ZUS czy KRUS?

Odpowiedź na tytułowe pytanie jest jasna: prawo wyboru mają tylko nieliczne osoby. Składki z działalności gospodarczej, co do zasady, opłaca się w ZUS. Osoby te obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz mogą zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia jej zaprzestania.

Składek obowiązkowych nie opłaca osoba prowadząca działalność w okresie jej zawieszenia. Po spełnieniu warunków określonych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników składek w ZUS nie muszą opłacać przedsiębiorcy-rolnicy. Mogą oni bowiem kontynuować ubezpieczenie społeczne w KRUS. Możliwość kontynuowania ubezpieczenia dotyczy jednak wyłącznie rolników, i to po spełnieniu łącznie pięciu warunków. Rolnik lub jego domownik, który podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym wymiarze przez co najmniej trzy lata, z mocy ustawy, może po rozpoczęciu działalności gospodarczej kontynuować ubezpieczenie w KRUS.

Pierwszy z warunków dotyczy obowiązku złożenia w KRUS oświadczenia o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności. Jest to termin nieprzekraczalny. Po jego upływie nie ma już wyboru, składki należy opłacać w ZUS. Drugi warunek dotyczy jednoczesnego prowadzenia działalności rolniczej lub stałej pracy w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym produkcji rolnej.

Kolejny warunek, który musi spełnić rolnik-przedsiębiorca, oznacza, że nie może on równocześnie być pracownikiem ani pozostawać w stosunku służbowym. Po czwarte, rolnik-przedsiębiorca nie może mieć ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ZUS.

Piąty z warunków dotyczy kwoty należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, która nie może przekraczać określonej przepisami kwoty. W 2014 roku kwota podatku wynosiła 3166 złotych. Zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub oświadczenie o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy rolnik lub domownik prowadzący w poprzednim roku podatkowym pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązany jest złożyć w KRUS wraz z oświadczeniem o kontynuowaniu ubezpieczenia w KRUS do końca maja każdego roku.

Przez rozpoczynającego współpracę przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej rozumie się tylko tego rolnika lub jego domownika, który w stosunku do osoby prowadzącej taką działalność jest: małżonkiem, dzieckiem własnym lub dzieckiem przysposobionym, dzieckiem drugiego małżonka, matką, ojcem, macochą, ojczymem lub osobą przysposabiającą i pozostaje z tą osobą we wspólnym gospodarstwie domowym. Za rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uznaje się także wznowienie wykonywania działalności, której prowadzenie okresowo zawieszono, oraz zmianę rodzaju lub przedmiotu wykonywanej działalności według PKD.

Edyta Pisarczyk Idziemy nr 10 (493), 8 marca 2015 r.