„Polska wciąż jest jednym z państw konsekwentnie ignorujących inwestycje w wychowanie kolejnych pokoleń” – czytamy w raporcie „Jakiej polityki prorodzinnej potrzebuje Polska?”, przygotowanym przez Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris.
Z opracowania wynika, że Polacy chcieliby mieć zdecydowanie więcej dzieci, a na ich plany znaczny wpływ ma sytuacja ekonomiczna oraz brak systemowych rozwiązań wspierających rodzinę.
Eksperci ostrzegają, że środki przeznaczane na politykę prorodzinną w Polsce należą do najniższych w Europie i są wydatkowane nieefektywnie. Nieliczne spośród wprowadzonych w ostatnich latach rozwiązań – np. urlop rodzicielski oraz prorodzinna ulga podatkowa – rzeczywiście wpływają na poprawę sytuacji polskich rodzin. Wśród podstawowych błędów dotychczasowej polityki prorodzinnej wskazywany jest przede wszystkim jej wyraźnie etatystyczny charakter, np. wsparcie opieki nad dziećmi jedynie w placówkach opieki kolektywnej.
Wśród najważniejszych propozycji konkretnych zmian w polityce prorodzinnej autorzy raportu wymieniają wprowadzenie bonu opiekuńczo-wychowawczego czy wprowadzenie bonu przedszkolnego oraz wydłużenie urlopów macierzyńskich do 18 miesięcy. Pozytywnie oceniono też mechanizm powszechnego świadczenia na każde drugie i kolejne dziecko, którego wysokość powinna rekompensować rodzinom średnie koszty podatków pośrednich zapłaconych w związku z wychowaniem dziecka do 18. roku życia. Raport postuluje również gruntowną reformę systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Eksperci z Ordo Iuris zaznaczają także, że ważna jest ochrona tradycyjnego modelu rodziny: „W całej Europie obserwuje się pozytywną korelację współczynnika dzietności z tradycyjnym modelem rodziny opartej na małżeństwie” – czytamy w raporcie.
Autorzy opracowania przypominają, że współczynnik dzietności (TFR) w Polsce wynosi aktualnie niespełna 1,4, co nie pozwala na prostą zastępowalność pokoleń. Według prognoz GUS w 2050 roku Polaków będzie tylko 34 mln.
Raport – zaprezentowany 7 grudnia w Kancelarii Prezydenta – został przygotowany przez dr. Tymoteusza Zycha, Olafa Szczypińskiego i Karolinę Dobrowolską. Partnerami raportu są Związek Dużych Rodzin „Trzy Plus” i Centrum im. Adama Smitha. /sg
Sylwia Gawrysiak |