W 76. rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Dachau obchodzimy Ogólnopolski Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego. Główne uroczystości, jak co roku, odbywają się w Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu. Mszy św. o godz. 12.00 przewodniczy bp Grzegorz Suchodolski z Siedlec.
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki w związku z terorcznymi obchodami przypomniał, że obóz koncentracyjny Dachau był szczególnym miejscem męczeństwa polskiego duchowieństwa. Podkreślił, że kapłani polscy byli w Dachau gorzej traktowani niż inni duchowni, np. duchowni niemieccy. Zakazywano im odprawiania Mszy świętej i nabożeństw.
Przewodniczący KEP podkreślił, że Dachau jest szczególnie ważnym miejscem dla współczesnego duchowieństwa, dlatego że tam kapłani mogą się uczyć hartu ducha i ofiarności, jaką miało ówczesne duchowieństwo.
Dlatego dzisiaj gdy nie istnieją takie okoliczności, gdy cieszymy się wolnością, warto, żeby księża, którzy lekko nieraz traktują swoje powołanie i z byle powodu rezygnują z niego, zobaczyli, czym jest prawdziwe kapłaństwo
– zaznaczył.
Ustanowiony przez Episkopat w 2002 roku Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego ma na celu upamiętnienie księży, którzy byli ofiarami systemów totalitarnych, szczególnie nazizmu i komunizmu. Obchody w Kaliszu są kontynuacją corocznego dziękczynienia księży – więźniów Dachau za wyzwolenie obozu 29 kwietnia 1945 roku. W obawie przed likwidacją obozu, zawierzyli się oni św. Józefowi i ślubowali, że jeśli przeżyją, będą pielgrzymować co roku do kościoła św. Józefa w Kaliszu. Obóz został wyzwolony 29 kwietnia 1945 roku. Ocaleni księża z Polski do końca życia wypełniali złożone przyrzeczenie i pielgrzymowali do Kalisza, dziękując za ocalenie. Ostatni z nich, ks. Leon Stępniak, zmarł w 2013 roku.
Dachau było głównym obozem dla duchownych katolickich, protestanckich i prawosławnych. Wśród ok. 3 tys. uwięzionych zakonników, diakonów, księży i biskupów katolickich 1773 pochodziło z Polski. 868 duchownych zostało zamęczonych w obozie, najwięcej z terenów diecezji poznańskiej (147), włocławskiej (144) i łódzkiej (112). Spośród blisko 600 zakonników największą grupę ofiar stanowili jezuici, misjonarze i salezjanie.
29 kwietnia 2015 r. w 70. rocznicę wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Dachau do tego miejsca pielgrzymowali biskupi i kapłani z całej Polski.
Tegoroczne obchody Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego SĄ transmitowane z Kalisza przez Radio Rodzina Diecezji Kaliskiej i Telewizję Internetową „Dom Józefa”.
Modlitwa do 108 Męczenników II wojny światowej
Czytaj również:
- Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego (2021)
- Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego (2020)
- Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego (2018)
- Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego (2017)
- 29 kwietnia – Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego w czasie II wojny światowej (IPN)
W czasie drugiej wojny światowej z rąk okupantów – niemieckiego i sowieckiego, zginęło blisko trzy tysiące polskich duchownych, co stanowiło 20 proc. przedwojennego duchowieństwa.
(opracowanie: Katolicka Agencja Informacyjna)
Ponad połowa z duchownych diecezjalnych i zakonnych poddana została represjom. W niemieckim obozie zamordowano 868 duchownych z Polski, spośród 1773 więzionych tam polskich księży i biskupów.
Polska Golgota w Dachau
Przez to miejsce kaźni przeszło 2 794 duchownych, w tym 1773 kapłanów z Polski. Byli oni zmuszani do wyczerpującej pracy fizycznej, stosowano wobec nich wyrafinowane kary za wszelkie przejawy modlitwy, dokonywano na nich eksperymentów pseudomedycznych. Na kleryku Kazimierzu Majdańskim, późniejszym arcybiskupie szczecińsko-kamieńskim, przeprowadzano doświadczenia ze sztuczną flegmoną. Kiedy zachorował na tyfus plamisty, który bardzo często kończy się śmiercią, nie podano mu żadnego leku. Wśród więźniów Dachau był m.in. przyszły błogosławiony, pomocniczy biskup włocławski Michał Kozal oraz późniejsi kardynałowie: Adam Kozłowiecki i Ignacy Jeż.
Spośród 1034 zamęczonych w Dachu duchownych było aż 799 Polaków – kapłanów, kleryków i braci zakonnych. Księża dali niezłomne świadectwo wiary i poświęcenia współwięźniom: spowiadali ich, pocieszali na duchu, dzielili się z nimi głodowymi racjami żywnościowymi, potajemnie odprawiali msze. Symbolem poświęcenia polskich księży w Dachau może być postać ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego, późniejszego błogosławionego, który niosąc pomoc ofiarom tyfusu plamistego sam się zaraził tą chorobę, co stało się przyczyną jego śmierci. Spośród polskich męczenników Dachau, 43 spośród nich zostało zaliczonych w poczet błogosławionych.
Gdy II wojna światowa zbliżała się ku końcowi, Niemcy chcieli zatrzeć ślady zbrodni i zlikwidować obóz. Wiadomość ta dotarła potajemnie do więźniów. Wówczas przebywający w obozie księża zaczęli zanosić modlitwy do św. Józefa, przyrzekając, że jeśli szczęśliwie ocaleją, będą co roku udawać się w pielgrzymce do jego sanktuarium w Kaliszu. Aktu oddania się św. Józefowi dokonano 22 kwietnia 1945 r. w kaplicy księży niemieckich na bloku 26. Obóz został wyzwolony przez żołnierzy amerykańskich tydzień później - w niedzielę 29 kwietnia 1945 r. Ocaleni przypisali to wstawiennictwu św. Józefa. Słowa dotrzymali i od 1948 r. przyjeżdżali do Kalisza. W pierwszym spokaniu wzięło w udział 300 duchownych.
W ramach obchodów 25. rocznicy wyzwolenia obozu dawni więżniowie Dachau ufundowali w podziemiach kaliskiego Sanktuarium – dzięki staraniom abpa Kazimierza Majdańskiego – Kaplicę Męczeństwa i Wdzięczności, której poświęcenia dokonał 28 kwietnia 1970 r. Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński wraz z metropolitą krakowskim kard. Karolem Wojtyłą. Oprócz Kaplicy księża, byli więźniowie KL Dachau, utworzyli przy niej także Muzeum i Archiwum poświęcone ich obozowej gehennie.
"Także w obecnym roku w sanktuarium św. Józefa w Kaliszu zaniesiemy dziękczynną modlitwę za naszych współbraci w kapłaństwie, którzy ponieśli śmierć i dali świadectwo wierności Chrystusowi w tylu miejscach zagłady i kaźni podczas ostatniej wojny światowej" - napisał biskup Kaliski Damian Bryl.
Co? Gdzie? Kiedy?
