Powołanie we wrześniu 2006 r. Muzeum Warszawskiej Pragi odnotowano jako kulturalną rewolucję: oto pozbawiona muzeów prawobrzeżna część Warszawy miała wreszcie zyskać swoją pierwszą tego rodzaju placówkę.
Nieco ponad pół roku później wybrano lokalizację. Siedzibą muzeum ma być kompleks budynków przy ul. Targowej 50/52. Jeden z nich budowany jest od podstaw. Pozostałe cztery to XIX-wieczne kamienice. Choć wymagają gruntownego remontu, konserwatorzy są niemal zgodni: to zabytki, a ich wartość podnoszą ich „tajemnice” – chodzi przede wszystkim o odkryte w nich niezidentyfikowane wcześniej w żadnym opracowaniu piwnice oraz interesujące polichromie, charakterystyczne dla żydowskich domów modlitwy.
Te nieprzewidziane odkrycia, a dalej sprawy finansowe i przedłużenie prac sprawiły, że tak jak muzeum było „w organizacji”, tak pozostaje w niej do dziś. Przesunięcie ukończenia budowy siedziby z początku 2012 r. na koniec 2014 r. oraz brak planów dla przyszłej ekspozycji (dwa nieudane konkursy!), nie osłabiły jednak zainteresowania warszawiaków. Na Facebooku muzeum ma przeszło 3600 fanów, a w „realu” na pewno jest ich jeszcze więcej. Wszyscy bacznie śledzą jego losy. Ale nie ma się czemu dziwić: Muzeum Pragi, podobnie jak wcześniej Muzeum Powstania Warszawskiego, tworzą nie tylko specjaliści, ale i sami warszawiacy, w tym przypadku przede wszystkim prażanie, nawet jeśli mieszkają dziś po drugiej stronie Wisły. To od nich pochodzą dokumenty, fotografie, wytwory praskich firm, przedmioty codziennego użytku i wspomnienia, tworzące archiwum historii mówionej.
Do tej pory eksponaty gromadzone były w salach dawnej fabryki Koneser, niedaleko tymczasowego biura muzeum przy Ząbkowskiej 23/25. Część obiektów, po konserwacji i skatalogowaniu, była wystawiana na miejscu oraz w centrum handlowym przy Dworcu Wileńskim. Tak mogliśmy obejrzeć np. wystawy fotografii. Kilka reprodukcji wypożyczył niedawno właściciel galerii Ceylon Bazaar, mieszczącej się w budynku, w którym były też magazyny i sala muzeum.
Były, co oznacza czas przeszły. Po zimowej przerwie, gdy nieogrzewane budynki dawnego monopolu otwierano dla zwiedzających tylko na wyjątkowe okazje, muzeum w organizacji na dłużej już nie otwarto. Zaniepokojeni tym jego miłośnicy zauważyli jednak inne działania: gromadzone przez 5 lat zbiory pakowano i wywożono. – Czyżby muzeum miało nie powstać? – pytali zaniepokojeni. „Myślę, że decyzja o wywiezieniu zbiorów z naszej dzielnicy została podjęta przez kogoś, komu obce jest pojęcie patriotyzmu lokalnego i szacunku dla mieszkańców Pragi” – napisał w liście otwartym Jacek Natorff, od pokoleń mieszkaniec warszawskiej Pragi. „Ja osobiście czuję się okradziony ze swoich wspomnień, które podarowałem Muzeum Pragi, a nie Muzeum Warszawy” – dodał.
Władze muzeum i placówki nadrzędnej, Muzeum Historii m.st. Warszawy, uspokajają: eksponaty wrócą i na otwarcie siedziby przy ul. Targowej będą „jak nowe”. – Przedmioty zostaną przeniesione do magazynów w Pałacu Kultury i Nauki – mówi Jarosław Trybuś, z-ca dyr. Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, któremu podlega praski oddział. – Magazyn w Koneserze nie daje na przykład stabilności klimatycznej – wyjaśnia – a do PKiN od maja będą też przenoszone inne zbiory z muzeum przy Rynku Starego Miasta. Kamienice Muzeum Historycznego m.st. Warszawy mają być remontowane.
Pamiątki z Pragi mają bezpiecznie leżeć w magazynach PKiN do przyszłego roku. Do tego czasu zbiory te można przeglądać w internecie pod adresem www.muzeumpragi.pl. Tam można odbyć też wirtualny spacer po dziedzińcu i kamienicach, w których znajdzie się muzeum, oraz uzyskać informacje o bieżących muzealnych inicjatywach: praskich wycieczkach, konferencjach i wciąż nieodwołanej zbiórce pamiątek z warszawskiej Pragi.
 | Zuzanna Smoleńska |
Co? Gdzie? Kiedy?
