Rozpoznanie chorób alergicznych

Coraz więcej ludzi cierpi na różnego rodzaje alergie. To nadwrażliwość organizmu na zupełnie zwykłe cząsteczki, a konkretnie pewne białka zawarte np. w mleku krowim, zbożu, jajach, w pyłkach roślin, odchodach roztoczy, sierści zwierząt. Układ odpornościowy alergików traktuje je jak szkodliwe cząsteczki i produkuje przeciwko nim specyficzne przeciwciała IgE.

Wiadomo, że alergia rozwija się najczęściej na podłożu dziedzicznym. Ta wrodzona predyspozycja do reakcji uczuleniowych nazywana jest atopią (z greckiego atopos – dziwny). A więc skłonność do alergii zapisana jest w genach. Stwierdzono, że jeśli jedno z rodziców ma alergię, to prawdopodobieństwo atopii u dziecka wynosi 30-40 proc., a gdy uczulenie dotyczy obojga rodziców, ryzyko zachorowania wzrasta do 70 proc. Dlatego alergia tak często dotyczy całych rodzin. Mimo to rozpoznanie na początku wcale nie jest łatwe. Trudno od razu postawić diagnozę, ponieważ objawy mogą być różne, nawet u członków tej samej rodziny.

Najczęstsze choroby alergiczne to atopowe zapalenie skóry, alergia pokarmowa, astma oskrzelowa, ostra pokrzywka, alergiczny nieżyt nosa i spojówek, wstrząs anafilaktyczny, alergia na leki. Uczulenie można podejrzewać, jeśli obserwujemy: wodnisty katar, intensywne kichanie, stale zatkany nos, częste drapanie w gardle, suchy, napadowy kaszel, duszności, nawracające zapalenie spojówek, różne swędzące wysypki. O swoich wątpliwościach najlepiej opowiedzieć lekarzowi rodzinnemu. Warto podkreślić, że ważne są nie tylko dolegliwości, ale również czas i miejsce ich pojawiania. Oczywiście, istotna będzie również informacja, czy w rodzinie ktoś już cierpi na alergię. Jeśli lekarz uzna, że podłoże uczuleniowe jest prawdopodobne, wypisze skierowanie do alergologa, bo tylko specjalista ma w ręku narzędzia, które pomogą precyzyjnie ustalić, czy, na co oraz w jakim stopniu jesteśmy uczuleni. Na pierwszą wizytę do specjalisty trzeba zabrać książeczkę zdrowia, skierowanie i dowód ubezpieczenia. Warto też przygotować wyniki ostatnich badań (analizy krwi, moczu, prześwietlenia). Jeśli były pobyty szpitalne, trzeba również zabrać karty informacyjne (tzw. wypisy).

Bardzo ważny dla dalszej diagnozy będzie szczegółowy wywiad, dlatego na pierwszej wizycie lekarz będzie zadawał wiele pytań: przede wszystkim o rodzaj dolegliwości, ich częstość, okoliczności występowania, ale również o warunki mieszkaniowe, palenie papierosów, kontakt ze zwierzętami, środkami chemicznymi i toksycznymi. Zapyta o sposób odżywiania, przebyte choroby, stosowane leki oraz o alergię w rodzinie. Potem przeprowadzi dokładne badanie fizykalne – oceni skórę, śluzówki, płuca, serce, brzuch. Już na podstawie precyzyjnie zebranego wywiadu i badania klinicznego specjalista z dużym prawdopodobieństwem może rozpoznać alergię. Do analizy klinicznej weźmie pod uwagę alergeny wziewne, pokarmowe i kontaktowe. Następnie zaproponuje dodatkowe badania testowe, które ostatecznie potwierdzą diagnozę. Dopiero wtedy zaproponuje optymalne leczenie.


Ewa Najberg - alergolog
Idziemy nr 11 (340), 11 marca 2012 r.