"Tędy przeszła Warszawa". Marsz upamiętnił ludność cywilną powstańczej stolicy

W homilii wspominał dramat ludności cywilnej miasta. Po zakończonej Mszy św. spod budynku Arsenału wyruszył marsz pamięci „Tędy przeszła Warszawa”, który zakończył się w Pruszkowie, w miejscu, gdzie znajdował się Dulag 121 – obóz przejściowy dla ludności cywilnej.

Na początku Mszy Świętej do katedry wprowadzony został sztandar Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego. Proboszcz katedry ks. płk Mariusz Tołwiński odczytał przesłanie, które do uczestników uroczystości skierował biskup polowy Józef Guzdek. „Dziękując Bogu za dar niepodległości, w roku obchodów 100. rocznicy jej odzyskania, łączę się z wami w ofierze Eucharystycznej. Niech wspólna modlitwa zanoszona do Boga przez wstawiennictwo Najświętszej Maryi Panny Hetmanki Żołnierza Polskiego, wyprosi szczególne łaski dla naszej Ojczyzny, a dla każdego z wierzących dar nadziei i miłości” – napisał bp Guzdek.

W homilii ks. Stanisław Kicman podkreślił, że u źródeł niemieckiej agresji i cierpień sprowadzonych na wiele narodów, w tym na Polaków i Warszawę, stała niepohamowana rządza władzy. Jako naoczny świadek tamtych wydarzeń przywołał swoje wspomnienia z tamtego czasu. Podkreślił, że doświadczenie wojny i Powstania Warszawskiego naznaczyło całe pokolenie mieszkańców stolicy. – Obecni na tej Mszy św. pragniemy dodać hołd tym wszystkim, którzy przeszli przez gehennę Powstania – mówił ks. Kicman.

Duchowny powiedział, że obowiązkiem pokolenia, które przeżyło Powstanie Warszawskie, jest dawać świadectwo o tych wydarzeniach i edukować młodzież. – Z tego miejsca apeluję do wszystkich nauczycieli prowadźcie dzieci i młodzież w te miejsca, pokazujcie szlak martyrologii, w każdej dzielnicy jest taki szlak – zachęcał. 

Na koniec zaapelował o modlitwę w intencji poległych i zamordowanych w Powstaniu Warszawskim. – Prośmy miłosiernego Boga, by dał nam siłę do przebaczenia, bo tylko dobrem można pokonać zło. Nienawiść budzi kolejną nienawiść. Prośmy Boga, aby już żadne pokolenie Boga nie doznawało takich doświadczeń jak nasze. Prośmy o opamiętanie tych, którzy toczą bratobójcze wojny. Matko Najświętsza, Królowo Pokoju czuwaj nad naszym narodem, czuwaj nad Warszawą, by była wierna Bogu i pamięci tych, którzy za nią zginęli – zakończył. 

Eucharystii przewodniczył ks. ppor. Daniel Piejko, wikariusz katedry polowej. We Mszy św. uczestniczyli kombatanci, członkowie kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari, reprezentanci grup rekonstrukcyjnych oraz mieszkańcy Warszawy. 

Po zakończonej Mszy Świętej spod budynku Arsenału, wyruszył do Pruszkowa Marsz Pamięci „Tędy przeszła Warszawa”, będący równocześnie rekonstrukcją historyczną. Widzowie mogli zobaczyć grupę powstańców oddających się do niewoli, jak i ludność cywilną, przymusowo wysiedlaną po upadku Powstania. Uczestnicy przeszli w kierunku dworca Warszawa Śródmieście WKD, gdzie koleją udadzą się do Tworek i połączą się z pruszkowską częścią Marszu Pamięci „Tędy przeszła Warszawa”. Wspólnie udadzą się w miejsce, w którym między 6 a 10 października 1944 r. znajdował się Dulag 121 – obóz przejściowy dla cywilnej ludności stolicy. Według szacunków historyków przeszło przez niego ok. 650 tys. osób. Obóz został utworzony w miejscu przedwojennych Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego. Warszawiaków kierowano stamtąd głównie na roboty do Rzeszy, jednak 50 tys. ludzi, w tym także powstańców, Niemcy wywieźli do obozów koncentracyjnych.

Organizatorami uroczystości były Muzeum Dulag 121, Fundacja Edukacji Historycznej oraz Instytut Pamięci Narodowej.