Zmiany w zasiłkach

1 grudnia 2013 r. weszła w życie nowelizacja ustawy zasiłkowej. Jest ona następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował dotychczasowe zasady ustalania wymiaru podstawy zasiłków dla osób zatrudnionych na innej podstawie niż umowa o pracę. Chodzi o sytuację, gdy prawo do zasiłku powstało w pierwszym niepełnym miesiącu ubezpieczenia. Do 30 listopada w tym przypadku podstawa zasiłku była ustalana z przychodu ustalanego proporcjonalnie za czas ubezpieczenia. Zatem jeżeli osoba prowadząca działalność gospodarczą do ubezpieczenia chorobowego przystąpiła 2 listopada, a zachorowała 25 listopada, podstawę zasiłku stanowił przychód za okres od 2 do 30 listopada. Natomiast gdy tytuł do ubezpieczenia powstał 20 listopada, a prawo do zasiłku 25 listopada, podstawa wymiaru była ustalana z okresu od 20 do 30 listopada.

Sytuacja ta powodowała, że wysokość zasiłku mogła znacznie się różnić. Z tego powodu przepis ten został uznany za niezgodny z konstytucją. Od 1 grudnia 2013 r. wysokość zasiłków jest ustalana w taki sam sposób jak w przypadku pracowników. Jeżeli niezdolność do pracy powstanie w trakcie pierwszego miesiąca ubezpieczenia, to zostanie ona wcześniej uzupełniona. Wysokość zasiłku zostanie zatem ustalona tak, jakby ubezpieczenie trwało przez pełny miesiąc.

Natomiast jeżeli prawo do zasiłku przysługuje osobie wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, której wynagrodzenie zostało określone kwotowo w umowie, wysokość zasiłku zostanie ustalona na podstawie tego wynagrodzenia.

Wprowadzona zmiana jest korzystna zwłaszcza dla osób, które będą korzystały z dłuższych zwolnień lekarskich i innych zasiłków. Raz ustalona podstawa będzie miała zastosowanie do wypłaty kolejnych zasiłków, nie tylko przysługujących w przypadku nieprzerwanego zwolnienia lekarskiego. Na nowo podstawa wymiaru jest ustalana dopiero, gdy przerwa w niezdolności do pracy trwa co najmniej trzy miesiące kalendarzowe.

Przyjmijmy, że osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia została zgłoszona do ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesiąca, 15 lipca, zwolnienie lekarskie otrzymała na okres od 29 lipca do 14 sierpnia. Prawo do zasiłku zostało ustalone proporcjonalnie do okresu ubezpieczenia w lipcu. Kolejne zwolnienie lekarskie otrzymała na okres od 20 do 25 września. Od 25 listopada jest na zasiłku macierzyńskim. W każdym przypadku raz ustalona podstawa wymiaru z przychodu proporcjonalnego za lipiec będzie przyjmowana do wypłaty kolejnych zasiłków.

Edyta Pisarczyk Autorka jest aplikantką radcowską Idziemy nr 2 (434), 12 stycznia 2014 r.