Floriańska 3: Myśl myśli nierówna

Nad karami dla pijanych kierowców, a także wypowiedziami Katarzyny Bratkowskiej i myślą polityczną Romana Dmowskiego zastanawiali się publicyści w pierwszym noworocznym wydaniu Salonu Dziennikarskiego Floriańska 3. Gośćmi Jacka Karnowskiego („wSieci”) byli Anita Gargas („Gazeta Polska Codziennie”), ks. Henryk Zieliński („Idziemy”), prof. Jan Żaryn („wSieci Historii”) i Piotr Zaremba (wPolityce.pl).

PRAWO ROZBESTWIA

ks. Henryk Zieliński



Mamy w Polsce niekonsekwentne podejście do osób prowadzących samochód pod wpływem alkoholu. W Kamieniu Pomorskim pijany i odurzony narkotykami 26-latek wjechał w grupę ludzi i zabił sześć osób. Gdyby jednak wylądował na drzewie lub latarni, zostałby potraktowany łagodniej. To, w co uderzył, to kwestia przypadku. Według mnie w obu sytuacjach kara powinna być taka sama. Tymczasem polski system prawny w tej materii nie karze za stwarzanie zagrożenia i sam zamiar popełnienia przestępstwa – nie tyle intencjonalny, co praktyczny – a dopiero za popełnienie przestępstwa.

Poza tym łamanie przepisów ruchu drogowego się opłaca. Czymś nagminnym jest w Polsce prowadzenie samochodu bez prawa jazdy. Grozi za to mandat w wysokości 500 zł, a więc dużo mniejszy od kosztów wyrobienia nowego dokumentu.

Mówi się też, że odbieranie samochodów pijanym kierowcom jest niekonstytucyjne. Czy faktycznie niezgodne z ustawą zasadniczą jest odbieranie komuś narzędzia przestępstwa? W tym kontekście trzeba też zaznaczyć, że auto pożyczone lub wzięte w leasing także można utracić na różne sposoby, np. przez uderzenie w drzewo. We wszystkich tych sprawach potrzebna jest dyskusja.

BZDURA RÓWNA PRAWDZIE

Anita Gargas



Doszło do tego, że wolność słowa oznacza wolność mówienia czegokolwiek i znak równości między najbardziej szalonymi, nieprawdziwymi tezami a prawdą. „Jestem komunistką, bo wierzę w najbardziej proludzki, humanitarny ustrój” – przyznała Katarzyna Bratkowska w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”. Takie opinie idą w świat i trafiają na rozmaite, również podatne grunty.

Niezależnie od tego, co powie Bratkowska, może ona liczyć na zaproszenie do programu o największej oglądalności, np. Tomasza Lisa. Telewizja emituje go zaraz po serialu „M jak miłość”, który śledzi 6 mln widzów, w tym ludzie niewyrobieni politycznie i intelektualnie. Dla nich opinie wygłaszane w programie jednego z „największych” w Polsce dziennikarzy są miarodajne. Władze TVP dbają zresztą o to, by w czasie emisji programu Lisa widzowie nie zmieniali kanału na Jedynkę – ta nadaje wtedy słabo oglądane produkcje niskobudżetowe, sztuki teatralne, filmy dokumentalne.

RENESANS DMOWSKIEGO

prof. Jan Żaryn



Wydaje mi się, że jesteśmy już daleko od zdania Jerzego Giedroycia o dwóch trumnach, które rządzą Polską, czyli potencjalnego konfliktu między piłsudczykami a narodowcami. Raczej jesteśmy na etapie syntezowania dorobku tych nurtów. Chociaż trzeba pamiętać, że istnieje nierówność w sprawiedliwości. Idea Marszu Niepodległości na samym początku miała dowartościować Romana Dmowskiego i ruch narodowy, ponieważ w naszej opozycyjnej tradycji narodowcy funkcjonowali tylko jako zbrodniarze i antysemici.

Dostrzegam renesans postaci Dmowskiego w przestrzeni publicznej, choć nie mówi się wprost, że niezależnie od oceny jego osoby i dokonań był on jednym z największych polskich pisarzy politycznych. W podręcznikach szkolnych i akademickich nie stawia się jego słów obok tekstów Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Stanisława Staszica czy Hugona Kołłątaja. A warto choćby przytoczyć jego stwierdzenie na temat dorobku Ligi Narodowej: tworzących ją w 1893 r. ludzi cechowało to – pisał Dmowski – że nie wiedzieli, czy za ich życia powstanie niepodległa Polska i w związku z tym byli ewidentnie bezinteresowni.

PATRIOTYZM INACZEJ

Piotr Zaremba

Warto pamiętać, że Roman Dmowski był pisarzem politycznym bardzo krytycznym wobec Polaków. Raczej szarpał rany, niż sypał na nie puder. Typ patriotyzmu, który dziś przeważa na prawicy i który często krytykuję – płaczliwy, mesjanistyczny – to nie jest patriotyzm Dmowskiego. Nie będzie on patronem „rozjęczanej” prawicy. W wielu sprawach, np. w kwestii powstań narodowych, Dmowski się mylił. Część jego dorobku się zestarzała. W latach 30. XX w. endecja była silnym nurtem antydemokratycznym, choć łagodzonym przez to, że pozostawała w opozycji do sanacji. Dlatego prezydent Lech Kaczyński był krytyczny wobec jej dorobku.


***
SALON DZIENNIKARSKI FLORIAŃSKA 3 to wspólna audycja Radia Warszawa, Tygodnika Idziemy i portalu wPolityce.pl. Transmituje lub retransmituje ją już 16 lokalnych stacji radiowych. 

Audycja startuje w każdą sobotę o godz. 9:09 (Radio Warszawa, 106,2 FM). Można też jej posłuchać na żywo w Internecie.

Poprzednie wydania Salonu dostępne są w archiwum audio. Ich omówienia można znaleźć w zakładce Salon Dziennikarski w lewym menu.