Dziś kolejna porcja paronimów, czyli wyrazów, które często są mylone ze względu na formalne podobieństwo.
fot. pexels.com
Efektowny to ‘taki, który przyciąga uwagę swoją urodą, oryginalnością itp.’, efektywny zaś: ‘taki, który przynosi efekty, skuteczny, sprawny, wydajny’.
Egzoteryczny to ‘mający charakter powszechny, popularny, dostępny dla ogółu’, ezoteryczny zaś: ‘tajemny, tajemniczy, przeznaczony tylko dla wtajemniczonych lub wybranych, a nie dla ogółu’.
Eksploatacja to ‘wykorzystywanie kogoś lub czegoś w sposób przemyślany, dla własnych korzyści’, eksploracja zaś: ‘badanie, poznawanie obszaru nieznanego lub trudno dostępnego’.
Emfatyczny to ‘taki, który odznacza się nadmierną, sztuczną uczuciowością mówienia, zbytnim patosem’, empatyczny zaś: ‘taki, który identyfikuje się z inną osobą lub rzeczą, współodczuwa z inną osobą’.
Eskapada to ‘wycieczka, wyprawa, wypad, często także: nieprzemyślany, ryzykowny wyjazd’, esplanada: ‘szeroka ulica z alejami spacerowymi pośrodku’, estakada zaś: ‘wiadukt lub pomost służący jako trasa komunikacyjna dla pojazdów lub pieszych’.
Etiologia to ‘nauka o przyczynach chorób’, etnologia: ‘gałąź antropologii zajmująca się analizą i interpretacją kultur różnych ludów, zwłaszcza pierwotnych’, etologia zaś: ‘nauka badająca obyczaje i zachowania zwierząt w ich naturalnym środowisku. Także: dział filozofii zajmujący się badaniem warunków kształtowania się charakteru, obyczajów i zwyczajów jednostek lub zbiorowości’.
Ewakuacja to ‘wywożenie lub wyprowadzanie ludzi albo rzeczy poza teren walki lub zagrożenia’, ewaluacja zaś: ‘dokonywanie oceny, ustalanie wartości, szacowanie’.
Głoska to ‘elementarna jednostka dźwiękowej formy wypowiedzi; dźwięk mowy’, zgłoska zaś: ‘sylaba’. Na marginesie warto przypomnieć, że związek frazeologiczny o znaczeniu: ‘wsławić się jakimiś wybitnymi osiągnięciami, przejść do historii’ czy też ‘mieć wielkie zasługi, odegrać w czymś chlubną rolę’ ma postać zapisać się złotymi zgłoskami.
Gondola to ‘długa i płaska łódź wenecka z dekoracyjnym dziobem, o jednym wiośle’, gondoliera zaś: ‘liryczna pieśń śpiewana przez gondolierów weneckich’.
Haik to ‘duży prostokątny płat tkaniny koloru białego, noszony przez muzułmańskie kobiety z terenów północnej Afryki jak okrycie wierzchnie’, haiku zaś: ‘japoński krótki utwór wierszowany o określonej formie: składający się z trzech wersów, z których pierwszy i trzeci są pięciozgłoskowe, a środkowy siedmiozgłoskowy’.
Harap to ‘bicz używany przez myśliwych do uderzania psów myśliwskich. Myśliwska komenda ‘harap!’ to nakaz dla psa do odstąpienia od zwierzyny i podejścia do myśliwego; do nogi!’, harcap zaś: ‘warkocz noszony z tyłu przez mężczyzn w XVIII w. Także: warkocz peruki noszony przez żołnierzy wielu armii dla ochrony przed uderzeniem bronią sieczną w kark’.
Kaper to ‘korsarz, pirat’, kiper zaś: ‘specjalista oceniający napoje, takie jak wino, kawa, na podstawie smaku, zapachu. Także: zarządzający piwnicami winnymi’.
Karabela to ‘krzywa szabla używana w dawnej Polsce, noszona jako element stroju szlacheckiego’, karawela zaś: ‘nazwa różnego typu żaglowców używanych w XV i XVI w. jako statki w wielkich wyprawach odkrywców nowych ziem’.
Co? Gdzie? Kiedy?
