Wypędzanie dybuka

Coraz częściej wypowiadają się znani egzorcyści, którzy mając obecnie pełne ręce roboty, dostrzegają narastające zagrożenia, spowodowane, jak mówią, głównie lekkomyślną fascynacją ludzi spirytyzmem i wróżbiarstwem. Znajduje to odbicie w kinie. Od czasu premiery w połowie lat 70. ubiegłego wieku pamiętnego filmu „Egzorcysta”, w Hollywood powstaje mnóstwo horrorów i dreszczowców na ten temat. W filmach tych diabeł pojawia się często jako byt osobowy, co sprawia wrażenie, jakby w czasach narastającej niewiary tylko amerykańscy filmowcy naprawdę wierzyli w istnienie szatana. Przed rokiem oglądaliśmy na ekranach znakomity film „Rytuał” z Anthonym Hopkinsem w roli głównej. Obraz doczekał się nawet pochwały znanych polskich egzorcystów ze względu na wierne oddanie katolickich obrzędów egzorcyzmów.

Mamy obecnie na ekranach „Kronikę opętania”, kolejny film z tej serii. Tym razem rytuał egzorcyzmów prowadzony jest przez rabina, bowiem pewna dziewczynka została tu opętana przez tajemniczego demona, który w tradycji żydowskiej nazwany jest dybukiem. Dybuk pojawił się na ziemiach polskich w opowieściach chasydów i wraz z emigracją Żydów został już na przełomie XIX/XX wieku przeniesiony do Ameryki. Wystarczy wspomnieć popularną sztukę „Dybuk” Szymona An-skiego i oparty na niej wybitny film Michała Waszyńskiego z 1937 roku.

Akcja „Kroniki opętania” rozgrywa się współcześnie i została ponoć oparta na autentycznych wydarzeniach. Dramatyczne losy ludzi, którzy zetknęli się z przywiezioną z Polski tajemniczą szkatułką, zostały opisane w 2004 roku w dzienniku „Los Angeles Times”. Ludzi tych nękał dybuk, który wydostał się z lekkomyślnie otwartej skrzynki. W filmie kupione na wyprzedaży, ozdobione hebrajskimi napisami pudełko dostaje się w ręce nastoletniej Em. Dziewczynka je otwiera i dostaje się pod wpływy demona. Rodzice oraz starsza siostra początkowo nie zdają sobie sprawy z powodów dziwacznego zachowania Em, jednak w końcu dociera do nich przerażająca prawda o opętaniu dziecka. Ojciec sprowadza z Nowego Jorku młodego rabina, który podejmuje się wypędzenia dybuka z ciała dziewczynki. Ukazany tu żydowski rytuał egzorcyzmu wydaje się zbliżony do katolickiego. Powód wydaje się oczywisty nawet dla laika, działania szatana pod różnymi postaciami są przecież podobne.

Film został zrealizowany bardzo sprawnie od strony profesjonalnej i aktorskiej, wciąga widza narastającym napięciem i makabryczną atmosferą. Zwraca także uwagę zawarta tu afirmacja trwałości amerykańskiej rodziny i poświęcenia ojca w walce o córkę.

„Kronika opętania” („The Possession”), USA, 2012.
Reżyseria – Ole Bornedal.
Wykonawcy: Jeffrey Dean Morgan, Kyra Sedgwick, Madison Davenport, Natasha Calis i inni.
Dystrybucja – Forum Film Poland

Mirosław Winiarczyk fot. Forum Film Poland/Diyah Pera Idziemy nr 41 (370), 7 października 2012 r.