Czyje są moje opinie?

W wielu kwestiach, w których jesteśmy przekonani co do naszej osobistej opinii, w rzeczywistości powtarzamy, co słyszeliśmy od osób godnych zaufania. De facto nie zestawiliśmy tych opinii z innymi ani zwykle nie przemyśleliśmy sprawy. Wiedza o moich prawdziwych przekonaniach jest ważnym zadaniem, by być protagonistą własnego życia. Pozwala to żyć w sposób bardziej osobisty, a nie „zapożyczony”. Umożliwia to także budować życie na własnych odpowiedziach, w mniejszym stopniu na wyuczonych – lub, co gorsza, narzuconych przez sprawnych manipulatorów.

Społeczeństwo wirtualne przedstawia się jako otwarte i jako wolny obszar, w którym sama prawda wystarczy dla stworzenia świadomych i krytycznych obywateli, wchodzących w interakcje z szacunkiem i bez uprzedzeń lub fałszywych interesów. Jednak wielu analityków wskazuje, że to tylko pozory. W nowoczesnych, hiperpołączonych cywilizacjach wzrost ilości informacji nie zawsze czyni obywateli bardziej autonomicznymi. Wielu twierdzi, że wręcz przeciwnie, uzależnia jednostki od osądów i ocen, które wyrażają inni ludzie na dany temat.

Zwykle docenia się to, co zostało przefiltrowane, ocenione i skomentowane przez tych, którzy zasługują na wiarygodność. Dlatego „autorytet” stał się głównym filarem inteligencji zbiorowej. On jest strażnikiem wiedzy – w ten sposób ktoś inny decyduje, co „dojrzały” obywatel „powinien” przyjąć. Jednak dla rzetelnego poznania rzeczywistości liczy się zdolność dostrzegania wiarygodności (lub jej brak) tych, którzy filtrują i komentują informacje.

Być może powinniśmy bardziej walczyć, aby bronić się przed technikami dezinformacji. Aby być bardziej kompetentnymi w wykrywaniu prawdziwości wiadomości. Aby rekonstruować ścieżkę wiarygodności docierających do nas informacji. Aby ocenić intencje tych, którzy je przekazują, a tym samym dostrzec ich rzeczywiste zamiary.

Cywilizacja postępuje naprzód dzięki temu, że korzystamy z wiedzy, którą nam się przekazuje. Jednak krytyczna ocena wiarygodności źródeł informacji ma kluczowe znaczenie. Konieczne jest włączenie tego rodzaju umiejętności do edukacji. Rozwiązaniem nie jest odcięcie młodzieży od internetu, ale wiedza o tym, jak zintegrować dostępność wiadomości z procesem edukacyjnym. Miałoby to na celu nauczenie się, jak korzystać z czegoś, co nie jest technologią, ale zarządzaniem informacją. I pozwoliłoby rozwinąć zdolności analizowania, filtrowania, weryfikowania źródeł, możliwości kontrastowania, rozwijania myśli i krytycznej oceny.