Na warszawskim Kamionku nieopodal rogatek, które niegdyś wytyczały granicę miasta, leży pamiątkowy głaz - w miejscu, gdzie urodził się 9 sierpnia 1964 r. przyszły mąż stanu, twórca ruchu narodowego Roman Dmowski.
W stolicy panowało wówczas napięcie, wszak był to czas po upadku powstania styczniowego. Rodzina przyszłego sygnatariusza traktatu wersalskiego od pokoleń związana była z Kamionkiem, wówczas podwarszawską miejscowością. Dom Dmowskich znajdował się niemalże na granicy ze stolicą. Najmłodszy z siedmiorga rodzeństwa Walentego i Józefy ochrzczony został w kościele Matki Bożej Loretańskiej na warszawskiej Pradze, gdyż kamionkowska świątynia Matki Bożej Zwycięskiej powstała później, po zwycięstwie nad bolszewikami.
W filmie dziennikarz i varsavianista Piotr Otrębski zabiera nas w podróż po zakątkach Kamionka związanych z Romanem Dmowskim. Snuje jednocześnie wciągającą opowieść o dawnej podwarszawskiej miejscowości i napiętej politycznej atmosferze tamtych czasów. Sam Kamionek uchodził wówczas za miejsce mało bezpieczne. Nocami po ciemnych ulicach grasowali rabusie. Gdzie znajduje się głaz oznaczający miejsce narodzin Romana Dmowskiego? Kim byli jego ojciec i dziadek? O czym donosiła prasa w okolicach dnia narodzin małego Romka? Jakie historyczne wydarzenie rozegrało się na starym Cmentarzu Kamionkowskim? Nie tylko o tym dowiadujemy się z pierwszego odcinka cyklu „Warszawiak zza rogatek”.
Krótkie filmy dokumentalne zrealizowała telewizja SalveNet na zlecenie Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. Ich celem jest przybliżenie widzom postaci twórcy ruchu narodowego oraz związanych z nim miejsc w stolicy.
Barbara Stefańska
Co? Gdzie? Kiedy?
