Komentarze do czytań - Sobota, XVIII Tydzień zwykły

komentarze Bractwa Słowa Bożego,
autor: Maciej Stanisław Siekierski

Pierwsze czytanie: Ha 1, 12- 2, 4

Księga Habakuka, z której pochodzi dzisiejsza lekcja, sąsiaduje w zbiorze dwunastu Proroków Mniejszych z czytaną wczoraj Księgą Nahuma. Powstała ona nieco później – na przełomie VII i VI wieku przed Chrystusem w okresie pomiędzy upadkiem Asyrii, a zajęciem Jerozolimy przez wojska babilońskie. Tematem księgi jest trudne do zrozumienia dla Izraelitów powodzenie, jakim cieszą się ludy niegodziwe. Kontekst historyczny wskazuje tu na niezrozumienie tego, że wzrastająca potęga Babilonu to nic innego jak przygotowywane przez Boga narzędzie potrzebne Mu do ukarania (i poprawy) tonącego w grzechu Królestwa Judy. Stanowiące jej początek wołanie proroka wydaje się być przepełnione zaskoczeniem dokonanym przez czystego i świętego Boga wyborem tak różnego od Niego narzędzia kary i wynikającymi z niego obawami dotyczącymi brutalności postępowania Babilończyków. Stanowiąca drugą część wyczekiwana przez proroka odpowiedź Boga jest nie tylko zapowiedzią ukarania chwilowych tryumfatorów, ale przede wszystkim niesie w sobie ważną dla rozumienia pojęcia wiary i przywoływaną w późniejszych pismach Nowego Testamentu zapowiedź życia dla tych, którzy nawet w pełnych niepewności chwilach zaufają i pozostaną wierni Bogu.

Psalm responsoryjny: Ps 9, 8-13

Psalm dzisiejszy jako całość jest formą podziękowania Bogu za wyzwolenie z ręki wrogów. Jednakże wybrane wersy mają charakter hymnu wychwalającego potęgę Jahwe. Stanowią one zapowiedź sprawiedliwego panowania i sądu Boga nad „ludami”, pod którym to określeniem tradycyjnie w takich utworach rozumiani są najczęściej poganie – wrogowie Narodu Wybranego. Mamy tu do czynienia z kolejnym utworem o konstrukcji akrostychu (porównaj z komentarzem z 2.08) łączonym często z psalmem następnym. O ile początkowe frazy utworu wskazują na indywidualny charakter zawartego w nich dziękczynienia, to kolejne wersy wskazują raczej na jego wymiar zbiorowy. Pewne jest, że utwór ten powstał w środowisku kultowym, za to jego możliwy czas powstania jest wątpliwy i rozciągnięty pomiędzy VII a II wiekiem przed Chrystusem. Kluczowym przesłaniem psalmu jest wiara w opiekę Boga nad uciśnionymi, Jego zemstę na uciskających i przyszłą, sięgającą aż do czasów ostatecznych, sprawiedliwość

Ewangelia: Mt 17, 14-20

Opisana w perykopie scena to na pozór nic innego jak kolejne z wielu uzdrowień dokonywanych przez Chrystusa. Gdy spojrzeć na nią głębiej ponad samo zdarzenie i towarzyszący mu tłum – plemię przewrotne i niewierne, wybija się skierowane do uczniów małej wiary, oparte o trzykrotnie padające tu słowa nie mogliście, pouczenie o mocy płynącej z pełnej ufności wiary w Boże obietnice. Na rolę zaufania wskazuje tu kontrast pomiędzy nieskutecznymi uzdrowicielskimi zabiegami uczniów, a wypływającym z wiary proszącego o nie ojca skutecznym wybawieniem jego syna od zagrażającej życiu, a i w dzisiejszych czasach wciąż niebezpiecznej przypadłości neurologicznej, jaką jest określona w tekście oryginalnym jako lunatyzm epilepsja, czyli padaczka. Mamy tu do czynienia z wiarą wyrażaną słowem, gdy ojciec zwraca się do Jezusa pełnym szacunku słowem Panie oraz gestem, gdyż słowa te połączone są z jakże wymownym upadnięciem proszącego na kolana. Ale wydaje się, że dla Jezusa ważniejsza jest także i w tym wypadku wiara wyrażona życiem – ojciec nie zniechęca się porażką uczniów i podejmuje kolejny wysiłek, by swe potrzeby przedstawić bezpośrednio ich Mistrzowi. Można by rzec, że skuteczność jego pełnej zaufania postawy kontrastuje tu wyraźnie z jego brakiem cechującym ludzi małej wiary – uczniów. Na koniec warto zwrócić uwagę na dwie ciekawe, ale stojące nieco z boku kwestie. Biblia, co prawda, rozróżnia padaczkę od opętania demonicznego, jednakże i podobieństwo ich objawów i padające w perykopie stwierdzenie zły duch opuścił go, pozwalają na wyrażenie wątpliwości, z którą z tych dwóch przypadłości mamy tu do czynienia. Drugą, wartą podniesienia kwestią, jest to, że w odróżnieniu od proroków takich jak Eliasz, czy Elizeusz, współcześni Jezusowi uczeni w Piśmie, ani nie posiadali zdolności uzdrowicielskich, ani też ich sobie nie przypisywali. Między innymi stąd wypływało źródło wyjątkowości Jezusa, który nie tylko sam takie moce posiadał, ale był też w stanie przekazać je swoim uczniom.