29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Jeszcze o języku dzieci

Ocena: 0
453

Język dzieci – zwłaszcza tych najmłodszych – w dużej mierze jest odbiciem języka, jakim posługują się jego najbliżsi czy osoby, z którymi najczęściej ono przebywa

Jak pisałem przed tygodniem, język dzieci – zwłaszcza tych najmłodszych – w dużej mierze jest odbiciem języka, jakim posługują się jego najbliżsi czy osoby, z którymi najczęściej ono przebywa. Warto o tym pamiętać nie tylko wtedy, gdy zwracamy się bezpośrednio do dziecka, lecz także gdy rozmawiamy przy nim między sobą. Dzieci zapamiętują i naśladują zarówno wymowę i akcent, jak i poszczególne wyrazy oraz wyrażenia. Jeśli znany mi dwuipółletni chłopiec na pytanie: Czy zjadłbyś kabanosa? odpowiada: Chętnie, po bajce, w czasie kolacji obwieszcza: Ogórek mi przyszedł do głowy, obserwując przez okno ruch na ulicy, pyta: Dokąd jedzie ten samochód?, bawiąc się w latanie samolotem, stwierdza: Wygląda na to, że spadniemy, a tworząc konstrukcję z poduszek, planuje: Na wysokim wzgórzu wybudujemy ozdoby, to znaczy, że takie słowa i formy na co dzień słyszy wdomu. Dzięki temu w naturalny sposób przyswaja sobie te i im podobne wyrazy i konstrukcje, które prawdopodobnie już zawsze będą funkcjonowały w jego naturalnej mowie. Nie będzie więc miał w przyszłości problemów normatywnych z właściwym używaniem dokąd i gdzie, nie będzie miał kłopotów z przyswajaniem pewnych form grzecznościowych i replik dialogowych.

Podobnie jak z artykulacją, akcentem i swoistą melodyką wypowiedzi oraz z pojedynczymi słowami i połączeniami wyrazowymi jest też z całymi konstrukcjami składniowymi. Bardzo ciekawa jest obserwacja rozwijania się zdolności najmłodszych do budowania dłuższych zdań, zwłaszcza tych bardziej skomplikowanych, czyli zdań złożonych. Jak wiadomo, w potocznej polszczyźnie mówionej dominują raczej rozwinięte zdania pojedyncze oraz zdania współrzędnie złożone, często tworzące swego rodzaju „potoki składniowe”, czyli ciągi konstrukcji dość luźno ze sobą powiązanych. Jeśli dzieci obcują przede wszystkim lub wręcz wyłącznie z takimi właśnie wypowiedziami, to później niełatwo im przyswoić sobie trudniejsze typy zdań złożonych podrzędnie, zawierających charakterystyczne składniki zespolenia. Tymczasem nawet naprawdę małe dziecko jest w stanie takie konstrukcje zapamiętać i zacząć ich używać we właściwych sytuacjach komunikacyjnych.

Odwołam się znów do konkretnych przykładów. Otóż ok. dwuipółletnie dziecko, które jednocześnie bawi się i je rodzynki, tworzy takie zdanie: Jak jakieś rodzynko potrzebuje pomocy, to szybko pędzi do maszynki. Oczywiście, pojawia się tu nienormatywna forma rodzynko, a także potoczne jak w funkcji kiedy czy też jeżeli, ale sam niełatwy schemat składniowy został odtworzony prawidłowo. Jak widać, dziecko potrafi już zauważyć i wyrazić następstwo czasowe oraz relacje między elementami otaczającej je rzeczywistości. To samo dziecko, uderzywszy w zabawie siostrę, tłumaczy: To nie było walnienie, tylko berek. I znów, chociaż jeszcze używa niepoprawnej formy walnienie, to widać, że już znakomicie opanowało konstrukcję składniową nie A, tylko B, we współczesnej polszczyźnie często zastępowaną niezgodną z normą wzorcową konstrukcją nie A, a B (np. *Nie Piotr, a Paweł był jej prawdziwym przyjacielem). Kiedy indziej, jadąc windą, chłopiec komentuje: Wujek idzie schodami, my tymczasem jedziemy windą, bawiąc się w sklep, wyjaśnia: Zamknąłem sklep, żeby był bezpieczny, a przelewając w wannie wodę do różnych pojemników, stwierdza: Naleję tu wody, żeby mama była szczęśliwa. W każdym z tych przykładów ujawnia się bardzo dobra znajomość różnych typów zdań podrzędnych, w naturalny sposób stosowanych przez niespełna trzyletnie dziecko w codziennej komunikacji.

Warto pamiętać o niezwykłych zdolnościach językowych małych dzieci i dostarczać im właściwych wzorców w tym zakresie.

Idziemy nr 23 (609), 4 czerwca 2017 r.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter