Św. Józef z Dzieciątkiem

Obraz „Św. Józefa, Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny” znajduje się w lewej nawie, w rokokowym ołtarzu. Pochodzi z ok. 1660.

O życiu św. Józefa wiadomo niewiele. Ewangelie przedstawiają go jako opiekuna Jezusa i męża Najświętszej Maryi Panny. Wywodził się z rodu króla Dawida, z pokolenia Judy. Zaręczony z Maryją, stanął przed tajemnicą cudownego poczęcia. Nie wiedząc co czynić, postanowił ją potajemnie oddalić, we śnie jednak otrzymał nakaz, aby przyjąć ją do siebie i nadać mającemu się narodzić chłopcu imię Jezus. Gdy wyszło rozporządzenie o spisie ludności, według którego każdy mieszkaniec miał być spisywany w miejscu swego urodzenia, Józef udał się z Maryją do Betlejem (por. Mt 1, 18), gdzie był świadkiem narodzin Mesjasza, a także pokłonu pasterzy i mędrców ze Wschodu (por. Mt 2, 1–12).

Zgodnie z tradycją, w ósmym dniu obrzezano Dziecię i nadano Mu imię Jezus. Według żydowskiego prawa, ojciec nadając dziecku imię uznaje je za swoje. Jezusowi imię nadał Bóg za pośrednictwem anioła, ale przed ludźmi uczynił to Józef i dlatego był on uważany przez współrodaków za ziemskiego ojca. Następnie rodzice zanieśli Dziecko do Jerozolimy, aby przedstawić je Panu (por. Łk 2, 21–38). Józef i Maryja złożyli tam w ofierze parę synogarlic, co wskazuje na to, że nie byli zamożni. Po ofiarowaniu w świątyni, Józef otrzymał od anioła we śnie kolejny nakaz, by wziąć Dziecię z Matką i uciekać do Egiptu przed Herodem. Po śmierci Heroda Józef powrócił wraz z rodziną do Nazaretu w Galilei (por. Mt 2, 13–23). Ewangelista wspomina jeszcze Józefa, gdy z Maryją i 12-letnim Jezusem pielgrzymuje corocznym zwyczajem do Jerozolimy (por. Łk 2, 41–52) na święto Paschy. Rodzice nie zauważyli, że po skończonych uroczystościach Jezus pozostał w mieście i odnaleźli Go w świątyni dopiero po trzech dniach. Potem wrócili do Nazaretu i Jezus pozostał im posłuszny (por. Łk 2, 51). Na tym wydarzeniu kończą się informacje o Józefie. Według tradycji, był on już w podeszłym wieku i być może wkrótce po pielgrzymce, a w każdym razie przed rozpoczęciem publicznego nauczania Jezusa, zmarł.

Na obrazie z kościoła franciszkanów w Warszawie, św. Józef przedstawiony jest w niemalże całej postaci, ubrany w błękitną szatę, przepasaną brązową tkaniną. Zwrócony jest w lewą stronę w kierunku Dzieciątka, które trzyma w swych dłoniach na białej chuście. Pomarszczona od starości twarz Józefa, okolona siwą brodą i włosami, zwraca się ku Dzieciątku, zdradzając przejęcie tajemnicą Wcielenia Syna Bożego, którego z woli Bożej stał się opiekunem i wychowawcą. W prawej dłoni Oblubieniec Najświętszej Maryi Panny trzyma lilię, która oznacza, że żyje w dziewiczym małżeństwie, a aureola wokół jego głowy przypomina o świętości.

Nagie, pulchne Dzieciątko z jasnymi włosami, spogląda na św. Józefa wychylając ku niemu swoje rączki. U góry, w obłokach, na tle nieba, znajdują się spoglądający na scenę aniołkowie a pośrodku gołębica Ducha Świętego.

Kult św. Józefa pojawił się na Wschodzie w sposób wyraźny dopiero w wieku IX, a w liturgii łacińskiej w XV. Od 1621 r. uroczystość św. Józefa, Oblubieńca Błogosławionej Maryi Dziewicy, kościół katolicki obchodzi 19 marca. W 1870 r. papież Pius IX ogłosił go patronem Kościoła powszechnego, a w 1955 r. Pius XII wyznaczył dzień 1 maja jego świętem i ustanowił go patronem robotników. Jest czczony jako patron rodzin, ojców, kobiet w stanie błogosławionym, umierających, dobrej śmierci, robotników, cieśli, stolarzy, bezdomnych. Jest też patronem licznych krajów, regionów, miast, diecezji, zakonów i sanktuariów.