Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny

Obraz ten uchodzi za jedno z najlepszych i najbardziej znanych dzieł Willmanna, powielanych wielokrotnie przez innych artystów. W podstawowym przekazie ideowym ukazuje w narracyjny sposób dogmat wiary o wzięciu do nieba Maryi z ciałem i duszą, po zakończeniu Jej ziemskiego życia. W górnej partii widnieje unosząca się w niebiosach postać Maryi w mocno rozwianej błękitnej szacie, której kolor wzmacnia odniesienie do rzeczywistości niebiańskiej. Jej rozłożone dłonie i kierowane ku górze spojrzenie eksponują ekstatyczne uniesienie chwalebną rzeczywistością. U stóp Maryi znajdują się w dynamicznych pozach anielskie postaci, a dookoła w tle nieba – niezliczone putta.

W dolnej partii obrazu przedstawiona została rzeczywistość ziemska. W bardzo ciemnej przestrzeni, na tle czerwonego nieba ukazani zostali uczniowie Chrystusa, większość z nich mocno stłoczona i słabo widoczna. Jeden z nich, spowity czerwoną szatą, obserwując moment wstępowania Maryi do nieba, przytrzymuje w dłoniach duże białe płótno. Z lewej strony znajduje się postać starszego mężczyzny z siwymi włosami i brodą, w pozycji półleżącej. Ubrany jest w żółtą tunikę z przerzuconą niebieską tkaniną, a na kolanach trzyma otwartą księgę, co pozwala zidentyfikować go jako Piotra Apostoła, który najczęściej w ikonografii przedstawiany jest w taki właśnie sposób. Dwie pozostałe postaci, po prawej i lewej stronie obrazu, z rozłożonymi dłońmi, także wpatrują się w znajdującą się powyżej wizję. Pozostałe mocno stłoczone postaci zwracają się w kierunku białego płótna trzymanego przez uczniów nad pustym sarkofagiem.

Ikonograficzna wymowa obrazu nie sprowadza się jedynie do ukazania prawdy o wniebowzięciu Maryi. Ukazuje znacznie więcej teologicznych treści, gdy weźmie się pod uwagę obraz znajdujący się pierwotnie w górnej kondygnacji lubiąskiej nastawy ołtarzowej „Oczekiwanie na Marię”. Wraz z tamtym dziełem „Wniebowzięcie NMP” obrazuje już nie tylko tytułową prawdę wiary, ale także zapowiada moment ukoronowania Maryi na Królową nieba i ziemi oraz wskazuje na ideę mistycznych, niebiańskich zaślubin Maryi Oblubienicy z Chrystusem Oblubieńcem. W głębszym, teologicznym przekazie Maryja Oblubienica jest obrazem Kościoła – Ecclesii, trwającej w oblubieńczej relacji ze swym małżonkiem, Chrystusem, który zrodził ją ze swego przebitego boku, a w niniejszym dziele zapowiada jej eschatologiczne spełnienie.

Obraz „Wniebowzięcie NMP” z 1681 r. to bez wątpienia własnoręczne dzieło Michaela Willmanna. Potwierdza to nie tylko wysoka wartość artystyczna dzieła, ale także widniejąca u dołu na środku obrazu sygnatura artysty wraz z datą wykonania. Pierwotnie znajdował się w dolnej kondygnacji ołtarza głównego w cysterskim kościele klasztornym Wniebowzięcia NMP w Lubiążu. Po przewiezieniu do Warszawy został umieszczony w kościele Świętych Piotra i Pawła w Warszawie-Pyrach, ul. Szumiąca 5.