Położna z Auschwitz

– Bohaterka filmu „Położna” Stanisława Leszczyńska w reż. Marii Stachurskiej to niezłomna obrończyni życia, która w czasie II wojny światowej dokonała czynów niezwykłych. Mimo tego 76 lat po zakończeniu wojny wciąż pozostaje postacią mało znaną szerokiej opinii publicznej, choć z pewnością jest bliska wielu położnym – w dniu jej urodzin, 8 maja, świętujemy polski Dzień Położnej – mówił minister Gliński przed projekcją.

Jak dodał, Leszczyńska wychowała się w Łodzi, w rodzinie o tradycjach niepodległościowych i patriotycznych. W konsekwencji działalności konspiracyjnej i pomocy Żydom, w którą zaangażowała się jej rodzina, w kwietniu 1943 r. razem z córką została wywieziona do obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie przebywała aż do jego wyzwolenia w styczniu 1945 r.

– Wykonując zawód położnej w skrajnie trudnych warunkach, przyjmowała porody więźniarek. Wszystkie dzieci, które odbierała – a ich liczbę szacuje się na ok. 3 tys. – urodziły się żywe, co zdumiewało nawet nazistowskich oprawców. Ratowała nowe życia, ryzykując własne, i dawała nadzieję kobietom, które jej nie miały, swoją wewnętrzną siłę czerpiąc z wiary katolickiej – zaznaczył minister kultury.

Gliński przypomniał również, jak okrutną politykę prowadzili zarządcy obozu wobec ciężarnych więźniarek – były okresy, gdy nowo narodzone dzieci uśmiercano, jak również takie, gdy nie dopuszczano nawet do porodu. Kobiety były też poddawane okrutnym eksperymentom medycznym. Gehennę matek i niemowląt przedstawiła sama Leszczyńska w opublikowanych w 1965 r. wspomnieniach pt. „Raport położnej”.

– Ta książka, jak również wspomnienia dzieci, które dzięki Stanisławie Leszczyńskiej przyszły na świat, oraz archiwalia i pamiątki rodzinne stały się kanwą filmu „Położna”. Obraz został dofinansowany ze środków publicznych. To istotne, że państwo może wspierać tego rodzaju produkcje. Zawdzięczamy je też artystom, którzy na szczęście podejmują takie tematy – dodał wicepremier.

Zdaniem Glińskiego, film o Leszczyńskiej jest nie tylko świadectwem gehenny i heroizmu, ale też miłości do życia i do drugiego człowieka. Jego bohaterka zmarła w 1974 r. i – jak zaznaczył wicepremier – nie doczekała należnej jej chwały i pamięci.

– Cieszę się, że premiera filmu odbywa się w rodzinnym mieście Stanisławy Leszczyńskiej. Mam nadzieję, że film Marii Stachurskiej, który jest efektem trzyletniej pracy reżyserki i całej ekipy, nie tylko spełni ważną funkcję edukacyjną i popularyzatorską, ale przede wszystkim poruszy wszystkie serca – powiedział Gliński.

Na poniedziałkowej premierze w Teatrze Wielkim w Łodzi obok przedstawicieli władz państwowych zjawiła się także rodzina Stanisławy Leszczyńskiej. Reżyserem filmu jest bowiem krewna bohaterskiej położnej Maria Stachurska, a jego narratorem – wnuczka Leszczyńskiej Elżbieta Wiatrowska.

Stanisława Leszczyńska urodziła się 8 maja 1896 r. w Łodzi. W młodości wyjechała do krewnych do Brazylii. Wróciła w 1910 r. W latach dwudziestych ukończyła w stolicy szkołę położnych. Z mężem Bronisławem i trojgiem dzieci mieszkała w Łodzi.

W czasie niemieckiej okupacji jej rodzina związana była z konspiracyjnymi łódzkimi strukturami Narodowych Sił Zbrojnych. Leszczyńską wraz z córką Sylwią aresztowano w 1943 r., obie trafiły do Birkenau. W obozie zagłady Leszczyńska pracowała jako położna, z poświęceniem przyjęła ok. 3 tys. porodów. Współwięźniarki nazywały ją Mamą.

Po wojnie Leszczyńska pozostała w Łodzi, gdzie pracowała do emerytury. Nie lubiła mówić o tym, co przeszła i czym zajmowała się w KL Auschwitz-Birkenau. Dopiero w 1965 r. ukazały się jej wspomnienia pt. „Raport położnej”. Na podstawie tej książki w 1970 r. powstało oratorium z muzyką Anny German i Jerzego Maksymiuka.

Bohaterska położna zmarła 11 marca 1974 r., spoczywa w kościele pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi. Od 1992 r. archidiecezja łódzka prowadzi proces beatyfikacyjny Stanisławy Leszczyńskiej