29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

O nieco mniej typowych przecinkach

Ocena: 0
1777

Niestety, większość użytkowników polszczyzny stosuje interpunkcję nieco intuicyjnie

Współczesna polska interpunkcja jest, jak już pisałem poprzednio, zasadniczo podporządkowana składni. Aby zatem właściwie rozstrzygnąć wątpliwość, czy w danym miejscu konieczne jest użycie przecinka, trzeba wcześniej dokonać analizy zdania i odtworzyć relacje między jego członami. Niestety, większość użytkowników polszczyzny stosuje interpunkcję nieco intuicyjnie, twardo trzymając się przy tym kilku uproszczonych (czasem przez to bardzo mylących) reguł.

Najbardziej znane zasady stosowania przecinka uzależniają jego użycie w zdaniach złożonych od tego, jaki występuje w nich spójnik bądź zaimek względny. I tak: „przecinek stawia się” przed „więc”, „który”, „że”, „ale” itp., a „przecinka się nie stawia się” przed „lub”, „i”, „oraz” itp. Jak widać już choćby z powyższego zdania, takie reguły nie mogą być traktowane jako precyzyjne, bezwyjątkowe, dlatego też użyłem ich w cudzysłowach. W przypadku takiego jak wyżej wyliczania spójników, kiedy użyte są one nie w swojej zwykłej funkcji, ale metajęzykowo, przecinki są konieczne, ponieważ decyduje o tym zasada mówiąca, że człony wyliczenia oddziela się od siebie przecinkami – różne człony, także spójniki, choćby nawet „i”.

Czytelnicy „Idziemy” mogą uznać powyższy przykład za mało przydatny i nieco sztuczny; rzeczywiście, użytkownik języka niebędący językoznawcą czy nauczycielem polonistą bardzo rzadko ma okazję budować zdania, w których wymienia spójniki. Ale przecież choćby wyliczenia stosujemy wszyscy bardzo chętnie. Przyjrzyjmy się zatem następującemu przykładowi: Zaprosiła na swoje urodziny Zosię, Kasię, Anię, Agnieszkę, Magdę i Olę. Gdybyśmy chcieli dodać mu trochę emocjonalności, gdybyśmy chcieli podkreślić, że naszym zdaniem tych osób jest dużo, albo zaznaczyć, że zaproszone są różne osoby, to moglibyśmy człony wyliczenia poprzedzić spójnikami. Wówczas otrzymalibyśmy takie zdanie: Zaprosiła na swoje urodziny i Zosię, i Kasię, i Anię, i Agnieszkę, i Magdę, i Olę. Znów, jak widać, konieczne jest użycie przecinków przez spójnikiem „i”. Tym razem decyduje o tym zasada mówiąca o tym, że jeśli dany spójnik powtarza się w zdaniu w tej samej funkcji, tworzy szereg, to wymaga użycia przecinka. Ponownie dotyczy to wszystkich spójników, także „i”.

Uważnego czytelnika tego tekstu mogło zatrzymać jedno ze zdań z poprzedniego akapitu: Gdybyśmy chcieli dodać mu trochę emocjonalności, gdybyśmy chcieli podkreślić, że naszym zdaniem tych osób jest dużo, albo zaznaczyć, że zaproszone są różne osoby, to moglibyśmy człony wyliczenia poprzedzić spójnikami – pojawia się tu może nieco zaskakujący przecinek przed „albo”. Tak naprawdę jednak jest to nie tyle przecinek postawiony przed spójnikiem, ile przecinek zamykający wtrącone zdanie podrzędne. Zgodnie z ogólną zasadą wtrącenia należy zamykać z dwóch stron przecinkami. W analizowanym fragmencie zdanie składowe gdybyśmy chcieli podkreślić albo zaznaczyć (w którym, oczywiście, przecinka nikt by nie postawił) zostało rozbite właśnie zdaniem podrzędnym dookreślającym pierwszy bezokolicznik: że naszym zdaniem tych osób jest dużo. I to dlatego w ostatecznej postaci całego zdania złożonego konieczne jest postawienie przecinka, który zamyka wtrącenie, a jednocześnie stoi przed spójnikiem „albo”.

Już choćby trzy omówione wyżej przykłady dobrze pokazują, że poprawna interpunkcja (zwłaszcza używanie przecinka) musi być poprzedzona refleksją nad budową zdania.

Idziemy nr 31 (617), 30 lipca 2017 r.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter