. Na mniejszych tablicach znalazły się też informacje dotyczące ich oprawców. Zwiedzający zobaczą tu też pamiątki po Ostatnich Żołnierzach II RP. Są zdjęcia rodzinne, dokumenty wojenne i wyroki sądowe, udostępnione publiczności po raz pierwszy przez Centralne Archiwum Wojskowe, odznaczenie, także pośmiertne nadane przez Prezydenta RP prof. Lecha Kaczyńskiego, ryngrafy i zapiski. Wszystkiego nie dużo, wszystko pokazane w bardzo skromnej oprawie.
Wystawę uzupełniają też fotografie wszystkich bohaterów odnalezionych do tej pory w kwaterze „Ł” oraz kilka zdjęć z prowadzonych tam prac ekshumacyjnych, autorstwa Piotra Życieńskiego z IPN; ta część ekspozycji zatytułowana została „Milcząc – Wołają”.
Ekspozycję przygotowało MWP, IPN i Fundacja „Łączka”. Towarzyszy jej dodatkowy, otwarty dla wszystkich program. W jego ramach, po wernisażu, wyświetlono filmu fabularny „Generał Nil”.
Na kolejne dni zaplanowano:
27 lutego 2016 r. godz. 17.00
Koncert zespołu Forteca w namiocie promocyjnym na dziedzińcu MWP
1 marca 2016 r. godz. 10.00
Uroczystość na dziedzińcu MWP z okazji dnia Żołnierzy Niezłomnych z udziałem Ministra MON oraz przemarsz rekonstruktorów i batalionu reprezentacyjnego z MWP pod Grób Nieznanego Żołnierza
W holu głównym MWP odbywać się też będą pokazy filmów:
26.02.2016 godz. 19.00
„Klamra – w przedsionku śmierci” – film o mjr Adamie Lazarowiczu z Zarządu IV WiN
28.02.2016 godz. 19.00
„Humer i inni” – relacja z procesu Humera
01.03.2016 godz. 19.00
„Klamra – w przedsionku śmierci” – film o mjr Adamie Lazarowiczu z Zarządu IV WiN
04.03.2016 godz. 19.00
„A potem nazywali go bandytą” – film o Józefie Kurasiu „Ogniu”.
06.03.2016 godz. 19.00
„Rączy” – film o płk Tadeuszu Bieńkowiczu, kawalarze wojennego orderu VM, żołnierzu AK okręgu Nowogródzkiego, więźniu więzienia w Sztumie oraz film fabularny o Jerzym Kędziorze
08.03.2016 godz. 19.00
„Jastrząb – żołnierz Łupaszki” – film o Józefie Bandzo żołnierzu mjr Zygmunta Szendzielarza oraz film fabularny o Jerzym Kędziorze
11.03.2016 godz. 19.00
„Sadźmy róże dla przyszłości” – film fabularny o Zarako-Zarakowskim.
13.03.2016 godz. 19.00
„Humer i inni” – relacja z procesu Humera. (opiekun sali Sławomir Błażewicz)
15.03.2016 godz. 19.00
„Rączy” – film o płk Tadeuszu Bieńkowiczu, kawalarze wojennego orderu VM, żołnierzu AK okręgu Nowogródzkiego, więźniu więzienia w Sztumie oraz film fabularny o Jerzym Kędziorze.
18.03.2016 godz. 19.00
„Klamra – w przedsionku śmierci” – film o mjr Adamie Lazarowiczu z Zarządu IV WiN.
20.03.2016 godz. 19.00
„Humer i inni” – relacja z procesu Humera.
Patronat medialny nad tegorocznymi obchodami Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych sprawuje Tygodnik "Idziemy".