Prezydent podpisał ustawę o IPN

Nowelizacja m.in. wprowadza do ustawy o IPN art. 55a, który stanowi, że każdy kto publicznie i wbrew faktom przypisuje polskiemu narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialność lub współodpowiedzialność za zbrodnie popełnione przez III Rzeszę Niemiecką lub inne zbrodnie przeciwko ludzkości, pokojowi i zbrodnie wojenne – będzie podlegał karze grzywny lub pozbawienia wolności do lat trzech. Taka sama kara grozi za "rażące pomniejszanie odpowiedzialności rzeczywistych sprawców tych zbrodni".

Prezydent ogłosił, że zdecydowało podpisaniu nowelizacji, wejdzie ona w życie, a jednocześnie w trybie kontroli następczej zostanie przez prezydenta skierowana do TK w celu zbadania zgodności jej zapisów z przepisami konstytucji.

Uzasadniając swoją decyzję w sprawie noweli ustawy o IPN prezydent powiedział, że "trzeba chronić dobre imię Polski i Polaków, to kwestia także naszej wrażliwości", do której – jak podkreślił – mamy prawo.

Prezydent dodał, że zdecydował się skierować nowelę o IPN w trybie następczym do TK, ponieważ jest dla niego także niezwykle ważna ta wrażliwość, "która powoduje te głosy sprzeciwu, ta, która wywołuje te obawy o to, że nie będzie można głosić prawdy, o to, że będzie zamykanie ust tym, którzy ocaleli".

Zapowiedział, że chce, aby Trybunał zbadał zgodność z konstytucją nowych przepisów w dwóch kwestiach. "Po pierwsze jeżeli chodzi o zgodność z art. 54, który mówi o wolności głoszenia swoich poglądów (...), czy wolność słowa nie jest przez te przepisy w sposób nieuprawniony ograniczona" – wskazał Duda.

Po drugie, prezydent chce, aby TK zbadał kwestię tzw. określoności przepisów prawa. "To są przepisy o charakterze prawno-karnym. One mają w związku z tym szczególny walor. Na ich podstawie sąd może dokonać skazania. Muszą to więc być przepisy precyzyjne" – powiedział prezydent. Według Dudy, każdy obywatel "zasługuje na to, aby przeczytawszy przepis był w stanie zidentyfikować, jakie jego zachowania w związku z tym mogą być zachowaniami karalnymi, a jakie nie".

"Taka jest moja decyzja. Myślę, że jest to takie rozwiązanie, które z jednej strony zabezpiecza polskie interesy – powtarzam jeszcze raz – naszej godności, prawdy historycznej, tego, abyśmy byli w sposób sprawiedliwy oceniani na świecie i aby nas nie pomawiano, jako państwa i jako narodu, ale z drugiej strony także uwzględniające wrażliwość osób, dla których kwestia pamięci historycznej, pamięci o Holokauście jest niezwykle ważna, a przede wszystkich tych, którzy ocaleli i którzy powinni światu, póki mogą, mówić o tym, jak pamiętają tamte czasy i co przeżyli" – powiedział prezydent.

Odnosząc się w swoim wystąpieniu do wątpliwości pojawiających się m.in. w Izraelu i USA, jakoby nowela ustawy o IPN mogła prowadzić do zaprzeczenia prawdzie historycznej i jej wypaczenia czy odpowiedzialności osób mówiących prawdę, Duda wyraził zarazem przekonanie, że, "zwłaszcza z pierwszej części artykułu 55a taka sytuacja wyniknąć nie może".

Zastrzegł, że jako prezydent jest "skłonny przychylić się do tego, że te wątpliwości powinny zostać wyjaśnione (...), bo tego wymaga moim zdaniem także właśnie szacunek dla pamięci, szacunek dla odczuć tych, których bliscy zginęli, szacunek dla odczuć także tych, którzy sa ocalonymi i których straszliwe wspomnienia są wielkim memento dla całego świata, żeby nigdy więcej do takiego straszliwego dramatu i niebywałego okrucieństwa, jakim był Holokaust (...) nigdy więcej już nie doszło".

"Nie chciałbym, absolutnie bym nie chciał, żeby ktokolwiek z nich miał jakiekolwiek wątpliwości co do tego, czy może głosić swoje świadectwo spokojny, że nie narazi się w Polsce, według polskiego prawa, na odpowiedzialność karną w tej kwestii" – zadeklarował Duda.