"...bo jestem stąd"

Krzysztofa Ziemca, znanego i lubianego prezentera Wiadomości TVP i stałego komentatora tygodnika „Idziemy”, zobaczymy tym razem w roli narratora – przewodnika w filmie „...bo jestem stąd”. Premiera dokumentu odbędzie się w poniedziałek, 23 lutego, w Programie 1 TVP o godz. 22.10.

To nie jest zwykły film. Pokazuje tragiczny moment w historii Polski, o którym wciąż wiemy zbyt mało. W styczniu 1945 r. na tereny Warmii, gdzie mimo zawieruchy wojennej panował względny spokój, wkroczyła Armia Czerwona. Wojska niemieckie zdążyły wycofać się z terenów ówczesnych Prus Wschodnich, a pozostała bezbronna ludność cywilna. Wszystkich, bez wyjątków, Sowieci uważali za Niemców, chociaż mieszkańcami tych terenów byli w dużym stopniu Polacy. Na granicy Prus Józef Stalin rozkazał umieścić tabliczki z napisem „Tu zaczyna się Germania”. Dlatego żołnierze sowieccy wiedzieli, że dzieci, kobiety, starców mogą traktować z barbarzyństwem „należnym” wrogom. Grabili wszystko, co spotkali na swojej drodze, gwałcili, mordowali.

Krzysztof Ziemiec wędruje śladami tych dramatycznych wydarzeń. Spotyka się ze świadkami, którzy wprawdzie przeżyli, ale byli albo ofiarami gwałtów, albo przesiedleńcami, albo ofiarami wywózek do Związku Radzieckiego. Wielu z wypowiadających się świadków historii wie o tragedii Warmii z opowiadań swoich dziadków i rodziców.

Miejscem realizacji zdjęć jest nie tylko Polska (Olsztyn, Purda, Grunwald, Stębark, Gietrzwałd, Klebark Wielki, Bartąg, Bałdy, Pałtuny, Skajboty, Giławy, Biskupiec, Gdańsk), ale również Niemcy (Münster, Bad Oeynhausen, Gelsenkirchen, Hagen).

Film pokazuje również nieocenioną rolę duchownych, którzy nie tylko udzielali pomocy duchowej i materialnej, lecz także dawali schronienie na plebanii ludziom uciekającym przed Armią Czerwoną i pomagali przybyszom z Kresów w zaaklimatyzowaniu się w nowym miejscu. Kapłani oddawali nieraz życie za swoich parafian.

Krzysztof Ziemiec przypomina historie męczenników warmińskich, których proces beatyfikacyjny właśnie się toczy. Wśród nich jest 9 ofiar niemieckiego nazizmu oraz 37 ofiar komunizmu – zarówno osoby duchowne, jak i świeckie.

Film nie tylko opowiada o tragicznej historii, lecz także zadaje pytanie o tożsamość. Czy mieszkaniec Warmii to przede wszystkim Polak? Warmiak? A może katolik? Czym różni się Warmia od Mazur? Przecież dziś mało kto rozróżnia te dwa pojęcia… Jedno jest pewne – tego filmu nie można przeoczyć!


Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Linkowski
Współpraca realizacyjna i scenariuszowa: Michał Siegieda, Krzysztof Ziemiec

Ewelina Steczkowska Idziemy nr 8 (491), 22 lutego 2015 r.