Komentarze do czytań - sobotnia Wigilia Paschalna w Wielką Noc

komentarze Bractwa Słowa Bożego,
autor: ks. dr Krzysztof Filipowicz

Pierwsze czytanie: Rdz 1, 1 – 2, 2

Dlaczego w dniu zmartwychwstania Chrystusa odczytujemy tekst Pisma Świętego o stworzeniu świata i człowieka? Zapalony paschał – symbol zmartwychwstałego Pana – rzuca swój blask na tę stronicę i odczytujemy ją w duchu naszego święta. Zmartwychwstanie jest nowym stworzeniem. Zbudowane z pierwiastków tej ziemi ciało Pana zostaje chwalebnie przemienione i w tej przemianie uczestniczy już cały świat. Stworzony na obraz Boży człowiek otrzymuje rysy zmartwychwstałego Chrystusa.

Drugie czytanie: Rdz 22, 1-18

W blasku zapalonego paschału odczytujemy historię, jak Abraham, poddany próbie przez Boga, ma złożyć jedynego syna, Izaaka, na ofiarę. Bóg, widząc postawę Abrahama, powstrzymał go i polecił złożyć ofiarę zastępczą. Chrześcijanie widzieli w tym wydarzeniu zapowiedź ofiary złożonej z prawdziwego Baranka – Jezusa Chrystusa. Wiara Abrahama ocaliła Izaaka od śmierci i Bóg w nagrodę zapowiedział mu liczne potomstwo. Chrześcijanie, którzy powołują się na Abrahama jako ojca w wierze, zostali ocaleni przez ofiarę, jaką złożył Jezus Chrystus.

Trzecie czytanie: Wj 14, 15 – 15, 1a

Wigilia Paschalna w starożytności chrześcijańskiej była szczególnym dniem, w którym Kościół otwierał źródło wody chrzcielnej. W ten sposób Wigilia Paschalna stawała się dniem nowych narodzin przez chrzest. Wśród licznych czytań trzecie czytanie było wyjątkowo uprzywilejowane i zachowało ten charakter w dzisiejszej liturgii słowa. Cudowne przejście przez Morze Czerwone raz na zawsze oddzieliło uciekających od niewoli egipskiej i niebezpieczeństwa ze strony faraona. Wody Morza Czerwonego stały się tym samym zapowiedzią ocalających od śmierci wiecznej wód chrztu świętego. Przez ten sakrament wprowadza nas Bóg na drogę do prawdziwej ziemi obiecanej.

Czwarte czytanie: Iz 54, 4a. 5-14

Kolejne czytanie Wigilii Paschalnej, zaczerpnięte z Księgi proroka Izajasza, zapowiada trwałe przymierze pomiędzy Bogiem a ludźmi. Zostanie ono oparte na Bożej miłości. Sam Bóg zapewnia, że jest ona bardziej trwała i niezmienna niż góry i pagórki, bo jest miłością wieczystą. Miłość ta objawiła się przede wszystkim w Jezusie Chrystusie. To w Nim przez chrzest zawieramy przymierze z Bogiem. Nowy lud, który zrodził się z misterium śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, pozostaje na wieki Bożą Oblubienicą.

Piąte czytanie: Iz 55, 1-11

Prorok Izajasz zapowiada nowe i wieczne przymierze. Przez jego usta Bóg zaprasza, aby zaczerpnąć wody, zapowiada nowy pokarm dla spragnionych i głodnych. Bóg wzywa, aby Go szukać, tym bardziej, że pozwala się odnaleźć. Izajaszowe zapowiedzi spełniły się w przymierzu, jakie zawarliśmy w Jezusie Chrystusie. W Nim odnajdujemy Boga, w Nim nasze pragnienie zostaje ugaszone przez chrzest, a głód zaspokojony Eucharystią.

Szóste czytanie: Ba 3, 9-15. 32 – 4, 4

Czytanie z Księgi proroka Barucha daje odpowiedź, gdzie należy szukać mądrości Bożej. Prorok ogłasza, że Bóg pozostawił ślady swojej mądrości w stworzeniach. O wiele wyraźniejszym, bo objawionym i spisanym świadectwem mądrości Bożej jest księga przykazań i prawa, czyli Pismo Święto. Wigilia Paschalna jest nocą oświecenia. Symbolem zaś oświecenia jest zapalony paschał. W jego blasku wyznajemy, że prawdziwą mocą i mądrością Bożą jest Jezus Chrystus, nasz Pan zmartwychwstały.

Siódme czytanie: Ez 36, 16-17a. 18-28

Czytanie z Księgi proroka Ezechiela zapowiada pokropienie wodą czystą. Widzimy w tym proroctwie zapowiedź wody chrztu i oczyszczenia z wszelkiego grzechu, jakie ona daje. Prorok zapowiada także zebranie w jedno narodu i tajemnica jedności spełnia się w Kościele Chrystusowym. I wreszcie zapowiada prorok, że Bóg utworzy nowe serce i tchnie nowego ducha. Sakrament chrztu jest odrodzeniem z wody i Ducha. W Chrystusie staliśmy się nowym stworzeniem, abyśmy żyli już nowym życiem według Bożych przykazań, abyśmy żyli życiem Bożym i w ten sposób byli Jego ludem na wieki.

Epistoła: Rz 6, 3-11

W licznych starotestamentalnych czytaniach Wigilii Paschalnej widzieliśmy zapowiedzi nowego stworzenia, nowego życia, nowego przymierza. Zostały one zrealizowane w męce, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. Chrystusowe misterium pozostaje obecne i aktualne w sakramentach, zwłaszcza chrztu i Eucharystii. Chrzest stał się dla nas źródłem Chrystusowego życia, w Eucharystii jest ono ponawiane i aktualizowane. Św. Paweł wzywa nas, abyśmy z Chrystusem śmiało wkroczyli w nowe życie. Polega ono na ukrzyżowaniu dawnego człowieka, który żył według grzesznych przyzwyczajeń i narodzeniu się do życia nowego, życia dla Boga w Jezusie Chrystusie.

Ewangelia: Mk 16, 1-7

Św. Marek, autor najstarszej Ewangelii, zaświadcza o zmartwychwstaniu, które wydarzyło się po upływie szabatu, w pierwszy dzień tygodnia. Zmartwychwstanie Pańskie jest wypełnieniem się szabatu. Stary Testament znalazł swe spełnienie w Jezusie Chrystusie. Zmartwychwstanie Pańskie jest początkiem, dniem nowym. Pierwszy dzień tygodnia, czyli chrześcijańska niedziela, jest pamiątką tego wydarzenia. Wigilia Paschalna jest dla całego roku liturgicznego tym, czym niedziela dla tygodnia. Do zmartwychwstania Pańskiego zmierza cała historia zbawienia i z niego wciąż wypływa jak z ożywczego źródła. Podejmując wezwanie, z jakim zwrócił się anioł do niewiast, głośmy, że Chrystus Pan prawdziwie zmartwychwstał.