Komentarze do czytań - Piątek, I Tydzień Wielkiego Postu

komentarze Bractwa Słowa Bożego
autor: dr Joanna Jaromin

Pierwsze czytanie: Ez 18, 21-28

Dzisiejsze pierwsze czytanie z Księgi Ezechiela ukazuje nam pewne różnice między sprawiedliwym a bezbożnym. Bóg uważa, iż żadnemu z nawróconych nie będą policzone jego wcześniejsze grzechy, lecz ten czas, od którego porzucił on swoją bezbożność i zaczął żyć sprawiedliwie, wybierając tym samym życie, a nie śmierć. Bogu nie zależy na śmierci bezbożnego, bo wówczas nie ma on już możliwości nawrócenia. Gdy się jednak nawróci, może jeszcze zdziałać wiele dobrego. Gdyby natomiast sprawiedliwy zszedł w jakiejś chwili z drogi cnoty i zaczął popełniać zło, to z kolei podlegać będzie on śmierci na równi z tymi, którzy hołdowali złu przez całe życie. To właśnie będzie przyczyną jego śmierci. Takie rozwiązanie nie podoba się jednak ludowi. Bóg zatem wyrzuca im, że to nie Jego postępowanie nie jest słuszne, lecz ich jest przewrotne. Ponieważ sprawiedliwy, który zaczął popełniać grzechy, umarł z ich powodu. Podobnie, jak występny, który zaczął czynić dobro, będzie żył właśnie ze względu na nie.

Chodzi tu głównie o życie i śmierć duchową. Zresztą, sam Bóg mówi: „zachowa duszę swoją przy życiu” (18,27). Każdy grzech bowiem sprowadza na człowieka śmierć duchową, czyli odłączenie od źródła życia, którym jest sam Pan Bóg. Postępowanie sprawiedliwe i unikanie grzechów utrzymuje człowieka w ciągłej łączności z Bogiem, czyli przy życiu. Ważna jest tu także postawa czujności, aby pod koniec swego życia nie odwrócić się od wyznawanych dotąd wartości, bądź też – nie zaprzepaścić ostatniej szansy i wykorzystać czas, który jeszcze pozostał, aby się nawrócić. Nasza postawa w chwili śmierci ma decydującą rolę, to od niej najczęściej zależy dalszy los człowieka.

Psalm responsoryjny: Ps 130, 1b-2. 3-4. 5-7a. 7b-8

Dzisiejszy psalm jest pieśnią pokutną. Pierwsze słowa: „Z głębokości wołam do Ciebie, Panie” (130,1) zdają się sugerować, że psalmista woła do Boga z otchłani szeolu, jednak bardziej zasadne jest widzieć tu wołanie z otchłani grzechu. Jest to zatem wołanie grzesznika, który błaga Boga, aby nie pamiętał grzechów, ponieważ nikt z ludzi nie jest bez grzechu. Wyznaje, że tylko Bóg przebacza grzechy i tylko On odkupi Izraela ze wszystkich jego grzechów. Psalmista natomiast z nadzieją czeka na Bożą odpowiedź.

Ewangelia: Mt 5, 20-26

W dzisiejszej Ewangelii słyszymy fragment Kazania na Górze. Pan Jezus na początku przypomina, iż wierzący w Niego zobowiązani są wyróżniać się spośród wszystkich ludzi; przejawiać się to ma m.in. w sprawiedliwości większej, niż ta, którą chełpili się przed ludźmi faryzeusze i uczeni w Piśmie. Zresztą, jedno z Ośmiu Błogosławieństw, które Jezus chwilę wcześniej wygłosił, brzmi: „Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni będą nasyceni” (Mt 5,6). Jeśli ta sprawiedliwość chrześcijan będzie zbyt słaba, wówczas bramy królestwa niebieskiego pozostaną dla nich zamknięte.

Następnie Pan Jezus skupia się na piątym przykazaniu Bożym, „Nie zabijaj”. Jako, że w Nim wypełnia się starotestamentalne Prawo, nie skupia się na samej tylko literze Prawa, ale je uzupełnia o pozornie nowe treści. Zatem, nie chodzi wyłącznie o to, by nie popełnić zabójstwa, ale wystarczy gniewać się na bliźniego, by wykroczyć przeciw piątemu przykazaniu. Również wyzwiska i obelgi wchodzą w szeroki zakres wykroczeń przeciw temu przykazaniu, za które grożą zarówno sąd ludzki, jak i sąd nadprzyrodzony (por. kara piekła ognistego – 5,22). Nie można również składać ofiar w świątyni, jeśli jest się w konflikcie z bliźnim. Należy najpierw pojednać się z nim, a dopiero później złożyć ofiarę czy dar. Nie należy też zbyt długo zwlekać z pogodzeniem się z przeciwnikiem, aby w sądzie jego gniew nie obrócił się przeciw nam. Można to głównie rozumieć w kontekście sądu Bożego, ponieważ każda przykrość wyrządzona bliźniemu nie jest pominięta przez Boga.

Pan Jezus mocą swego posłannictwa i synostwa Bożego daje wykładnię Dekalogu, pozwala człowiekowi zrozumieć jego grzechy, aby łatwiej było się ich pozbyć, żałować i pokutować za nie.