W Centrum Dialogu w Łodzi odbędą się dwa wydarzenia poświęcone patronowi tej instytucji Markowi Edelmanowi. We wtorek - premiera powieści graficznej o losach legendarnego dowódcy powstania w getcie warszawskim, a w środę - wernisaż opowiadającej o nim wystawy.
"Głównym punktem obchodów Roku Marka Edelmana, ustanowionego w 2019 r. przez łódzkich rajców, będzie otwarcie wystawy o patronie Centrum Dialogu, któremu towarzyszyć ma premiera komiksu, przekrojowo prezentującego wyjątkowo barwny życiorys Edelmana. Wydarzenia przygotowano w setną rocznicę jego urodzin i dziesiątą rocznicę śmierci" – podkreśliła Justyna Tomaszewska z Centrum Dialogu.
Zanim – we wtorek o godz. 18 – zaprezentowana zostanie powieść graficzna "Edelman", pracownicy Centrum wraz z wolontariuszami będą rozdawać na ul. Piotrkowskiej żonkile. Przypięcie tego kwiatu symbolizuje pamięć o 76. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim. W kwietniu 1943 roku Niemcy podjęli decyzję o ostatecznej likwidacji getta, w którym po deportacjach do Treblinki przebywało już tylko 60 tys. osób. Jak opowiadał Edelman, 18 kwietnia zapadła też decyzja Żydowskiej Organizacji Bojowej o rozpoczęciu powstania w getcie.
"Geneza akcji +Żonkile+, której organizatorem jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, łączy się z Markiem Edelmanem; co roku składał on pod Pomnikiem Bohaterów Getta na Muranowie bukiet żółtych kwiatów" – przypomniała Tomaszewska.
Żonkile otrzymają także uczestnicy promocji komiksu o Edelmanie. Jego autorzy - Maciej Cholewiński i Michał Arkusiński – wykorzystali w swojej pracy oryginalne historyczne fotografie. Książka opowiada o "życiu Polaka, Żyda, lekarza, powstańca, opozycjonisty, człowieka, który zawsze starał się przeciwstawiać złu i stawać po stronie słabszych".
Czytelnik znajdzie w niej młodość Edelmana, który dorastał w Warszawie w rodzinie działaczy społecznych, koszmar niemieckiej okupacji, uwięzienie w warszawskim getcie. Opowiada ona także o powstaniu w getcie, którego jednym z przywódców był Edelman, a potem o jego udziale w Powstaniu Warszawskim.
W publikacji ukazane będą także jego powojenne losy. Czytelnicy poznają go jako lekarza kardiologa, ratującego ludzkie życie i ordynatora w jednym z łódzkich szpitali, a jednocześnie człowieka, który ponownie musiał zmierzyć się z antysemityzmem wznieconym przez komunistów, oraz działacza antykomunistycznej opozycji demokratycznej.
Z kolei wystawa, która zostanie otwarta w Centrum Dialogu w środę ma być "opowieścią o bohaterze, który bohaterem nie chciał być, ale zmusiła go do tego historia". Intencją kuratorki Marii Skłodowskiej było stworzenie ekspozycji, która nie tylko przybliży postać samego Marka Edelmana, ale także - poprzez jego życie - pokaże odbiorcom ostatnie 100 lat historii Polski. Zdaniem realizatorów wystawy, poglądy i postawa życiowa Edelmana powinny stać się swego rodzaju moralnym kompasem, zwłaszcza dla młodych odbiorców.
Wernisażowi wystawy towarzyszyć będzie spektakl "Światy Edelmana" w reż. Kariny Góry.
Marek Edelman urodził się 1 stycznia 1919 roku w Homlu (obecnie na Białorusi). Przed wojną działał w młodzieżowych organizacjach związanych z Bundem, w 1942 roku w warszawskim getcie współzakładał Żydowską Organizację Bojową. Walczył w powstaniu w getcie, a po śmierci dowódcy ŻOB - Mordechaja Anielewicza - przewodził powstaniu. Uczestniczył także w Powstaniu Warszawskim.
Po wojnie osiadł w Łodzi, gdzie ukończył studia medyczne i pracował jako kardiolog. W latach 70. zaangażował się w działalność opozycyjną; współtworzył KOR i w latach 80. wstąpił do "Solidarności"; w stanie wojennym był internowany. W 1989 roku uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu.
W latach 90. zabierał głos na temat ważnych wydarzeń współczesnego świata, m.in. wyruszył z konwojem pomocy humanitarnej do Sarajewa. Został odznaczony m.in. orderem Orła Białego i Krzyżem Komandorskim Legii Honorowej. Zmarł 2 października 2009 r. w Warszawie.
.jpg&w=624&h=543)
Co? Gdzie? Kiedy?
