Marnowanie żywności oznacza wycofywanie z dystrybucji żywności, która spełnia wymogi prawa żywnościowego.
fot. pixabay.com/CC0
Od 18 września 2019 r. obowiązuje ustawa o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności. Nakłada ona na sklepy obowiązek przekazywania żywności organizacjom pozarządowym zamiast wyrzucania jej na śmietnik. Co więcej, niektóre sklepy musiały zawrzeć umowy z tymi organizacjami na przekazywanie żywności. Pozostałe sklepy będą musiały to zrobić w ciągu dwóch lat od wejścia w życie ustawy.
Marnowanie żywności oznacza wycofywanie z dystrybucji żywności, która spełnia wymogi prawa żywnościowego, w szczególności ze względu na zbliżający się termin przydatności do spożycia lub ze względu na wady wyglądu żywności albo jej opakowań i przeznaczanie ich do unieszkodliwiania jako odpady.
W ciągu dwóch lat od dnia wejścia w życie ustawy przez sprzedawcę żywności, który ma obowiązek przekazać żywność organizacjom, rozumie się podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze w zakresie sprzedaży żywności w jednostce handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni sprzedaży powyżej 400 m2, w której przychody ze sprzedaży środków spożywczych stanowią co najmniej 50 proc. przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów.
Sprzedawca żywności ma obowiązek do zawarcia umowy w formie pisemnej lub elektronicznej z organizacją pozarządową dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności spełniającej wymogi prawa żywnościowego, z wyjątkiem napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc. oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5 proc.
Sprzedawca, który nie przekaże żywności organizacjom, ponosi opłaę za marnowanie. Oblicza się ją jako iloczyn stawki opłaty i masy marnowanej żywności. Podstawę obliczenia opłaty stanowi 90 proc. masy marnowanej żywności w kilogramach. Stawka opłaty wynosi 0,1 zł za 1 kg marnowanej żywności. Opłatę pomniejsza się o koszty poniesione przez sprzedawcę żywności na prowadzone kampanie edukacyjno-informacyjne oraz koszty wykonania umowy o przekazywanie żywności, w szczególności koszty transportu i dystrybucji żywności. Opłata jest obliczana na koniec roku kalendarzowego.
Jeżeli sklep nie podpisze umowy nieodpłatnego przekazywania żywności z organizacją, podlega również karze pieniężnej w wysokości 5 tys. zł. Kary pieniężnej nie nakłada się w przypadku, gdy sprzedawca żywności wykaże, że nie było możliwe zawarcie umowy dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności z organizacją pozarządową na terenie powiatu, w którym prowadzi on działalność w zakresie sprzedaży żywności.